De Nieuwe Gids. Jaargang 44

[p. 592]

De mensch Willem Kloos door Herman Middendorp.

Ik geloof, dat er weinigen zijn, die inniger van zijn verzen genieten dan ik.

Ik denk, dat er niet velen gevonden worden, die voor hun wetenschappelijke vorming meer aan zijn critisch werk te danken hebben dan ik.

Toch is er in Willem Kloos iets, dat ik hooger stel dan den dichter en den criticus.

Het is de mènsch Willem Kloos.

De weg naar zijn menschelijkheid is niet zeer gemakkelijk te vinden.

Hij heeft niet de vaardigheid van het lichte en luchtige converseeren. Hij speelt heel gebrekkig zijn toer in dat half-ernstige spel, waarmede wij, zonder rechtstreeks te liegen, er zoo handig in slagen, ons-zelven voor anderen te verbergen.

Kloos verbergt zich argeloozer en naïever, wellicht ook wijzer: hij zwijgt.

Ik weet niet, of het de Smart is, die hem zwijgzaam heeft gemaakt.

Zijn verzen spreken van veel leed, en de diepe groeven in zijn ernstig gelaat toonen het aanschijn van een, die veel heeft doorleden en eerst na lange worsteling de wijsheid deelachtig is geworden, die hem nu behoort.

Van den mensch Kloos uit vroeger tijd is mij weinig bekend, maar ik weet, dat zijn goede en trouwe Vrouw veel opstandigheid in hem heeft doen stillen en de heugenis van veel leed in hem heeft verzacht door haar toewijding en haar groote liefde.

Kloos is een zwijger voor velen, een vreemd man in de wereld der menschen.

[p. 593]

Maar voor wie het pad weet te vinden naar zijn genegenheid, opent hij aanstonds zijn groote, eenvoudige ziel, zonder terughouding.

Hij praat en lacht, hij is zeer vervuld van dat, waarover hij spreekt, hij is geestig, hij is plotseling een gewoon mensch onder gewone menschen.

Men voelt de weldoende goedheid, die van hem uitgaat, men sterkt zich aan het vertrouwen, dat hij stelt in de waarde van het leven, waarin hij, de jaren door, blééf gelooven, al moest juist hij, met zijn teeder en vreeselijk wondbaar gemoed, de hardheid van dat leven wel in zeer sterke mate ondervinden.

Men verlaat zijn woning met een gevoel van geluk, alsof men een kostbaar geschenk meedroeg op den weg terug.

En het is mij een telkens weer-keerende vreugde, als vriend ontvangen te worden in zijn huis.