De Nieuwe Stem. Jaargang 15

Kort bestek

Een uitgevers-standpunt

Amsterdam, sprokkelmaand 1960

Aan een uitgever,

op mijn aanvrage van een besprekingsexemplaar van enkele van Uw culturele uitgaven mocht ik uw weigering in goede orde ontvangen. Ik heb U altijd voor een uitgever gehouden die oprecht belang stelt in de literatuur en niet evengoed in cokes, naaigaren of citroenen zou kunnen handelen als boeken uitgeven. Uw kruideniers-standpunt stelt mij dan ook teleur. Het doet mee aan een ‘trahison des clercs’, ik achtte U daarvoor te goed. Gij weegt de waarde van het oordeel af naar het materieel effect waarop Gij het taxeert. Als ik U een welgemeende tip mag geven, laat mij U dan wijzen op veelgelezen bladen als E.W. en de Tel. (de afkortingen spreken voor zichzelf), maar misschien behoef ik Uw aandacht daar niet op te vestigen. Wel is U misschien ontgaan, dat er ook een disqualificatie van de recensent uit valt op te maken, wanneer U niets gelegen blijkt te zijn aan het oordeel van de enkelen wier belangstelling hen in staat stelt zulke beschouwelijke uitgaven op hun waarde te schatten en die zich bereid verklaren daar aandacht voor te vragen. Dat dit U geen recensie-exemplaar waard is, dunkt mij een averechts uitgevers-standpunt. Door zijn bereidheid met ‘niet nodig’ te beantwoorden verlaagt U de recensent tot de kleine neringdoende van wie aan de deur niet wordt gekocht, omdat U zich alleen met de groothandel inlaat. Ik waardeer echter Uwe bijzondere attentie mij het goedkoopste van de aangevraagde

[p. 231]

werkjes te willen toezenden. Ik zie in deze goedgeefsheid een blijk van Uw goede wil. Bovendien biedt Gij mij hiermede op kiese wijze de gelegenheid uit te rekenen, hoeveel mijn oordeel U waard is. Uw prijslijst raadplegend zie ik dat het verschil ligt tussen f 2,50 en f 12,50 en wat mijn oordeel U waard is ligt dus ergens tussen geen-cent blijkens de weigering van het ene boek of ruimer genomen in elk geval minder dan een tientje blijkens Uw gebleken bereidwilligheid met het andere boek, dat ik U echter als blijk van meeleven en begrip voor Uw moeilijkheden hierbij terugzend. Laat ons op de kleintjes passen, in deze grote tijd -, met deze vereniging van twee citaten tot één krachtige leuze zend ik U mijn beste wensen voor het heil onzer letteren, van huis tot uitgevershuis Uw

A.D.

Nog een uitgevers-standpunt

Ergens te eniger tijd

Aan een andere uitgever,

verwondert U zich dat ik ik mijn brieven aan U niet meer dateer? Gij hebt U onlangs voor onze letteren wederom verdienstelijk gemaakt met de uitgave van een verrassend poëzie-debuut. Maar Gij oordeelde het niet nodig het jaar van verschijnen daarbij te vermelden. Of zelfs niet gewenst, Gij hebt daar wellicht Uw redenen voor? Er zijn tal van uitgevers die hun uitgaven geblinddoekt de tijd in laten gaan. Uit de vaste overtuiging dat het werk toch voor de eeuwigheid geschreven is? Doet het jaar van de goede wijn er niet toe? Waarom verloochent U de waarde van Uw eigen uitgaven door ze op primitieve wijze buiten de cultuur en de geschiedenis te plaatsen? Een goede dichtbundel is nog wel iets anders dan een kattebelletje als dit? Op de bundel hoop ik nog terug te komen. De titel is Beweging van het jaar, dient dat soms tevens voor de jaartekening? Wie het weet, niet Uw

A.D.

[p. 232]

Ook een kiekje

In het januari-nummer van De Nieuwe Stem heeft A.D. een welgelijkend ‘portret’ gepubliceerd van de polemist, akrobaat en selfmade-socioloog J. de Kadt. Een boeiende figuur, voorlopig nog ‘gevaarlijker’ dan De Keizer, Gans of Pasquino, omdat hij in het oog van het publiek voor ‘socialist’ kan doorgaan, al heeft hij dan onlangs, volgens het Algemeen Handelsblad, gepleit voor de oprichting van een partij, die nog ‘rechtser’ uit de bus zal moeten komen dan de P.v.d.A. Het is dus niet uitgesloten dat hij - om de laatste smetten van zijn partij-communistisch verleden uit te wissen - zijn interessante carriëre zal eindigen als commissaris van Elsevier of aandeelhouder van De Telegraaf! Zelf heb ik van deze man, bij een van zijn vorige hoogstandjes, ook eens een kiekje gemaakt, dat misschien wat minder scherp is uitgevallen dan het portret van A.D. Iemand wie ik het liet zien, meende er tenminste de journalist Frans Goedhart in te herkennen, maar dit kan tevens impliceren dat mijn vacantieboxje iets heeft vastgelegd - nee, gelukkig niet van een Algemeen Menselijk Patroon, maar toch van een bepaald soort politici, die men kan aanduiden met de naam

Het russofieltje

Het kwaad dat gij zo graag van ginds vertelt
zal ik, hoe het mij spijt, geen liegen heten;
wat daar om zeep ging, heeft ook mij ontsteld, -
maar dat mij hier uw onwelriekend zweten,
uw opgeblazenheid onzegbaar kwelt,
maakt dat ik haast wat ginds knelt zou vergeten;
en daarom dient eens duidelijk gesteld:
gij loost niet wat u eerlijk heeft gespeten,
maar als gij afstoot waar u 't lijf van zwelt
dan aborteert gij, steeds nog, met geweld
de restjes van uw progressief geweten.

A.M.