|
| |
| |
| |
Bibliographie
Marie van Zeggelen. Een Hofdame uit de 18e eeuw. - J.M. Meulenhoff, Amsterdam.
Hoe houd ik van het werk dezer schrijfster. En hoevelen mèt mij houden ervan; getuige het feit, dat er van Een Liefde in Kennemerland reeds een derde druk verscheen. Ik voorspel aan dit nieuwe boek eenzelfde succes; het is in zekeren zin een vervolg, of laten we liever zeggen voortzetting daarvan, want deze roman staat geheel op zichzelf.
Het werk van mevrouw Van Zeggelen heeft altijd een nobele allure; het is absoluut zuiver en argeloos, als edel metaal zonder alliage. De karakters in dit boek: Fagel, diens vrouw, de gouverneur, de interessante prinses Gallitzin, zijn met sympathie en fijn begrip uitgebeeld; mevrouw Van Zeggelen had de beschikking over een uitgebreid familiearchief, maar om daaruit een boeienden roman samen te stellen, is geen gemakkelijke taak! De schrijfster heeft groote studies moeten maken, want een dergelijk archief is natuurlijk slechts het gaas of het straniem, waarop een bekwame hand in smaakvolle kleuren en patronen borduurt. Een welkom geschenk, dit boek, dat wederom werd uitgegeven in sober-gedistingeerden band, adaequaat aan den inhoud.
| |
Taï Aagen Moro. Levend Speelgoed. - Van Holkema en Warendorf, Amsterdam.
Als men het werk van de exotisch-genaamde en tant soit peu riskante schrijfster Taï Aagen Moro kent, verbeeldt men zich, dat met den titel ‘Levend Speelgoed’ een man (of mannen) worden bedoeld, die voor een vrouw slechts speelgoed-objecten zijn (of omgekeerd). Tot onzen spijt evenwel krijgen we een vrij onbenullig en te lang verhaaltje van een kikker en een aapje, die, (klein als
| |
| |
zij zijn, dus al heel onwaarschijnlijk!) zelfs in een circus optreden. Het idee van voorwerpen, die als een nieuw soort van ‘bijoux indiscrets’ de doeningen der menschen aanschouwen en beoordeelen, is niet onaardig, maar het verhaal rijst nergens boven het tamelijk laag-bij-den-grondsche uit; kikker en aapje zijn in hun uitingen en gedragingen niet veel meer dan banaal en onbelangrijk. Wanneer een dergelijk onderwerp wordt geëntameerd, moet het meesterlijk behandeld zijn (zooals bijvoorbeeld Andersen het kon), of anders zoo onweerstaanbaar comisch wezen, dat men alle zonderlinge situaties en verhoudingen vanzelf aanvaardt.
Fantasie is misschien wel een der heerlijkste gaven voor den schrijver, - máár dan ook werkelijke, origineele fantasie, als waarvan bijvoorbeeld Helen Beauclerk blijk geeft in haar The green lacquer pavilion, - om maar één voorbeeld te noemen. Hierna beter, zullen we maar zeggen. Taï Aagen Moro (is deze naam Chineesch, Zweedsch, Spaansch?) heeft talent genoeg!
| |
Josine Reuling. Terug naar het eiland. - N.V. Querido, Amsterdam.
Hoe komt het, dat wij aan dezen roman met zijn scabreusen inhoud, niet alleen geen aanstoot nemen, maar hem zelfs een heel mooi boek kunnen noemen? Dat komt, omdat Josine Reuling het schrijversmétier ten volle verstaat, en intuïtief weet, wat zij zeggen en niet zeggen moet. Dit boek, met zijn pathetischen titel, is als een stuk natuur, waarin we ook dikwijls heel vreemde dingen zien gebeuren, maar die wij zonder protest aanvaarden. Josine Reuling is knap, zij voelt zuiver aan, en zet de toestanden neer, niet, zooals (zou men zeggen) zij ze verzint, maar zooals ze nu eenmaal in werkelijkheid zijn. Ja, ik kan het niet helpen, ik vind dit een heel mooi boek.
| |
Minny Musaph-Blijdenstein. Uit het land van den cocktail. - Duwaer en Zonen. N.V. Boekdrukkerij, Amsterdam.
