De Nieuwe Stem. Jaargang 17

[p. 228]

Marcel van Matena
Confetti voor de minister

Een gore wolkendeken, die boven de residentie hangt, stort al sedert de vroege ochtend vele tranen uit over de te dezer stede genomen en nog te nemen regeringsmaatregelen, als daar zijn: de aangekondigde-maar-voorlopig-uitgestelde belastingverlaging, dito loonsverhogingen, gecastreerde sporttoto's en meer van dergelijke welvaartspolitieke moeilijkheden.

Mr. de Servicult, raadsadviseur voor culturele zaken, speciaal belast met de subsidiëringen, ten departemente van volkscultuur, sportzaken en mammoetwetten stapt in zijn auto en rijdt naar het parlementsgebouw. Zijn chef, de minister, kennende, legt hij zijn paraplu in foudraal op de achterbank. De minister heeft namelijk de gewoonte om na verhitte debatten in het parlement naar zijn departement te lopen. Op een dag als deze, nu de regen ononderbroken neerstroomt, biedt

[p. 229]

Mr. de Servicult de bewindsman dan gaarne de bescherming van zijn paraplu aan. En dat de minister straks naar het ministerie zal lopen, staat voor raadsadviseur zo goed als vast, want het aangekondigde wetsontwerp zal felle debatten uitlokken. Aan de orde is het wetsontwerp tot verlening van een subsidie aan draaiorgelmuzikanten en de partijen steunen niet onverdeeld de nieuwe last, die op 's rijks schatkist zal komen te rusten. Het voorbereidende werk is geheel van de hand van de raadsadviseur voor culturele zaken en de minister zal het wetsontwerp ter goedkeuring aan de volksvertegenwoordiging voorleggen. Hoewel hij niet twijfelt aan de goedkeuring van het parlement - een kabinetscrisis komt er immers toch niet en zeker niet door zo'n wetje van ondergeschikt belang - is het voor Mr. de Servicult toch een spannende vraag, of zijn werk met een grote, of slechts met een geringe meerderheid zal worden aangenomen.

Op het plein voor het honderden jaren oude, eerbiedwaardige parlementsgebouw stapt de raadsadviseur uit zijn auto. Met de kraag van zijn regenjas omhoog en zijn paraplu onder de arm geklemd, loopt hij snel naar de deur, die toegang geeft tot de ambtenarenloges. Een bode neemt zijn jas en paraplu aan en hangt beiden in de garderobe.

Mr. de Servicult stapt de loge binnen en overziet 's lands vergaderzaal. Van hieruit kan hij desgevraagd de minister met raad terzijde staan tegen de aanvallen der, op een regeringscrisis aansturende, oppositie. Geroezemoes stijgt op uit de zaal, waar over Uw wel en mijn wee, of omgekeerd, of beide, wordt beslist. Afgevaardigden van ‘links’ en van ‘rechts’ staan in het midden en trachten hun partijbelangen, in 's lands belang, tot de grootste gemene deler samen te brengen. De minister zit alleen aan de regeringstafel; eenzame figuur, die zijn wetsvoorstel overtuigend moet voordragen tegenover het critisch gehoor van honderdvijftig volksvertegenwoordigers. Zelfs de minister van financiën, die steeds wanneer een wet, waarmee zijn rijkskas is gemoeid, acte de présence geeft, heeft dit keer verstek laten gaan.

[p. 230]

De voorzitter praat met de griffier, maar plotseling, alsof hij genoeg heeft van het rumoer, valt zijn ivoren hamer met forse slag op de lessenaar. De heren afgevaardigden haasten zich naar hun plaatsen.

Nog zitten niet allen op hun plaatsen, als de stem van de voorzitter gedecideerd aankondigt: ‘Ik open de zitting! Aan de orde is het door de regering ingediende wetsontwerp tot subsidiëring van met de hand, althans anders dan mechanisch, bediende straatorgels, zulks tot instandhouding respectievelijk wederopleving van deze folkloristische vorm van muzikale kunst. Ik geef het woord aan de minister!’

