De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 2

[p. 273]

[Nummer 35]

Onze gravures.

eene vlaamsche grootmoeder.

De Lente en de Winter des levens, de droomerige jeugd en de droomende grijsheid, hier de bloeiende jongheid, die den verschrompelden ouderdom ondersteunen komt, daar de nog krachtige ouderling, die de onbeholpen kindsheid bewaakt.... ziedaar de onderwerpen of liever het onderwerp onzer platen, want in dien zin beschouwd vormen zij een geheel vol sprekende en treffende tegenstelling.

De levenslente wordt hier voorgesteld door eene jonge friezin. Wel is waar zou men bij den eersten oogslag niet zeggen in dit fijnbesneden gezichtje met zijne zachte uitdrukking, in dit tengere meisjesbeeld, eene dochter voor zich te zien van die kloeke en stuursche Friezen, welke in de laatste tijden door hunne buitengewone behendigheid in het schaatsenrijden zoozeer van zich hebben doen spreken. En toch is de studiekop van Johanna von Pritzelwitz wel degelijk een type. Dat blonde meisje, met die fluweelige, hemelblauwe oogen is inderdaad een kind van het land der hemelblauwe meren en der blauwachtige zee met hare blonde duinen. Het droomerig waas, dat over hare trekken ligt, spreekt ons van de nevelen, die den hemel haars vaderlands bedekken; de koelheid harer wezenstrekken, het bedaarde van haar oogopslag vertoont ons een karakterbeeld der bewoners van het koude Noorden in zijne beminnelijkste gedaante.

De Winter des levens wordt vertoond door eene vlaamsche grootmoeder, in de nationale dracht onzer streken, in den alouden kapmantel, welke in de groote steden misschien in onbruik begint te geraken, maar die hier ten platten lande nog algemeen in eer gehouden wordt. Een zilveren haarkrans, wiens lichte ordeloosheid zelfs niets van zijne eerbiedwaardigheid afnemen kan, omlijst het droomende gelaat, dat trots zijne rimpels nog eene zekere innemende uitdrukking behouden heeft. De gekruiste handen op grootmoeders schoot duiden hare gemoedsrust aan, terwijl haar matte, starende blik ons zegt, dat haar geest in gepeinzen afdwaalt. Er ligt wel iet of wat bekommernis in den oogslag der oude vrouw, maar de bloementak in hare hand weerspreekt dit vermoeden en doel ons met meer grond veronderstellen, dat

[p. 274]

grootje nog behagen schept in de frissche herinneringen harer jeugd en dat de verbeelding haar zoete tafereelen uit den meisjestijd, uit de Lente haars levens, hervoortoovert.

Voor de grijsheid toch is alle tegenwoordig genot niets bij het vermeien in de wereld der herinnering. Dit getuigt ons ook de Grootvader bij de wieg, die zich bij het beschouwen van zijn kleinkind geheel terugdenkt in den zaligen tijd der kindsheid, toen hij even als het blonde knapelijn de troostende pijp nog slechts als speelgoed beschouwde. Dan begreep hij even als de argelooze kleine nog niets van den ernst des levens, wiens weg bij den aanvang met bloemen bezoomd is, en het nietigste voorwerp was dan ook voor hem eene bron van gulle blijdschap geweest. Thans heeft hij ook de schaduwzijden van het leven leeren kennen en de ervaring opgedaan dat achter de lachende bloemen, die aan het begin van den levensweg staan, struiken met scherpe doornen wassen, die het hart menige bloedende wonde toebrengen.

Gelukkig, als liefdevolle handen die wonden, welke in den avond des levens soms nog niet gansch geheeld zijn of pijnlijke litteekens hebben nagelaten, met den balsem van medelijden en genegenheid genezen komen. En geene hand kan dat beter dan de zachte kinderhand, zooals blijkt uit het tafereel: In het armhuis. De afgeleefde behoeftigen, welke in het dorpsgesticht samenwonen, worden hier door een deelnemend en vriendelijk bezoek van jeugdige weldoeners tot stemmige vroolijkheid opgewekt. Het lieve blondinnetje heeft eene der moederkens, die zij bijzonder goed schijnt te kennen, eene verrassing bereid en komt die met een innig genoegen in persoon overhandigen. Haar broertje, dat ook een brood onder den arm draagt, vergeet echter geheel en al deze gift te bestellen, verrast en geboeid als hij is door den wonderlijken zwarten vogel, die achter in het vertrek rondhuppelt. Het is blijkbaar aan de oudjes te zien welken opbeurenden indruk het bezoek hunner jeugdige weldoeners op hen maakt en hoe ook zij bij het beschouwen en bewonderen van wat zij eens waren, zich als voor een oogenblik weer voelen verjongen, zooals een winterdag soms door eene gulden en koesterende zonnestraal tot een lentestond opgevroolijkt wordt.