Dit is een reisbeschrijving in allergenoeglijksten vorm (teekeningen van Lex Horn) èn, wat meer zegt, het medegedeelde is tot in
| |
| |
details betrouwbaar. Toevallig kan ik daarover oordeelen, door velerlei relaties met Amerika. Minny Musaph heeft ten eerste het voorrecht van een uitstekend waarnemingsvermogen, en ten tweede van een vlotten, zeer aangenamen verteltrant. Zelden las ik een reisbeschrijving, die mij zoo heeft geboeid; want de schrijfster heeft nog een derde voorrecht: namelijk overal toegang te hebben gehad. Wie naar Amerika gaan wil, moet zich dit werkje stellig en zeker aanschaffen, maar ook wie thuis blijft, zal ervan genieten als van een film vol afwisseling en belangrijkheid. Is dit boek een debuut? Dan wel een zeer gelukkig!
| |
Emmy van Lokhorst. Van aangezicht tot aangezicht. - Em. Querido, Amsterdam.
Een boek van deze gevoelige, fijne, knappe schrijfster is altijd welkom, en Van Aangezicht tot Aangezicht is een nieuw, krachtig staal van haar kunnen: het is boeiend en hoogst modern. Na alle verwikkelingen is het gelukkige slot een ware verademing. Allerliefst is het kinderfiguurtje gegeven.
| |
Amy Groskamp-Ten Have. Moeder. - Hollandia Drukkerij, Baarn.
Mevr. Groskamp, die we al zoo lang kennen als vlotte vertelster van novellen en schetsen, verrast ons door ‘Moeder’ met een grooter werk, dat een plaats verdient naast Anna van Gogh's befaamden roman en het zeer mooie boek van Marie Koenen, die beiden ook de moederfiguur naar voren brengen. Amy Groskamp is de modernste, en plaatst ons in het midden van den tegenwoordigen tijd, waarin de verhouding van ouders tot kinderen de volstrekte antithese is bij die van vroeger, laat ons zeggen, bijvoorbeeld van nog pas een halve eeuw geleden.
Maar.... en dit acht ik het zeer belangrijke in dit boek! - zij toont ons met heldere voorbeelden aan, dat de huidige jeugd volstrekt niet zoo lijnrecht en vijandig staat tegenover de ouderen, als algemeen wordt gedacht; dat de kinderen behoefte hebben aan steun, aan meegevoel, aan begrepen worden.... dat de wil om mee te
| |
| |
leven, om één te zijn met hun kroost, van de ouders uit moet gaan, daar de veranderde levensomstandigheden de jonge menschen harder, onverschilliger, brutaler, opstandiger doen lijken dan ze in werkelijkheid zijn.
‘Moeder’ is een actueel boek, dat de verdienste heeft te boeien, ook nog om andere redenen dan het interessante onderwerp alleen. De dialoog is natuurlijk, de karakters zijn zeer goed uitgebeeld en volgehouden, de milieuschildering is overal aanvaardbaar, en het is in alle opzichten echt een boek voor dezen tijd!
| |
Corry Stolts - v.d. Kieboom. Villlapark. - L.J. Veen, Amsterdam.
Aardige titel, aardige omslag, aardige roman. De levendige Corry Stolts mag zich gerust ‘meester’ noemen in het bedenken en behandelen eener intrige, die haar aanleiding geeft, haar veelzijdig talent op zijn aangenaamst te toonen. De schrijfster is jong en modern, en weet precies den toon te vatten, die op het moment het meeste is gewild. Amusant, met hier en daar een dieper accent, zal Villapark een breed publiek ongetwijfeld boeien.
| |
Dora Musbach. Buiten haar kring. - L.J. Veen, Amsterdam.
Ik heb het, meen ik, al eens meer opgemerkt, dat Dora Musbach steeds vooruit gaat. Haar zooeven verschenen nieuwe roman lijkt mij echter haar allerbeste werk. Het verhaal loopt in logische lijn en alle karakters zijn goed opgezet en volgehouden. Dit boek is heusch een gelukwensch aan deze schrijfster waard.
| |
Sint Nicolaas' keur-collecties.
