De Nieuwe Stem. Jaargang 13

[p. 604]

Kort bestek

Drukfout

In ons Kort Bestek uit het septembernummer ‘Het marxisme in Frankrijk’ (blz. 538) is een drukfout ingeslopen die herstel behoeft. De scherpzinnige lezer denkt waarschijnlijk: dat dacht ik al; in plaats van marxisme zal fascisme bedoeld zijn.

Maar dat bedoel ik niet. Het gaat om een naam waarin dit keer ‘veel is’. De Pool Kowalowski, waarvan sprake was is een misschrijving voor Kolakowski. En terwijl het altijd al van belang is, de lezer niet verkeerd in te lichten, is het dat in dit geval dubbel, omdat Kolakowski niet alleen een naam, maar tot op zekere hoogte zelfs een begrip is.

Ondanks zijn jeugd. Deze historicus van de wijsbegeerte die ook in ons land vertoefd heeft voor zijn Spinoza-studie, zal ongeveer dertig zijn. En hij is nochtans reeds een begrip, omdat zijn naam onlangs door de wereldpers gegaan is, als een van de Polen die voor hun van de officiële leer afwijkende mening frank en vrij zijn uitgekomen.

Niettemin stond hij, toen wij hem in Lerisy ontmoetten, op het punt om, onbevreesd naar hij zei, naar zijn vaderland terug te keren.

J.R.

Een internationaal politieleger

Van Vollenhoven's gedachte van een internationaal politieleger, die toen zij voor het eerst aan het einde van de Eerste Wereldoorlog werd uitgesproken, zo volslagen utopisch leek, is het stadium van de utopie te boven. Wel verre van dat het alleen in ‘nergensland’ aanhang zou vinden, blijken er nu een aantal landen te zijn, waar er zelfs een meerderheid vóór is.

Zo althans was het resultaat van een opinie-onderzoek, onlangs verricht door ‘International Research Associates’ in opdracht van de ‘N.Y. Herald Tribune’ en in dat blad op 22 september gepubliceerd.

De uitslag was: Engeland 79 pct. vóór, Canada dito, Noorwegen 73, Mexico-stad 69, Oostenrijk 54, Frankrijk 51. Een minderheid, maar een grote, want de kleinste was nog altijd 40 pct., had de gedachte in Duitsland, Italië, de Braziliaanse steden Rio de Janeiro en Sao Paulo, België en Japan. Andere landen werden niet genoemd.

Voegt men daar nog aan toe, dat eenzelfde vraag verleden jaar in de Verenigde Staten aan het publiek voorgelegd, tot uitslag had dat

[p. 605]

daar 57 pct. er vóór was, dan kan niemand de schrijver van dit stukje dus verwijten dat hij in zijn eerste zin overdreven zou hebben.

Een andere zaak waaromtrent deze enquête geen uitsluitsel geeft, maar die zeker ook verdiende, onderzocht te worden, is, hoe men deze internationale politiemacht zou willen zien samengesteld. Uit alle mogendheden, alleen uit de neutralistische of alleen uit de kleine?

J.R.

Klunzig

Het gebeurt niet vaak dat we bezwaar hebben tegen iets wat in ‘De Groene’ staat. Wat ons betreft mag hij zich ‘het enige blad’ noemen, waar ‘De Nieuwe Stem’ niets tegen heeft.

Maar in nummer 39 van 27 september stond toch een entrefiletje waar we het niet helemaal mee eens konden zijn. Het ging over de laatste jaarvergadering van de V.N. En er werd in gezegd dat het aantal leden der wereldorganisatie dat Tsjiang boven Mao verkiest als het er om gaat, wie China rechtens zal vertegenwoordigen, telken jare slinkt.

Tot zover accoord. Hoe zou het ook anders? Dat is slechts een zaak van tot tachtig kunnen tellen.

Maar dan volgt er: ‘Landen als Engeland en Nederland hebben al jaren geleden hun realistische en redelijke keus gemaakt; voor hen is Peking en niet Tapei China's hoofdstad’.

Deze mededeling, juist in zover zowel Londen als Den Haag Peking al lang hebben erkend, wekt nochtans in deze context de onjuiste indruk, als zouden zowel de Engelse als de Nederlandse regeringen nu ook behoren tot diegenen die Mao boven Tsjiang verkiezen door vóór toelating van de eerste in de V.N. te zijn of die daar tenminste over zouden willen praten.

