Nieuwe Testament (Zuidnederlandse vertaling)

XIX

Maer het es gesciet, doe Appollo was te Corinthen ende Pauwels peragratis doverste deele dor wandelt hadde, quam hi te Ephesien ende hi vant enege jongeren ende hi seide te hen: Ocht gi den heilegen geest geloevende ontfaen hebdt? Ende

[fol. 211r]

die seiden tot hem: Wi en hebben noch niet gehoert ocht het de heilege geest es. Maer hi seide: In wien sidi daeromme gedoept? Die seiden: In Jans doepsele. Maer Pauwels seide: Jan doepte int doepsele van penitencien, tfolc seggende dat men in hem, die na hem comende ware, geloeven soude, dat es in Ihesum. Doe si dit hoerden, so worden si gedoept in sHeren Ihesus name. Ende doe Pauwels de hande op hen geleit hadde, soe quam de heilege geest op hen ende si spraken met tongen ende propheteerden. Maer alle der manne waren bi na XII.

Maer ingegaen inde synagoge sprac hi met getrouwecheiden, III maent dore disputerende, ende geradende vanden rike Gods. Maer alse enege verherdt worden ende niet en geloefden, vloeckende den wech des Heren voer al de menechte, wech gaende van hen ondersciet hi de jongeren, dagelec disputerende in selcs Tyrans scole. Maer dat gesciede II jaer dore, so dat si alle hoerden, die in Asyen woenden, sHeren waert, beide Joden ende heidene. Ende oec gescieden daer niet lettel doegede bi Pauwels handen, so dat men oec brachte op de sieke van sinen lichame sweet doecke ochte riemen, ende de siecheit ginc wech van hen ende de scalcke geeste voeren ute. Maer enege

[fol. 211v]

exorscisten vanden Joden, die vergaderden, pijnden hen te ane roepene boven de gene, die onreine geeste hadden, ons Heren name Ihesu seggende: Ic beswere u bi Ihesum, dien Pauwels predect. Maer te Ephesien was een Jode, die prince was vanden papen ende hadde VII sonen, die dit daden. Maer antwerdende de scalke geest seide hi hen: Ihesum kinne ic ende Pauwelse weetic, maer wie gi sijt, en weetic niet. Ende opspringende in hen de mensche, in welken de alder quaetste duvel in was, ende wert hars here ende verwanse beide, alsoe datse naect ende gewont vloen van dien huus. Maer dat es cont worden alden Joden ende oec den heidenen, die woenden te Ephesien, ende vrese viel op hen allen ende si maecten groet sHeren Ihesus name. Ende vele der geloevegere quamen belyende ende boetscapende hare werke. Maer vele ute hen, die ondadelec dingen geanteert hadden, brachten hare boecke ende verborrense voer hen allen, ende gerekent hare werdde vonden si L^M deniers wert gels. Dus sterckelec wies sHeren waert ende wert gesterct.

Maer dese voldaen, so micte Pauwels inden geeste over te lidenne Macedonien ende Achayen ende te Iherusalem te gane, seggende: Want na dien dat ic

[fol. 212r]

daer geweest hebbe, so behoert mi Rome te siene. Maer sendende in Macedonien II van hen, die hem dienden, Timotheuse ende Erastum, ende hi bleef teenen tide in Asyen.

Maer in die tiden es turbacie of stoeringe gesciet van sHeren wege niet cleine. Want eenrande selversmet, die Demetrius hiet, makende selverne huuskene ende beelden Dyanen, hi gaf den werclieden grote neringe, die tegadere roepende de wercliede, die van dien ambachte waren, seide hi: Manne, gi wet, dat van desen ambachte onse neringe es ende gi siet ende hoert, want dese Pauwels niet allene af en keert een grote scare geradende van Ephesien, maer oec van al Asyen, seggende: Want en sijn negeen gode, die met handen gemaect sijn. Ende niet allene en wert ons dit deel te vresen te comene in berespinge, maer ende der groter godinnen Dyanen tempel sal in niet geacht werden, maer oec sal begennen gedestrueert te werdene hare mogentheit, die al Asyen ende alde werelt oefent. Doe si dit hoerden, wordense vervult met gramscapen ende si riepen seggende: Grote Dyane, godinne dier van Ephesien! Ende de stat es vervult met confusien ende si maecten met enen moede

[fol. 212v]

bedruusch ter dinge stat ende begrepen Gayum ende Aristarcum, Pauwels gesellen van Macedonien. Maer doe Pauwels gaen woude in tfolc, soe en lietent hem de jongeren niet doen. Maer enege princen van Asyen, die sine vriende waren, sonden te hem, biddende dat hi hem in de dinge stat niet en gave [De dinge stat steet hier boven over die stat, daer men de mesdedege in verwijsde ochte daer mense leide te toenenne alsi verwijst waren]. Maer andere riepen anders, want de kerke was confuus ende vele en wisten niet, van wat saken si vergadert waren. Ende si trocken vander scaren enen Alexandere, want de Joden staken hem voert. Daeromme iesch Alexander geswijch metter hant ende woude den volke redene geven. Maer doe si bekinden, dat hi een Jode was, es gemaect een stemme uut hen allen, roepende omtrent II uren lanc: Grote Dyane, godinne dier van Ephesien! Ende doe de scribe tfolc gestilt hadde, seide hi: Manne van Ephesien, want wie es die mensce, die niet en weet, dat de stat van Ephesien oefenerse es der groter Dyanen, Jupiters dochter? Hieromme alsemen hier jegen niet seggen en mach, so behoert u gesaet te sine ende niet overdadelec te doene. Want gi hebdt dese menscen bracht, die

[fol. 213r]

niet overdedech en sijn noch en blasphemeren uwe godinne. Maer eest dat Demetrius ende die wercliede, die met hem sijn, jegen yemene hebben enege sake, die vergaderingen moeten buten gehouden werden ende de gene moetent onderlinge wroegen, die rechters sijn, maer eest dat gi enege andere dinc soect, dat machmen ontbenden in de wetteleke kerke. Want wi sijn in vresen berespt te werdene van den gerochte van heden, alse niemen mesdeedech en si, vanden welken wi redene geven mogen. Ende doe hi dit geseit hadde, so liet hi de vergaderinge.