De Nieuwe Stem. Jaargang 19

[p. 337]

Marc Andries
Een man van wolken

‘Zie’, zei de man, ‘de lucht is blauw’, en schudde een grote vinger tegen die lucht. ‘De lucht is blauw’, zei de man, ‘en de klaprozen zijn rood’. Het waren klaprozen van Renoir, met een trillaag van warmte er overheen, een warmte die je kon strelen als het dons van perziken, met hele zachte vingertoppen omdat je ze bijna niet durft raken, zo kwetsbaar als ze zijn. Zo kwetsbaar als de hand van het meisje die de man in zijn eigen, grote, maar voorzichtige hand hield; zo kwetsbaar als het hele meisje met het gezicht van keramieken schoteltjes, en de ogen die kijken, alleen maar kijken, en groot zijn. De man haalde diep adem, zijn haar was een witte wolk tegen de lucht, en de hele man was een wolk. Het meisje voelde hoe onbereikbaar hij was, hoe haar hand dwars door hem heen zou slaan als ze hem ooit zou willen grijpen, bezitten, houden. Hij was er, nu, maar morgen kon hij weg zijn, over een uur kon hij weg zijn, en ook zo dadelijk, terwijl hij gisteren, een uur geleden nog, niet bestond, een heden-man, zonder verleden en zonder toekomst, een man van wolken die óverdrijft, waarheen je kijkt, waarin je even je dromen ziet als je op je rug ligt met een grasspriet in je mond. Het meisje boog het hoofd voor een verlegen glimlach toen de man in haar vingers kneep, dan bracht ze het zakdoekje met reukwater aan de neus en snoof voorzichtig. De blik van de man was op haar hoofd, daar waar de haren samenkwamen als stralen in een witte punt huid. Er droop een snelle, koude druppel over haar rug. Ze zweeg, want wat ze wou zeggen was een wolk, een wolk voor een wolken man, dacht ze, wat gebeurt er met mij? Toen was er in haar plots heel duidelijk voelbaar de drang om te vluchten, als kleine vingertjes kroop het in haar rond en jeukte, iets waarvan ze niet goed wist of het pijn of genoegen betekende; daarom durfde ze niet beslissen. De hand van de man was warm en dichtbij, en toch was de man zelf nog

[p. 338]

ver, alsof ze in een bioskoop zat en Gary Cooper bewonderde. Toen zij opkeek zag ze hem vaag glimlachen en wou een hand uitsteken om hem aan te raken, maar dit was slechts een gedachte waarvan zij wist dat ze er nooit toe zou komen deze uit te voeren. Ze keek alleen maar en glimlachte met gelijke intensiteit. Ze keek naar alles aan hem dat zij herkennen moest en onthouden, de opnamen die ze in haar hoofd moest plakken en waarin ze later zou bladeren als in een oud familie-album, met dezelfde glimlach van nu en dezelfde jeukende vingertjes in haar buik waarvan je niet goed weet of ze pijn of genoegen betekenen. Ondertussen wist ze hoe ze zich verraadde, hoe ze zich blootgaf, niettegenstaande alle moeite ze zich gaf de hartstocht te verbergen zodat ze daar kwetsbaar stond en de macht van de man voelde als een damp waarin zij ademde, en niet wist of ze zich nu gelukkig of ongelukkig kon noemen. ‘Zie’, zei de man, ‘het huis waarin ik zou willen geboren zijn’. Ze probeerde zich in te denken in welk huis hij echt geboren was, en kwam er niet toe. Zij zag alleen het huis waarin hij zou willen geboren zijn. Het is een mooi huis, dacht zij, waarin ik ook wel zou willen geboren zijn, maar zij wist dat dit niet om het huis maar om de man was die daarin zou geboren zijn indien. Al het overige vond zij plots onbelangrijk. Daarop volgde zij de man die de berm begon af te dalen, en aldoor dacht ze, ik wou dat ik hem kon vasthouden, altijd, maar ze wist dat daarvoor haar hand te zwak was, en dat ze hem nooit zou kunnen dwingen, omdat hij een wolk was en moest gaan waarheen de wind hem dreef. Het was zijn lot nooit ter plaatse te blijven, en het was haar lot hem te zien voorbijdrijven als een droom, een wens die niet in vervulling kon gaan. Wellicht was dit de orde der dingen, was dit het leven waarvan zij hoorde spreken, en dat niet zacht was, en een tranendal waarin je ongelukkig moest zijn omdat je geest in lichaam bent en geen wolk die boven dit alles drijft en neerziet. Neen, het had geen zin de man te volgen, wist ze, maar ze was gedwongen haar voeten te volgen die zich bewogen in zijn pas. Zij kreeg het warm toen zij zag hoe zij het huis naderden, en vreesde dat er nu iets zou gebeuren waarvan geen terugkeer mogelijk was. ‘Zie’, zei de man, ‘de deur van het huis is open’. Ze voelde dat ze huilen zou, om de

