Neerlandica extra Muros. Jaargang 1975

Leer- en hulpmiddelen

Publikatie door het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam. We vestigen de aandacht op de verschijning van een Klapper op het bezit van de afdeling Documentatie Nederlandse Letterkunde van de Universiteit van Amsterdam. Het is een X + 92 blz. groot boekje dat wordt voorgesteld als ‘een onmisbaar bio-bibliografisch hulpmiddel voor wie op het terrein van de neerlandistiek werkzaam is’. Het bevat o.m. gegevens over het pseudoniemenapparaat, een Bredero-bibliografie, Multatuli-documentatie, een systeem op foto's van letterkundigen, een register op de verzameling grammofoonplaten, enz. enz. Prijs: afgehaald f. 2,50; per post f. 3,-. Het boekje kan op verschillende wijzen besteld worden. Vanuit het buitenland is wellicht de meest aangewezen weg overschrijving van f. 3,- op postgiro 13500 van Gemeentegiro Amsterdam, t.g.v. rekeningnummer N 271 van het Instituut voor Neerlandistiek, onder vermelding van ‘Klapper DNL’.

wt

Tijdschriften en seriewerken in Engelse bibliotheken. Van collega Vincent van Bedford College, Londen, ontvingen wij een Select list of periodicals and series in the field of Dutch language, culture and history and allied subjects held by university and other libraries in the United Kingdom. Dit overzicht, dat samengesteld is met de medewerking van de erin genoemde instellingen, is uiteraard allereerst van veel belang voor de docenten Nederlands in Groot-Brittannië, maar het vormt ook voor de belangstellende buitenstaander interessante lectuur.

Het valt een dergelijke lezer of snuffelaar allereerst op dat niet slechts de Nederlandse, maar ook de Friese taal vertegenwoordigd is, en dat niet alleen met het te verwachten It Beaken van de Fryske Akademy (in drie bibliotheken), maar bv. ook met de Altfriesische Rechtsquellen uit Göttingen (in de universiteitsbibliotheek van Cambridge) en het Jahrbuch van het Nordfriesisches Institut in

[p. 40]

Husum (in de British Library, voorheen British Museum Department of Printed Books).

Ook van de neerlandistiek zijn niet alleen de bekende tijdschriften en reeksen in Engeland te vinden. Wie kent bv. het tijdschrift voor letterkunde Maupertuus, waarvan in 1958 twee of drie afleveringen verschenen zijn? En een bijzonder ruimhartige indruk maakt ook de vermelding van Hermeneus, maandblad voor de antieke cultuur, in twee Britse bibliotheken aanwezig.

Het overzicht is voor belangstellenden op aanvraag beschikbaar. Het adres van de samensteller, P.F. Vincent, M.A. is: University of London, Bedford College, Department of Dutch, Regent's Park, London NW1 4NS.

jdr

Wij vestigen de aandacht op... twee boeken en een tijdschriftartikel. We kunnen in NEM uiteraard niet streven naar enige volledigheid in het aankondigen van publikaties op ons zo uitgebreide vakgebied, maar we vonden het de moeite waard om even de aandacht te vestigen op:

- Prof. dr. René Breugelmans, Jacques Perk, in december 1974 verschenen in Twayne's World Authors Series (TWAS, 328) bij Twayne Publishers G.K. Hall & Co., Agent, 70 Lincoln Street, Boston, Massachusetts 02111, U.S.A. (ISBN 0-8057-2688-8). Het boek kost $8.50.

De folder vermeldt: ‘An examination of the life and literary career of the nineteenth-century poet who is now regarded as the herald of the Dutch Renewal Movement of the Eighties.

Perk, who died of tuberculosis at the age of twenty-two, was an early-matured genius similar to both Keats and Shelley. He seemed to be the very embodiment of poetic creativity in its fundamental feature, man's archetypal religious and ethical mode of consciousness, which sees unity in the contradictory diversity of life.’

