De Nieuwe Gids. Jaargang 53

[p. 1]

[De Nieuwe Gids. Jaargang 53. Deel 1]

Intermezzo door J. van Oudshoorn.

Een noemen van wat niet genoemd wil wezen. Hetgeen in diepste kern zonder gewicht is, angstvallig uitwegen. Aan geëmailleerde scala liefde trachten af te lezen....

De gebrokenheid van zulken aanvang verloochent zich niet. Als begin van een begin pas wordt het niet te benoemen zelfde toch overal en telkens mee vernomen. Zoo leefde ook hij nog steeds in afwachting.

Hinderlijk presenteerblad. Van den treinkelner, die het middagmaal aankondigt. Eten? Om begrip is het te doen geweest. Maar zoo'n aftreksel alleen bleek ongenietbaar. Daarom werd het nog eenmaal aangelengd. Tot bewustzijn van bewustzijn. Dit lichte wisselwijntje bekomt inderdaad uitnemend. Ook uitwerpen laat het denken zich blijkbaar enkel dóór het denken. Tableau de la troupe. Materialisme, zelfs het grofste, altijd nog een ‘geesteshouding’. Om te vertwijfelen!

De trein raasde slingerend door een rail-complex. In de smalle halfdonkere zijgangen, op weg naar de restauratiewagen, moest hij telkens steun zoeken en er even stil staan. Met het doffe stampen der machine begon dan weer de spanning van een tastend vragen. Loket tijdelijk gesloten. Bij wijze van spreken alleen, hij besefte het wel, speelde zich in laatste instantie steeds weer eenzelfde situatie af als aan den horizon buiten, waar, door optisch bedrog, hemel en heide elkander raakten. Zoo bleef het bij een schijnbaar toekomen op iets, dat zich intusschen, en in dezelfde mate, aan zijn benadering onttrok. Eigen-zinnig. Nimmer te bereiken. Die vlucht voor het denkbeeldige van zijn bestaan daarginds, kon hem al niet meer baten....

Na lange schacht van lampjes-gangen, ruim dag. Restaurant.

[p. 2]

Mahonie. Matig bezet. Geslepen spiegelranden. Spectrum. Dit tafeltje hier. Meevaller. Alleen aan een der groote ramen.

De trein jaagt langs een wat afgelegen saamgedrongen gehucht. Het zwenkt om zijn as en is verdwenen. Nu ligt er, voor zoover het oog reikt, de weidsche vlakte weer onbewoond. Ergens, tusschen heidekruid, blinkt water. Statig drijven, van licht nog verzadigd, grillige wolkformaties, huizenhoog opgestapeld. Helderblauw welft zich de verre hemelkoepel. Verder, ijler. Dampkring. Uitspansel. Geen kans....

Hij leest het menu; legt het terzijde. Steunt dan, in afwachting van de bediening over het heidelandschap turend, met de ellebogen op tafel. Van zijn saamgevouwen handen laat hij de ineengestrengelde vingers wat bewegen. Tot een lichte knelling begint te hinderen. Van een ring, de eenige, die hij draagt. De ring zit wat in het vleesch gedrongen en gaat beslist niet meer over het gewricht. Sinds jaren misschien is hem dit niet zoo opgevallen. Hoe dik de ringvinger daar geworden is. Er zal een goudsmid met een tang aan te pas moeten komen.

De onmogelijkheid, zich, thans hier alleen, uit deze metalen greep te kunnen bevrijden, werkt plotseling als een benauwing terug. Van het vingerlid uit verbreidt die zich door het gansche lichaam. Dwangtoestand. Onstuimig begint het bloed in zijn aderen op te dringen. Dan merkt hij, hoe eenzelfde knelling zich om zijn denken legt. Ook daarin, als binnen de razend voortjagende trein meedoogenloos een onzekere toekomst tegemoet: GEVANGEN!

Attaque blazen. Dadelijk, nu. De bediening nadert zijn tafel. Snel maskeert hij de ring met het menu. Ohne Getränke. Zuschlag. Verkapte dwang. Ook dat nog. Voor de rest geen kosthuis om er de wijk voor te nemen. Een smakelijke reuk verbreidt zich. Langzaam beginnen de groote ramen te beslaan. Door damp uit de eerste koppen heete bouillon.

De kelner, die nu bij hem komt te staan, is uitgemergeld als een mummie en in het gelaat, zoo mogelijk, nog taniger. Glazige oogen. Soms mompelt hij wat. De man maakt een hoogst overspannen idruk.

October 1937.