De Nieuwe Gids. Jaargang 5

[p. 184]

Een teug ruimte. Door Delang.

Op het hooge, uiterste, in-eens àfbrekende duinvlak, tusschendoor de onbewegelijke hitte, een koeltje uit zee, telkens even voorbijgaande, onhoorbaar als de adem van een meisje. In het droge zand met schitteringen van fijn schelpengruis torretjes, die allergauwst voortkrielden zonder doel; in de haast van hoogtetjes àfvallend en na een krabbelen met rekkende pootjes weer ter been en mêe met de andere aan het zoekende bezig-zijn. In de verte kookte de zee. Boven de helm in den strakken, gloeienden dag een groote vlieg wèg en àan gonzend en dan wèg. En andere kwamen aangevlogen met slaapmakend snorren, lekker in den heeten dag, even stil, onder het oploopen langs een sprietje en dan weer in bochten rond met lange bromgeluiden.

Voorbij, in de laagte - erg breed en erg diep-liggend - het bruin-gele en hel-gele strand en de mat-blauwige zee - het strand donker en vuil-nat naar den zeekant; in de levende branding de zee bruin-goor door het zand en het te zien komen van den bodem, de golven òploopend en dan òmrollend met lawaaien en spatten, soms hóóg opsteigerend en uiteenvallend in een verstuivenden regen. Het schuim dreef voort naar

[p. 185]

het strand en bleef daar heen-en-weer gaan met de deining; pakte zich samen tot geel-witte, altijd bewogen watten, die stukken loslieten en tegen zich aan zogen met lusteloos, werktuigelijk doen, omdat de wilde beweging van het water verder naar achter was in de branding der brekende golven.

Op het wijde strand gingen twee jongens, blootsvoets, op hun rug een mandje. In het geel-bruin van de groote vlakte en beneden het onmetelijk-platte, aan de zijde bewogen, kalm-mat-blauwe en bruinig-schuimgetooide veld der zee, waren hun rompen ongedacht-klein en hun pretmakend stoeien, onhoorbaar door het suizen ver-af en het breken der golven met een klank van metaal, werd een nietig, stom-gedaan heen-en-weer loopen van twee zwarte poppetjes, op elkaar aan en van elkaar, even tot de enkels het water in en terug met wijde sprongen, achter hen de roller, die kwam. Daarna gingen zij ernstig voort, de handen in de zakken, op de ruggen de mandjes, voor een verre boodschap uit. En onder het naderen bleven zij twee kleine wezentjes, vèr-af op het breede strand-dichtbij, loopende kèreltjes met gelijke, onherkenbare gezichten.

Naar het zuiden in een nauwgesloten rijtje de grijs-witte koetsjes, het seizoen wachtend, de boomen òp; en het eerste koetsje aardig-klein op de hooge, gelige wielen; de nauwelijks-te-ziene bedakingen en de uiteinden der boomen van de wegschuilende andere koetsjes het rijtje vullend. Rondom, verspreid en bij paren, verzet, àf van wind en zon, de badstoelen; binnen de kleine holten onzichtbare, zittende strandbezoekers, de zwart bekleede beenen tegen het vuil-bruine mandwerk afstekend. Vóór de stoelen heen een blauw gekield ventje, een paardje achter zich. Verder weg, onder het duin, een poppetje op den buik, rood-bruin de bloote voeten, onbewegelijk. Daar naast een ezeltje, dat den kop hangen liet.

Grooter dan de rij koetsen en haar klein-makend de hoogliggende bom, die op die plaats in zee ging. De golven tilden het voorschip op en het vaartuig vorderde - achter zich het strand - door het inhalen van het in zee loopende ankertouw, slag na slag. Eerst lichtten de golven weinig en

[p. 186]

viel het schip weer neer op het zand met een plomp. Maar allengs gaf het mêe, werden de bewegingen luchtiger; daarna raakte het vrij en erg-bezige mannetjes heschen de zeilen; het schip de zee tegemoet, achter zich het strand met òpstaande, nàkijkende poppetjes, in tegen de golven, die tot regens ineenstoven.

Achter de branding in het vlak der zee beneden de zon een rusteloos zilvergeglinster en een klateren van goud; gouden, lichtende, stralende puntjes op lang-gerekte en dan weer krimpende, dik-loopende zilveren bobbels, en deze zich afplattend en versmallend, staafjes nog maar en lijntjes. En bij het òpschieten der klateringen hier, dáár de zilveren strepen wèg of bijna wèg en tezamen vloeiend tot een band, en de banden slingerend, trillend, sidderend en afbrekend; de stukken krimpend tot vlekken en puntjes, de puntjes in-eens òplevend tot klaar goud, dat in de oogen pijn doet. En tusschen het goud en het zilver, tusschen de korte-gedrongen, de smalle gerekte staven en banden en strooken en de gouden-gepunte bulten en bobbels het blauw van de zee, het beeld van de zon snijdend en uitrekkend, rafelend en vergrootend, kartelend en ribbend, het water den vernietigend-verblindenden glans van het ongeziene Licht verzachtend en verkleinend tot een blij-dartel geklater van goud en zilver.

Aan den horizont buiten de lichtstreek vele bruine driehoeken met afgenomen toppen, rechtop, onbewegelijk in groepen bijeen of verspreid, hier een of dáár een. Doch telkens bij het weer kijken naar den warm-strakken, grijs-blauwen horizont de groepen anders; scheepjes die afdreven; verspreide bijeenrakend: de vloot ongemerkt-langzaam voortgaande, de bommen verder weg, heen naar den horizont, het noorden zoekend, de driehoeken kleiner en minder hard-bruin en de vaartuigen in zee wègzakkend. Tegen den helderblauwen noorder gezichteinder een onbewegelijke veeg rook van een verdwenen stoomboot. En het vierkante grijze tuig van een driemaster vol zeilen veronduidelijkte bij het weggaan uit de kust, zeer langzaam.

Op het strand - vèr-weg en klein weer - de jongens

[p. 187]

bij hun leege, neergeworpen mandjes, aan hun kleeren morrelend - zwart goed op den grond neervallend; zij, kouwelijk-gebogen in fladderende hemdjes. En het hemd stram over het vrij-willende hoofd; de naakte lichaampjes in den klaren dag, in het oneindige vlak, hoog-stappend de zee in, de golven afwachtend met een òpspringen bij het komen, het slaande water de gekromde ruggen biedend.

Alles overstemmend het rumoer van de zee.