Een Franse vertaling van onze Van den Vos Reynaerde door Liliane Wouters onder de titel Reynart le Goupil, in 1974 verschenen bij La Renaissance du Livre te Brussel in de ‘Collection UNESCO d'oeuvres représentatives’. De vertaling werd ingeleid door prof. dr. E. Rombauts van de Katholieke Universiteit te Leuven. Het boekje heeft hetzelfde ongewone en bekoorlijke formaat als de in 1970 door de Koninklijke Bibliotheek te Brussel uitgegeven bloemlezing Le cercle des choses. Textes traduits du moyen néerlandais, choisis et présentés par Claudine Lemaire.

H.E.J. van Vuuren, ‘Verskillende Interpretasies van “Het Uur U” onder die Loep’ in Standpunte 115, jg. XXVIII, nr. 1 (oktober 1974), blz. 12-20.

wt

[p. 41]

Films voor de extramurale neerlandistiek. Langs diverse wegen wordt onze aandacht gevestigd op de voor 5 maart 1975 voorziene première in het Paleis voor Schone Kunsten te Brussel van een nieuwe Vlaamse literaire film, nl. ‘Marnix Gijsen achterna’, een film waarvoor dr. Marc Galle het scenario heeft geschreven en die geregisseerd werd door Juul Claes. De première die al voorbij zal zijn wanneer deze regels verschijnen, staat onder auspiciën van het Ministerie van Nederlandse Cultuur. Aan ditzelfde Ministerie zullen wij verzoeken, nog voor de film in première gaat, ervoor te willen zorgen dat een copie van deze film ter beschikking wordt gesteld van de extramurale neerlandistiek. Wij vermoeden namelijk, nog voor we de film hebben gezien, dat er uit de kring van onze collega's ongetwijfeld verzoeken zullen komen om deze documentaire rolprent over Marnix Gijsen aan buitenlandse universiteiten te mogen vertonen.

Dit geldt evenzeer voor drie Vlaamse films die op 7 februari 1975 in het auditorium van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België werden vertoond, nl. ‘Henri Evenepoel, schilder van de tederheid’, ‘De levensvreugde van Rik Wouters’ en ‘ik, Ensor’.

De vertoning was bedoeld als hulde aan de kunstenaar, kunstcriticus en regisseur Paul Haesaerts. De films werden ingeleid door Johan Fleerackers, Kabinetschef van de Minister van Nederlandse Cultuur, en Nic Bal, Programmadirecteur bij de BRT. Ook wat deze films betreft zullen wij stappen ondernemen opdat zij ter beschikking van de extramurale neerlandistiek zouden worden gesteld.

wt

Reizende tentoonstelling van Nederlandse tijdschriften. De Stichting Literaire Dagen te Eindhoven waarin Nederlanders en Vlamingen zitting hebben, heeft in 1974 op voorstel van Jozef Deleu, lid van het Bestuur en hoofdredacteur van Ons Erfdeel en Septentrion, een tentoonstelling opgezet van ‘literaire tijdschriften van Noord en Zuid na 1945’. Hiervoor werd de medewerking verkregen van dr. Gerrit Borgers, hoofdconservator van het Letterkundig Museum in Den Haag en drs. Ludo Simons, adjunct-conservator van het Archief en Museum van het Vlaamse cultuurleven te Antwerpen. De tentoonstelling, die ‘Reizende Bladen’ werd gedoopt, kwam tot stand met de steun van het Haagse Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk en het Brusselse Ministerie van Nederlandse Cultuur. Vanzelfsprekend worden niet alle sedert 1945 verschenen tijdschriften op de tentoonstelling geëxposeerd, maar de 127 bladzijden tellende catalogus die onder de titel Reizende Bladen in 1974 door M. Adams en R. Breugelmans werd samengesteld, is ook zonder

[p. 42]

de tentoonstelling een ware goudmijn voor wie op dit gebied bedrijvig is of wat moet opzoeken. Neem nu bv. alleen maar de titels met B beginnend: Baal, Band, Barbarber, Basia, Beeld, Beet, Belgica, Betoel, Blad zonder Naam, Blanco, Blauwdruk, Blik, Bloknoot, Blurb, Bo, Boemerang, Bok, Bom, Boog, Bottom, Boulevard, Bouwen, Braak, Brandland, Bravo, Breuk, Broddel, Brug, Bijster.