Bij feestelijke gelegenheden werden voor ons kinderen, bij den boekhandelaar, boeken op zicht gevraagd, waaruit we dan een keuze mochten doen. Maar als daarbij boeken waren geweest, zooals wij die thans van de firma Kluitman kennen, zouden we dat vast voor
| |
| |
‘prachtuitgaven’ hebben gehouden, en.... de prijs zou daar dan ook mee in overeenstemming zijn geweest. Terwijl nu deze ‘prachtuitgaven’ de gewone uitgaven van Kluitman zijn, en de prijs daarvan valt binnen ieder's bereik!....
Tegen Sint Nicolaas komen de verrassingen los. Groote, kloeke boeken, kleurig en fleurig, goed van inhoud, duidelijk van druk, fraai van band, en door bevoegden uitstekend geïllustreerd. Ditmaal noteer ik met genoegen: voor jongens: Wouter Walden, De Snoek van Ventje. Een trouvaille! Het onderwerp van een man (door zijn vrouw ventje geoemd) die op zolder in een badkuip een snoek opkweekt, is van onweerstaanbaar comische werking, en de verwikkelingen, die er door deze situaties ontstaan, niet minder. Dit origineele en goed-geschreven boek (ill. van T. Leeser) zal niet alleen de jeugd, maar ook volwassenen enorm amuseeren. Dan, van Guus van Balkom, Raadselen rond Boschzicht een spannende detectiveroman, echt een kolfje naar elke jongenshand. Hetzelfde kan gezegd worden van Walter Tomson's Orpa, het eiland in den Niger, een avonturen-roman van je welste, krachtig en ter zake geïll. door Pol Dom. De boeken voor jongens, ik zei het al meer, bieden uit den aard der zaak de grootste verscheidenheid; bovenstaand boek is zóo enorm boeiend en brengt ons ongezocht zóóveel kennis bij over vreemde streken en volksstammen, dat we ademloos voortlezen tot de laatste bladzij.
De firma Kluitman heeft wel een zeer bizonden flair, zij weet intuïtief, wat jongens en meisjes het beste bevalt, en vandaar dan ook het gelukkige succes harer uitgaven. De vermoedelijk nog heel jonge Nanda is, meen ik, ook door hen ‘ontdekt’, zeer ten genoegen van het jongemeisjesvolkje, dat zich, ik weet het bij ondervinding, bizonder met haar boeken vermaakt. Het meisjeskwartet, geïllustreerd door Miep de Feyter, zal er ‘ingaan als koek’; de vier figuurtjes zijn gevoelig, natuurlijk, gevarieerd, levendig en vlot gegeven. Maar mevrouw Nachenius-Roegholt's Margo's ups en downs lijkt me het beste, dat we nog van deze betrekkelijk nieuwe schrijfster kregen. Het is een degelijk, goed gecomponeerde en uitgewerkte meisjesroman. Het karakter van Margo is, in al haar ups en downs uitstekend gegeven, en de figuur van den sympathieker Jan Maarten zal ons zeker nog lang bij blijven. (Illustraties van Hans Borrebach.) Ems van Soest compareert met een heel mooi
| |
| |
boek. Deze jonge schrijfster wordt voortdurend beter, want menschelijker en dieper. Ik kan dit nieuwe werk: Alleen in 't volle leven waarlijk niet genoeg aanbevelen. Een frissche geur waait ons tegen uit het boek (uit de paedagogische bibliotheek): Toen het lente werd op Oegehoek door Clara de Groot. Een boek om van te houden, en het te lezen en te herlezen en het cadeau te doen aan een kind, dat ons heel lief is. Van Willy Petillon, die al lang haar sporen (en gouden sporen!) heeft verdient bevredigt ook nu weer onze hooge verwachtingen in Brenda weet uitkomst. Johanna Kuiper geeft in Aslak's Marga een meesterlijke beschrijving van het leven en de bewoners van Lapland (ook voor volwassenen hoogst interessant. Nannie Franken komt met een verrassend debuut. Zuster Nonnie, dat weer eens een nieuw onderwerp entameert, dat van het pleegzustersleven. Leesbaar en onderhoudend.
Waarlijk, de firma Kluitman heeft zichzelve overtroffen, en we zijn haar groote dankbaarheid verschuldigd, want, wat is heerlijker, dan dat we ons, voor het jonge volkje (het beste is voor onze kinderen niet goed genoeg!) tot absoluut betrouwbare uitgevers kunnen richten.
