De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 3

[p. 25]

[Nummer 4]

Onze gravures.

De koning van Portugal.

z.m. dom luiz i, koning van portugal.

Ons vaderland is dezer dagen bezocht geworden door den koning van Portugal, en ofschoon dit bezoek volstrekt geen officieel karakter droeg, en de vorst slechts incognito hier te lande vertoefde, gelooven wij toch dat onze lezers wel belang zullen stellen in het portret, dat wij hun hierbij van Portugals koning aanbieden.

Z.M. Dom Luiz I is nog betrekkelijk jong, daar hij den 31^en October 1838 te Lissabon geboren werd; doch bekleedt nu reeds vier en twintig jaren den troon van Portugal, waartoe hij op jeugdigen leeftijd geroepen werd door den dood van zijn broeder Pedro V. Zijne jonge jaren, op het tijdstip zijner troonsbestijging, hebben hem echter niet belet zijne groote taak hoog ernstig op te vatten. Met een buitengewoon verstand begaafd, toonde hij den gelukkigsten aanleg om aan de spits van een volk te staan, welks toekomst zich opdat oogenblik zeer gunstig liet aanzien. Hij had Europa, Afrika en Indië bereisd en daardoor die kennis van landen en volken opgedaan, welke vooral een vorst zoo uitnemend te stade komt, en daarbij verwierven zijne edele hoedanigheden als mensch hem de achting en den eerbied van zijn volk. Zelden zag men dan ook een vorst zich met grooter ijver toeleggen op de regeeringszaken, op de studie om de belangen en behoeften zijner onderdanen te leeren kennen, kortom om hen gelukkig te maken.

Dom Luiz stelt zich niet tevreden met hetgeen zijne omgeving hem daaromtrent verkiest mee te deelen; hij beweegt zich bij voorkeur persoonlijk te midden van zijn volk en niet zelden ziet men hem zonder geleide de sfraten zijner hoofdstad doorkruisen, alleen vergezeld van zijn zoon, met wien hij zich onderhoudt over de nuttige hervormingen, die reeds ingevoerd zijn, of nog in overweging worden genomen.

De koning van Portugal is daarbij tevens ook geleerde en letterkundige; hij is niet alleen op de hoogte van de krijgskundige vraagstukken, zooals bij voorbeeld de berekening der draagwijdte van het geschut, waarin hij bijzonder moet uitmunten, maar besteedt den vrijen tijd, hem door zijne drukke bezigheden overgelaten, aan de beoefening der fraaie letteren. Het is bekend hoe hij de meesterstukken van Shakespeare in de taal van Camoens heeft overgebracht, en ook in de Fransche letterkunde moet hij volstrekt geen onbekende zijn. Daarenboven beoefent hij, evenals zijn zoon, die eenige jaren geleden ook ons land bezocht heeft, de schilderen toonkunst; kortom, hij vereenigt de verdiensten van een goed vorst met al die hoedanigheden, welke een buitengewonen geest versieren.

Onder den invloed zijner verstandige en beleidvolle regeering is Portugal in de laatste twintig jaren aanzienlijk vooruitgegaan; de geweldige partijstrijd en de politieke hartstochten van vroeger zijn uitgedoofd of tot zwijgen gebracht, dank zij de wijsheid en de gematigdheid, waardoor de regeering van koning Luiz zich onderscheidt.

Wat de koningin, dona Maria Pia betreft, deze moet een toonbeeld zijn van liefdadigheid toewijding aan den evenmensch.

[p. 26]

Men verhaalt van haar dat zij eens haar leven waagde om dat van twee kinderen te redden: zij wierp zich namelijk in zee, waar de ongelukkige kleinen op het punt waren te verdrinken, en het toeval wilde dat de geredden hare eigene kinderen waren, zoodat de heldhaftige moeder de voldoening smaakte hun voor de tweede maal het leven te schenken. Koningin Maria Pia neemt een werkzaam deel aan alle liefdadige ondernemingen; in de vondelingshuizen, de toevluchtsoorden, de hospitalen en de scholen is de naam der vrome vorstin niet alleen op aller lippen, maar wat nog meer zegt, in aller harten.

Een ‘halt’ uit hooger sferen.