[p. 339]

man, om het huis, en om de deur die open was, en dat ze niets anders zou kunnen dan huilen omdat het allemaal plots zo zwaar woog alsof ze gedronken had en moeilijk op haar benen leunde. Maar zij volgde de man, en het huis was niet ver meer, onthutsend snel zelfs naderde het, zodat ze begon te zweten van opwinding. ‘Zie’, zei de man, toen zij op de drempel stonden, ‘het huis is vol tapijten om met je blote voeten op te lopen’. Hij bukte zich en deed zijn schoenen uit, daarna nam hij de schoenen van haar voeten, en toen stonden hun voeten daar naakt een beetje belachelijk naast elkaar op het tapijt. Opeens wist ze dat er verder een haard zou zijn om je jasje bij uit te doen, en dat er andere dingen zouden zijn, en dat er zonde zou zijn waarnaar ze plots heel erg verlangde, maar ze wist niet dat ze het zou doen, ze kon er niet aan denken dat ze het zou doen, en hoe ze het zou doen, ze kon alleen maar voelen dat het zou gebeuren, dat het niet anders kon, dat het moest gebeuren opdat ze verder zou kunnen leven. Dat dacht ze terwijl ze verder het huis in liep met de man die een wolk was, voelbaar maar verwijderd naast zich, de man die zij nodig had, zonder wie zij niet meer verder kon, maar die zij niet te bereiken wist, omdat hij een wolk was, en voorbij snelde gelijk een droom die je even beleeft maar even vlug en abrupt weer geen werkelijkheid meer is, en geen sporen laat, zodat men aan zijn bestaan moet gaan twijfelen. En het was alsof ze op dit ogenblik bijstand verwachtte van het huis, doch er was niets dat reageerde op haar hoop, het huis bleef alleen een huis dat hen omringde, en waarin ze rilde met haar huid die zweterig tegen haar kleren kleefde. Ze vlijde zich dichter tegen de man aan en wilde haar hoofd tegen zijn schouder leggen, maar plots wantrouwde ze hem, toen ze hem ‘Liefste’ hoorde zeggen, een liefste dat zo doodgewoon uit zijn mond kwam gelijk elke andere man dat zou doen, en daarom schrok ze en wantrouwde hem. En het bleef drukken op haar wantrouwen terwijl ze poogde zijn stem niet meer te horen die ‘liefste’ herhaalde tot het een echo werd die in haar slapen bonsde. Ze bleef roerloos staan en haalde adem. Toen wist ze dat ze het niet zou kunnen, terwijl ze het moest doen, zodat ze zich oneindig ellendig voelde en zacht ging huilen van machteloosheid. Een grote staande klok telde zorg-

[p. 340]

vuldig haar sekonden. Zij keek in de kamer, naar de portretten van beroemde personen, naar de marmeren beeldjes van kinderen en honden, naar het tapijt waarin een kronkelende slang in een appel beet. En zij voelde zich moe, zodat zij wou leunen, maar vond geen steun bij de man die van wolken was en haar geen steun kon geven omdat hij als een droom voorbij was nu zij de werkelijkheid wou beleven. Eenzaam stond zij daar, en de pijn was zo hard dat het bijna geen pijn meer was, en dat de pijn de pijn verdoofde. Toen zij zich omdraaide zag ze door het raam de lucht die blauw was, en ze zag de klaprozen die rood waren, en in de lucht die van Renoir was, zag zij een witte wolk die smolt gelijk een sneeuwbal die je in je handen wilt warmen. Toen huilde ze één snik en brak, voor goed.