En nu komen we aan de collectie van de Z.H. Uitg. Mtsch. te 's-Gravenhage, welke collectie zich altijd onderscheidt door vier uitnemende qualiteiten: een first rate keuze der te vertalen boeken; een first rate uitvoering, voortreffelijke vertalers, en het geven van den completen tekst der boeken. (Dikwijls, meestal, verlangen de uitgevers een bekorte bewerking, maar deze firma is niet bang voor omvangrijke boeken, en dat ook het publiek er niet bang voor is, bewijst wel het, in herdrukken aangetoond succes dezer Maatschapppij.) Wij ontvingen thans van Ursula Parrott: Wat niet sterven kon (vert.: L. Th. Franse), verhaal van een liefde fort comme la mort, en welk boek een uitgewerkte analyse is van het thema: zoolang wij leven, kan alles nog, totdat men opeens bemerkt, dat niet alles meer kan, en in de tragiek van een liefde, die nu comme la mort is geworden, berusten moet. Van Sara Ware Bassett twee boeken: Haar eigen weg, vert. A. Vuerhard-Berkhout, en Als zand in de branding, vert. eveneens van Mevr. V.-B. Twee romans, die boeien door een natuurlijke, zuivere vertelkunst, een zeer goede conceptie, een aannemelijke realistiek, en een fijne, diep- | |
| |
gaande zielsanalyse. Als zand in de branding heeft nog een aparte aantrekkelijkheid - tegenwoordig zoo gewild - door een spannende diefstal- en niet-diefstal en detective-intrige.
Een zeer bizonder boek is: Erich Ebermayer's: Terug tot het leven. Het behelst de geschiedenis van iemand, die tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld is, en die, nadat hij 21 jaren is opgesloten geweest, gratie krijgt, en hoe hij dan ‘den weg naar het leven terugvindt’. Ik vind dit een buitengewoon mooi boek; prachtig is de physche van den hoofdpersoon gebeeld, en alles in dit boek is absoluut aannemelijk. Een kranige prestatie. (Vertaling W.H.C. Boellaard.)
Vrouwen aan het roer.... is een zeer uitgebreide, gevarieerde beschouwing over het thema: Cherchez la femme. Ik hoop dit groote, prachtige boek, dat het vrouwenvraagstuk van alle kanten bekijkt, later te behandelen, met een paar andere boeken over hetzelfde onderwerp. (Vert. Mevr. Schottelius-Tony de Ridder.)
Salka Valka door den IJslander Halldor Laxness (vert. Dr. Annie Posthumus) is weer een van, die kolossale, inhoudsvolle uitgaven, zooals alleen de Z.H. Uitg. Mtsch. durft en vermag te geven. Een roman van een menschenleven. Om dit werk werd Haldor Laxness tot eereburger van Reikjavik benoemd en ontving van regeeringswege een jaarwedde. Zegt u dit niets? Leest dan het boek zelf, en weest het mij met mij eens, dat deze eer ruim- en ruimschoots is verdiend, en schrijft uw bewondering ter beantwoording der prijsvraag, aan de ondernemende firma, die ons het niet hoog genoeg te schatten geschenk van dit boek heeft gebracht.
Margaret Mitchell: Vuur over land, vertaling W.J.A. Roldanus Jr., is een zoo ongewone roman, dat ge er u door aangegrepen en vastgehouden voelt als in een werveling van een storm, en dat de uren aan de lectuur besteed, u onvergetelijk zullen bijblijven. Anderhalf millioen exemplaren werden van dit boek in één jaar in Amerika verkocht.
Phyllis Bottome is al een goede en geliefde kennis van ons. Karakters in botsing (vert. Mevr. Gorter-Keyser) geeft een meesterlijke psychologische analyse van verschillende personen en een indringende studie van het gangsterwezen.
De collectie der Z.H. Mtsch. is ditmaal van een overweldigende, verrassende verscheidenheid.
| |
| |
| |
D. Kostolanyi. Anna Edes. Vert. I. Rona en Truus Eygenhuysyen. - Ned. Keurboekerij, Amsterdam.
(Eén ding zou ik willen weten. In de brieven en dagboeken van de merkwaardige, hoogst begaafde, te vroeg gestorven schrijfster Katherine Mansfield is herhaaldelijk sprake van een auteur Kosteliansky genaamd. Zou dit dezelfde kunnen zijn als de schrijver van Anna Edes: Kostolanyi?)