Om te weten dat we weer volop in den vliegerdtijd zijn, behoeven we slechts in deze laatste zomerdagen een wandelingsken buiten de stad te doen en den blik ten hemel te richten: aan alle kanten zien we dan de langstaartige papieren vogels boven ons hoofd zweven, en als we niet goed rondzien, hebben we kans dat de eigenaar van den een of anderen prachtigen ‘hoogstaander’ ons ruggelings tegen het lijf loopt, - ongerekend nog de gevaren, die ons van de zijde der hoogvliegers zelf bedreigen. Want het zijn wispelturige dingen, die vliegerds, even onbestendig en onnaspeurlijk in hunne wegen als het element, waarin zij zich bewegen, even onberekenbaar als weer en wind. Zij behoeven op hun tocht naar hooger sferen maar met een verraderlijk windvlaagje in botsing te komen, en roef! daar tuimelt de trotsche hemelbestormer als een Phaeton uit het luchtruim ter aarde, om de hemel weet waar terecht te komen: in de gracht in de takken van een boom, over een hek of vlak voor de paarden van eene boerenkar, zooals op Becker's geestig tafereeltje.

De beesten weten niet wat hun overkomt; ze schrikken en steigeren schichtig op voor het onbekende monster, terwijl de voerman half van den bok wordt geworpen door den schok. ‘Hei!’ roept zijne eerzame wederhelft, die zich gemakkelijk achter hem in den wagen op het stroo heeft neergevlijd en onzacht gestoord wordt in de aangename overwegingen betreffende het aardig stuivertje, dat zij op de markt van hare waar denkt te maken. Verschrikt en grommig rijst zij overeind en laat daarbij in haren haast en hare ontsteltenis eene goede portie van de appelen uit hare mand ontsnappen.

Kortom de ‘papieren bliksem’ brengt hier al ruim zooveel angst teweeg, alsof hij een wezenlijke ‘vuurbliksem’ ware.

Op de binnenplaats der kazerne.

Bijgaande fraaie teekening van den Duitschen kunstenaar C. Röchling stelt ons eene les in het bajonetvechten voor op de binnenplaats van eene kazerne, waar wij ook andere groepjes met gymnastische oefeningen bezig zien. In de laatste jaren wordt in de Duitsche kazernes en in navolging daarvan ook in de onze van die oefeningen veel werk gemaakt, en er zullen tegenwoordig maar weinig kazernes worden gevonden, waar niet eene scherm- en gymnastiekschool is ingericht. Men heeft begrepen dat het niet voldoende is om degelijke soldaten te vormen, die at te richten tot troepen van automatische wezens, welke zich alleen op commando en dan nog slechts gelijkvormig bewegen. Dit was goed vóór honderd jaren, toen de soldaten weinig meer waren dan kanonnenvleesch en de krijgskunde vooral hare kracht zocht in dicht aaneengesloten gelederen, die zich ook bij het hevigste geschut niet lieten verbreken. De verbeterde wapenen van den nieuweren tijd, die den goeden schutters gelegenheid geven ook op verren afstand te mikken, en waarbij zij dus vrijer moeten blijven in hunne bewegingen, terwijl door de verschrikkelijke verwoestingen van het geweervuur de orde telkens verbroken wordt, vergen van den soldaat vooral persoonlijke dapperheid en tegenwoordigheid van geest. De africhting in massa is niet genoeg meer, elk man afzonderlijk moet weten te handelen en behoeft daartoe degelijke ontwikkeling van lichaam en geest.

Bijzonder in Duitschland, het hedendaagsche Assyrië, waar het ‘alle man soldaat’ zijne hoogste uitdrukking vindt, heeft men dit begrepen, en vandaar dat alles - onderwijs, praktisch en theoretisch onderricht in den wapenhandel, scherm- en turnoefeningen - er op berekend is om elk man op zich zelf tot een degelijk, alzijdig ontwikkeld krijger te maken.

De Hemel geve dat de aldus gevormde soldaten in de eerste jaren niet geroepen worden, hunne bruikbaarheid in den oorlog - want daarom alleen is het per slot van rekening te doen - op het een of ander slagveld te toonen!