De bewindsman staat op uit zijn zetel en houdt een gloedvol betoog over de voor het land zo typerende volksmuziekkunst, die dreigt verloren te gaan, door de overspannen arbeidsmarkt. Hij herinnert eraan, dat het zo beroemde draaiorgel ‘de Batavier’ zelfs, met geldelijke bijstand van de toch al financiëel slecht gezegende hoofdstad, een zeer succesvolle tournee door de U.S.A. heeft gemaakt. Met stemverheffing besluit de minister zijn rede: ‘Uiteraard spreek ik hier niet over de op de gemeenschap vegeterende, werkschuwe elementen, die hun orgels van motoren voorzien, maar over het folkloristische muziekgenot, dat, mits met mankracht voortgebracht, een traditie doet voortleven en de huismoeders van onze grote steden in het algemeen en van onze hoofdstad in het bijzonder tussen de ochtendgymnastiek voor de huisvrouw en een kopje koffie, of de lunch, enige ogenblikken van muzikale vreugde schenkt. En, mijnheer de voorzitter, mijne heren afgevaardigden, al kunnen wij onze hoofdstad dan geen financiële bijdrage voor de zo begeerde tunnel verlenen, dan kunnen wij met de door mij bepleite subsidie aan draaiorgelmuzikanten de bewoners troost schenken voor het gemis aan een goede oeververbinding!’

Heftige replieken en duplieken volgen; het zal nog een dubbeltje op zijn kant worden, of de draaiorgelfolklore zal behouden blijven, of zal ondergaan in de grijze nevels van het verleden.

De oppositie roert zich heftig. Schamper merkt haar

[p. 231]

woordvoerder op, dat deze regering toch wel zeer duidelijk onder conservatieve druk staat. ‘Voor folkloristische muziek, die helemaal zo diep niet in ons volk wortelt, wilt U wel 's rijks schatkist belasten, maar voor een progressief woningbouwprogramma kan deze regering geen geld vrijmaken. Mijn fractie kan dan ook haar steun niet aan het aanhangig gemaakte wetsontwerp verlenen,’ aldus besluit hij zijn aanval op de regering.

De spreker van één der regeringspartijen merkt op, dat de vrees niet ongegrond is, dat het aantal draaiorgels zich door deze subsidieverlening sterk zal uitbreiden en verzoekt de minister slechts aan de op dit moment als zodanig geregistreerde met mankracht in beweging gebrachte draaiorgels de subsidie te willen verlenen, daar anders zijn fractie zich van stemming zal moeten onthouden.

Als laatste vraagt nog de woordvoerder van de grootste regeringspartij het woord en stelt een amendement voor, waarbij de wet zodanig zal worden geredigeerd, dat de subsidie slechts voor tien jaar zal worden verleend en nadien opnieuw zal worden bezien.

De minister wil de zaak niet op de spits drijven en neemt de beide amendementen over.

Als dan na de stemming de neuzen zijn geteld, valt wederom des voorzitters hamer en dreunt zijn stem: ‘Achtenzeventig stemmen voor, zeventig tegen het behandelde wetsontwerp, zodat het is aangenomen!’

Van de publieke tribune klinkt gejuich, want daar zitten de belanghebbende aan een orgelwiel draaiende, folkloristische muzikanten.

De minister verlaat de zaal en ook Mr. de Servicult staat opgelucht op, want zijn ‘pierementale’ studie heeft vruchten afgeworpen.

In de corridor ontmoeten de beide heren elkaar en Mr. de Servicult feliciteert de bewindsman met het behaalde succes. Deze dankt zijn raadsadviseur voor het gedegen voorbereidende werk. Nadat beide heren door de bode in hun jassen zijn geholpen, gaan zij naar buiten. Op het plein wacht hen een verrassing; daar staat een met de hand bediend draaiorgel, dat bij

[p. 232]

de verschijning van de minister de folkloristische overwinningshymne-bij-uitnemendheid ‘lang zal 'ie leven’ aanheft. Glimlachend blijft de minister staan en neemt de hulde, welwillend toehorend, in ontvangst.

De hemel echter kan zich bij deze spontane feest-manifestatie van het gilde der draaiorgelmuziekanten niet aansluiten en treurt met dikke volle tranen verder over deze nieuwe fiscale last, die op de schouders van het volk wordt gelegd.

Mr. de Servicult staat vlak achter de minister in de stromende regen en wil er het zijne toe bijdragen om de muziek voor zijn chef tot een plezierige aubade te maken.

Hij ontdoet zijn paraplu van het foudraal en terwijl hij het regenscherm boven het hoofd van de hoogste staatsdienaar uitspreidt, dwarrelt een regen van confetti op diens hoofd neer. Verrast kijkt de minister om en merkt vriendelijk glimlachend op, ‘Het is mij bekend, dat U Uw beste krachten aan het wetsontwerp hebt gegeven, maar dat het U zo ter harte ging, heb ik niet kunnen vermoeden.’

Mr. de Servicult maakt een lichte buiging en glimlacht zuurzoet, maar voor zijn geest zweefde reeds een ontbloot lichaamsdeel van de Servicult jr., dat die avond nog voor iets anders dan uitsluitend voor zitten zou dienen.