En niets is minder waar. Als ‘De Groene’ de kwestie dan toch wilde aansnijden, had hij beter gedaan met er op te wijzen dat:

1e. wel de Scandinavische landen en Ierland vóór de Indiase nota stemden, waarin gevraagd werd, de kwestie van China's toelating althans te bespreken en landen als Israël, Griekenland, IJsland en Portugal zich tenminste van stemming onthielden. Maar dat Engeland en Nederland met Amerika mee en dus tegen stemden. En dus, wel verre van een realistische en redelijke politiek in deze allesoverheersende kwestie te voeren, het lidmaatschap van het volkrijkste land ter wereld

[p. 606]

- van elke 4 wereldburgers is er immers één een Chinees - opnieuw op de lange baan hebben geschoven.

2e. dat deze politiek dubbel klunzig was, omdat juist landen, die het bewind van Peking al jaren geleden erkenden, geen enkel redelijk, laat staan realistisch motief kunnen aanvoeren, het eigenlijke China niet tot de volkenorganisatie toe te laten.

3e. Dat deze politiek even onzinnig is als die van Dulles, die - gelukkig - wel zijn zevende vloot op drie mijl voor de kust van Quemoi en Matsu laat stoppen, maar tegelijkertijd hardnekkig weigert te erkennen, dat die eilanden rechtens tot communistisch China behoren.

‘De Groene’ eindigt zijn stukje met het vermoeden uit te spreken, dat volgend jaar Mao's tweede bewindslustrum ook in New York zal worden gevierd. Wij helpen het hem wensen. Maar wij zijn er - helaas - zeker van dat het niet zal gebeuren, als zelfs ‘De Groene’ de schijn helpt in stand houden, dat de politiek van onze regering in dezen realistisch en redelijk zou zijn. Voor alles wat onze politiek tegenover de Aziatische vraagstukken betreft in elk geval, is het omgekeerde het geval. Die is - hetzij herhaald - klunzig.

J.R.

K.i.

Dit betekent kunstmatige inseminatie. Vooral wanneer zij op mensen wordt toegepast, stuit de k.i. op godsdienstige bezwaren. Nu heeft een commissie uit de Synode van de N.H. Kerk een rapport uitgebracht, waarin de k.i. aanvaardbaar wordt geacht, mits de echtgenoot donor is van het kunstmatig ingebrachte zaad, als wij het bericht hieromtrent goed hebben begrepen. Daarover nadenkend stuiten wij op iets ongerijmds. Het komt ons vreemd voor, dat de mogelijkheid dat het kinderloos blijven van het huwelijk als gevolg van de steriliteit van de echtgenoot óf geëlimineerd óf geaccepteerd wordt als een feit, waar de echtgenote zich maar in moet schikken.

De aanvaarding van de k.i. in beginsel berust toch wel op de overweging, dat een kinderloos huwelijk een bron kan zijn van verdriet en verslapping van de huwelijksband of wel verbreking hiervan tot gevolg kan hebben en dat een meer harmonieus gezinsleven kan ontstaan wanneer het huwelijk wordt gecompleteerd met een of meer kinderen. Dat nu het onbekende vaderschap als onoverkomelijk wordt beschouwd, wijst m.i. op een traditioneel gevoelsargument, dat ten

[p. 607]

onrechte met een godsdienstig-theologische motivering verdedigd wordt.

De k.i. is maar zeer ten dele kunstmatig en ze zal hopelijk uitzondering blijven, maar al is kunstzijde geen natuurlijke of echte zijde en kunsthoning helemaal geen honing, een geboren kind is, hoe ook verwekt, altijd ‘natuurlijk’. Het accent wordt door het voorbehoud dat de genoemde commissie maakt in feite wel zeer op de bloedsband die vader en kind verbindt gelegd en zulk een ‘naturalistische’ opvatting lijkt mij voor een synodale commissie niet passend.

Een door een vader gewild kind uit andermans zaad zal er vaak beter aan toe zijn, meer liefde en zorg ontvangen dan zovele - onder welke omstandigheden misschien - langs natuurlijke weg verwekte kinderen.

O.N.