De Nieuwe Stem. Jaargang 5

[p. 1]

Bij den nieuwen jaargang

In de geschiedenis van het Nederlands geestelijk en politiek leven zal het laatste jaar van de eerste helft van de twintigste eeuw als een keerpunt te boek staan: Nederland gaat 1950 in als een Europees land - en niet langer als een koloniaal rijk.

Voor de Redactie van de Nieuwe Stem ligt hierin slechts reden tot vreugde. De Nieuwe Stem behoorde in het naoorlogs Nederland tot de weinige periodieken, die zich zonder enig voorbehoud hebben uitgesproken tegen een herstel der koloniale verhoudingen, in welken vorm dan ook. Door zijn consequent verzet tegen de beide militaire acties heeft de Nieuwe Stem velen in Nederland tegen de haren in gestreken; des te meer verheugt het ons dat de eerste door Indonesië gezette schreden op den weg naar de vrijheid thans een voldongen feit zijn geworden, dat ook door Nederland wordt erkend; en dat Indonesië door Suriname en de Antillen binnenkort in zijn gang naar de vrijheid zal worden gevolgd.

Deze ontwikkeling doet ons deugd - óók om de ware vrijheid in ons eigen land. Ook de Nederlandse cultuur zal zich alleen waarlijk vrij kunnen ontplooien in een sfeer, waarin de koloniale gedachte definitief is uitgebannen.

Wij hopen in de Nieuwe Stem de nieuwe vormen van politieke en culturele samenwerking met Indonesië en Suriname, op de basis van erkenning der wederzijdse vrijheid en ontdaan van elke koloniale bijgedachte, in de toekomst tot een levende werkelijkheid te maken. Des te meer verheugt het ons, dat ook van Indonesische en Surinaamse zijde deze samenwerking blijkt op prijs te worden gesteld.

Als eerste symbool van deze toekomstige samenwerking hebben Sujono Hadinoto en Lou Lichtveld zich bereid verklaard, respectievelijk Indonesië en Suriname in onze redactie te vertegenwoordigen. Wij heten hen in ons midden van harte welkom, en spreken onze oprechte wens uit dat de samenwerking met Indonesië, Suriname en de Antillen op deze culturele basis zich zal ontwikkelen en uitbreiden, naarmate de resten van het kolonialisme in onze wereld ineenschrompelen.

Bij het ingaan van den vijfden jaargang van de Nieuwe Stem ondergaat de redactie verder een uitbreiding door het toetreden van den Vlaamsen schrijver Julien Kuypers. Er valt niet licht iemand te noemen die in de jaren na de oorlog, en sinds het heengaan van den betreurden vriend van Nederland Fernand Toussaint van Boelaere, zozeer voor de versterking van den culturelen band tussen Noord en Zuid voortdurend en metterdaad heeft geijverd als hij. Met hem zijn wij ons bewust dat niet in de

[p. 2]

eerste plaats de officiële ontmoetingen, hoezeer zij ook op een hoog en daardoor goed zichtbaar plan uitdrukking zijn van den bestaanden goeden wil, maar veeleer en vooral het constante geestelijk verkeer de in verwantschap wortelende vriendschap en het vruchtbare en inspirerende wederzijds begrip kan intensiveren, dat in betekenis tenslotte de in den vorm van ‘Benelux’ nagestreefde samenwerking op vele gebieden van gemeenschappelijk belang te boven gaat en deze bovenal dragen moet.

Wij heten ook hem daarom, naast Karel Jonckheere, en Marnix Gijsen die in de Verenigde Staten een contactpunt met ons tijdschrift vormt, van harte in den redactionelen kring welkom. Wij hopen in den komenden jaargang zowel de Vlaams-Nederlandse culturele belangen als de talrijke algemene en bijzondere problemen van Benelux in afwisselende beschouwingen tot hun recht te doen komen.

Voor het vaste contact met Zuid-Afrika is tot onzen spijt door het uittreden van Jan Greshoff een open plaats ontstaan.

De redactie is in den loop van het afgesloten jaar in een meer geregelde gedachtenwisseling geraakt met de leiding van het in zo menig opzicht gelijke of gelijksoortige geestesbelangen als de Nieuwe Stem voorstaande Humanistisch Verbond. Deze groepering van Nederlandse humanisten heeft zich in de laatste jaren opmerkelijk ontwikkeld en het hare bijgedragen tot de verdieping der humanistische gedachte in het algemeen. Wij zijn voornemens om in samenwerking met dit Verbond over de nieuwe fundering van het Humanisme, zijn historische grondslagen, en de toepassing van zijn grondgedachten op maatschappelijk gebied achtereenvolgens in de komende jaargangen bijdragen te bieden en hopen, dat hieruit nieuwe visies en opbouwende denkbeelden zullen voortkomen. Zo vindt men hierachter een eerste bijdrage in deze reeks, die aangeeft hoe de Voorzitter van het Humanistisch Verbond het modern Humanisme ziet. Van het programma van onderwerpen dat in de voortgezette gedachtenwisseling is opgebouwd zullen een reeks studies en artikelen blijk geven, waarmede de Nieuwe Stem in toenemende mate aan haar bedoelingen hoopt te zullen beantwoorden.

De Redactie