Een sterke en toch fijne, met absoluut vaste hand gedane karakteristiek van een eenvoudige, ja, primitieve vrouwenziel is Anna Edes. Een boek, dat door zijn aangrijpende kracht niet gauw zal wordt vergeten. Een verrassende analyse door een man van een vrouw tot in haar diepste onbewustheid. Boeiend en knap.
| |
F.E. Sillanpää. De weg van een man. - J.M. Meulenhoff, Amsterdam.
Evenals de film ons vreemde landen en volkeren nader brengt, evenzoo zijn het de moderne ondernemende uitgevers, die ons, tot dusverre onbereikbare literaturen door utistekende vertalingen nader brengen. In bovenstaand boek maken we kennis met een Fin en deze kennismaking is bovenmate interessant. We leeren hier een land en een volk kennen, dat ons tot dusverre een fata morgana aan den horizon leek. Maar neen, De weg van een man, is de weg van vele mannen, doch.... in een omgeving, die voor ons alle belangwekkendheid heeft van het nieuwe. De vertaling van Siegfried van Praag laat zich lezen als oorspronkelijke taal, en de uitgave is zoo degelijk en keurig, als we het van deze firma gewend zijn.
| |
Z. Nowakowski. Kaap de Goede Hoop. - A.A.M. Stols, Maastricht.
En hier hebben we te maken met een Pool, wiens boek het waarlijk verdiende in het Nederlandsch te worden overgebracht. De wereld en het leven gezien met de oogen en ervaren met de ziel van een vijf-zesjarig kind is de inhoud ervan, die ons boeit van het begin tot het einde. Meesterlijk is de psyche van het jongetje
| |
| |
aangevoeld; naïef, nu eens eenvoudig, dan weer gecompliceerd, hier en daar tragisch, dan weer ongewild comisch.... is het een verrukkelijk boek geworden. Ik ken in Nederland slechts één auteur, die met dezen schrijver concurreeren kan, en dat is Theo Thijssen, in b.v. Kees, de jongen en Het taaie ongerief - waarin we een even groote, onopzettelijke, ras-echte humor aantreffen. Ik ben blij dit boek te hebben gelezen; het is een geestelijke verkwikking. Een bizondere coup d'essai, die zich een coup de maître toont, is (bij denzelfden uitgever): Alli's Zoon door Manghild Haalke. Schitterend is de psychologie van de moeder, die in zekeren zin de oorzaak is van haar zoon's geestelijken ondergang. Sterk en toch fijn is dit boek, dat doet denken aan Ethel Mannin's Children of the earth.
Bij de Erven J. Bijleveld te Utrecht verscheen een roman van Ronald Fangen, uit het Noorsch vertaald door Joh. E. Kuiper, een boek, dat der nauwkeurigebestudeering overwaard is. Met een onbarmhartige, feillooze zekerheid legt de auteur de geheimste gedachten en meest verborgene zieleroerselen bloot der menschen in hun gedragingen onderling. Hij toont ze ons in al hun armzaligheid, valschheid, leugenachtigheid en sophisme. Maar toch is het geen hopeloos boek. Men leze het, om dit te begrijpen.
| |
Onze groote rivieren. Verkade Album. - Firma Verkade, Zaandam.
Met hoeveel verlangen wordt het nieuwe Verkade Album elk jaar tegemoet gezien, en als het komt, dan is er vreugde in huis. De prachtige uitvoering is een lust voor het oog, de fraaie, smaakvolle platen doen aan als kunstvolle schilderijen, die ons land, ons dierbaar Nederland, in beeld brengen op een wijze, die vriend en vreemdeling gelijkelijk bekoort. Een zilveren jubileum viert met deze nieuwe uitgave de firma, die met haar reeks een kostbaar geschenk aan jong en oud heeft gegeven. De aquarellen, fijn van toon, charmeerend van kleur, zijn een kostbaar bezit, en de tekst van den onvolprezben Dr. Jac. P. Thijsse ìs boeiender dan menige roman. Ziet, ziet dit nieuwe Album in uw bezit te krijgen, ge verwerft er u mee een ‘Thing of beauty’, en in den waren zin des woords ‘a joy for ever’.
Jeanne Kloos-Reyneke van Stuwe.
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd