Nieuw Vlaams tijdschrift. Jaargang 14

‘Het dwaallicht’ op zijn Frans

Zelden worden droom en werkelijkheid tot zo zuivere pareltjes verwerkt als door zekere Franse cineasten, die zich in de korte film hebben gespecialiseerd. ‘Crin blanc’ en ‘Le ballon rouge’ hebben op die kwaliteit de wereld veroverd. De bedrieglijke eenvoud van het uiteindelijk resultaat wekt bij de kijker soms de indruk dat het hem in de eerste plaats om de vondst gaat, en dat de rest eerlijk vakmanschap is. Met die ‘vondst’ nu, de inspiratieve vonk die de cineast het gouden onderwerp in het hoofd geeft, kan het soms raar lopen.

Op het laatste filmfestival te Cannes ging de Gouden Palm voor de korte film naar de jonge Fransman Serge Bourguignon voor zijn ‘Le sourire’. Van deze verwezenlijker maken nu drie andere korte films de montageperikelen door, in afwachting dat een ervan weer een of andere prijs in de wacht zal slepen. Een van die films heet ‘L'escale’ en verhaalt ons het ongewone avontuur van een zeeman die enkele uren in de haven van Hongkong doorbrengt. Van in het bootje dat hem aan wal brengt, merkt hij op de kade een jonge Chinese op die in een scharlakenrode japon is gekleed. Maar voor hij voet aan land kan zetten is zij reeds onder de menigte verdwenen. Twee kleine schoenpoetsers bieden de zeeman hun hulp aan bij de speurtocht naar de geheim-

[p. 484]

zinnige jonge vrouw. En gedurende een lange, vruchteloze achtervolging door de veelkleurige stad heen, merkt de zeeman tenslotte dat zijn beide gidsen hem in het ootje nemen. Hij is echter gevoelig voor hun cynische vriendelijkheid en doet of hij ze gelooft. Wanneer hij dan onverrichterzake naar zijn schip weerkeert, ontdekt hij op de kade opnieuw de mooie Chinese. Al wat hij zich daarna van haar blijft herinneren, is haar raadselachtige glimlach. Hij heeft de hele dag niets anders gedaan dan een waanbeeld achterna gelopen...

Een blik op de door de distributiefirma gepubliceerde tekst volstaat om te zien dat het hier inderdaad met de vondst van Serge Bourguignon (of zijn scenarioschrijver) enigszins raar gelopen is. Elke Vlaming herkent er op slag ‘Het dwaallicht’ in. Wij geven Bourguignon krediet voor de nodige poëtische aanleg die zijn inspiratie, wonderlijk-toevallig, naar die ‘vondst’ heeft geleid, maar de analogie is te treffend om ze over het hoofd te zien. Afgezien van de grote vondst: het achternazitten van een waanbeeld in een havenstad, is daar nog de hulpeloosheid van de vreemdeling (de rijstkakkers uit ‘Het dwaallicht’) en derhalve het aangewezen zijn op hulp, die in beide gevallen de cynische kant uitgaat. Valt natuurlijk te bekijken wat ‘L'escale’ biedt inzake onderhuidse poëzie die het sterkste element in ‘Het dwaallicht’ vormt.

De zedenles is niet dat de bescheidenheid van ons taalgebied ons hulpeloos maakt tegen bewuste of onbewuste ideeënroof van theaterof filmlui, maar wel dat wij zelf met ‘Het dwaallicht’ een scenario over het hoofd hebben gezien dat op velerlei gebied een goudmijn moest geweest zijn: de kans om een filmpje te maken dat op slag in het buitenland onze boertige pogingen zou doen vergeten en dat tevens, meer dan alle ander propagandamateriaal ook, onze eerste havenstad in de bloemen zou hebben gezet.

Als Bourguignon de Antwerpse propagandadiensten nu niet doet begrijpen welke gouden kans ze hebben laten liggen, zullen wij de eersten zijn om te bekennen dat we ons schromelijk hebben vergist.

P.v.A.