In de zomer van 1974 zijn de ‘Reizende Bladen’ aan hun tocht door het Nederlandse taalgebied begonnen: Eindhoven, Den Haag, Antwerpen, Hasselt. Op dit ogenblik (februari 1975) bevinden zij zich in Sint-Truiden en vandaar gaan zij naar Sint-Niklaas, Kortrijk, Waregem, en vermoedelijk naar Brussel. Vanaf augustus 1975 zijn zij weer in Nederland (vermoedelijk Leeuwarden) en enkele andere plaatsen, waarna zij in 1976 naar Vlaanderen terugkeren. De organisatoren hebben ons evenwel verzekerd dat het programma flexibel genoeg is om een excursie naar het buitenland in te lassen, bv. in het najaar van 1975 en het voorjaar van 1976. De huurprijs in het ‘binnenland’ bedraagt van f. 500, - tot f. 1000, - (van 7500 Bfr. tot 15.000 Bfr.), maar wij vermoeden dat voor buitenlandse leerstoelen en lectoraten bijzondere voorwaarden kunnen worden gemaakt.

Bij het eigenlijke tentoonstellingspakket, dat heel eenvoudig kan worden opgebouwd, komen een handleiding en verder een affiche (f 0,75 of 11 Bfr. per stuk) en een catalogus (f 14, - of 200 Bfr.). Transportkosten zijn ten laste van de bruikleennemer. Deze laatste moet ook bijdragen in de verzekering (f 50, - of 700 Bfr.). Nadere inlichtingen verstrekt de Stichting Literaire Dagen, postbus 176, NL-Eindhoven (tel. [phone]) of Stichting Literaire Dagen, Jan van Rijswijcklaan 28, B-2000 Antwerpen (tel. [phone]).

wt

Tentoonstellingen in het vooruitzicht. Wij streven ernaar om in deze rubriek o.m. zoveel mogelijk op lange termijn literaire en andere tentoonstellingen aan te kondigen die in het noordelijke of het zuidelijke gedeelte van het Nederlandse taalgebied in voorbereiding zijn.

De bedoeling is daarmee vooral die leerstoelen en lectoraten te bereiken die zich niet al te ver van de Nederlanden vandaan bevinden en van waaruit een bezoek aan een dergelijke manifestatie tot de mogelijkheden behoort. We proberen ook zoveel mogelijk de organisatoren van tentoonstellingen en derg. ertoe te bewegen catalogi, folders en affiches ter beschikking te stellen van de buitenlandse neerlandistiek, zij het dan alleen maar van de leerstoelen en lectoraten in de ons omringende landen. We weten uit eigen ervaring hoe prettig het is om in het buitenland nu en dan eens een affiche van een museum of over een expositie te ontvangen. Ook al kan men er

[p. 43]

niet naar toe, het is een welkom object ter opfleuring van de Nederlandse collegezaal of het docentenbureau. Hieronder volgt de eerste oogst; wij rekenen bij het verzamelen van gegevens vooral op de medewerking van het Letterkundig Museum in Den Haag en het Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven (A.M.V.C.) in Antwerpen.

Van het A.M.V.C. vernamen we - helaas vroegen wij te laat naar deze gegevens, waardoor een bericht over de eerste van beide manifestaties de buitenlandse neerlandistiek niet meer tijdig kan bereiken dat ter herdenking van de tiende verjaardag van het overlijden van Gaston Burssens, in het Letterkundig Museum en Documentatiecentrum (Juffrouw Idastraat 11, Den Haag) van 22 februari tot 21 maart 1975 een tentoonstelling aan deze Vlaamse dichter wordt gewijd. ‘Zij wil een beeld geven’, zegt het A.M.V.C., ‘van het leven, het werk en de contacten van deze innemende en hardnekkige pionier’. De tentoonstelling wordt overgenomen door het A.M.V.C. (Minderbroedersstraat 22, B-2000 Antwerpen) van 11 april tot 19 mei 1975.

Verder bestaat bij het A.M.V.C. het plan om in het kader van het jaar van de vrouw een tentoonstelling te houden over ‘De vrouw in de letterkunde’. Deze zou lopen in de maanden juni-juli-augustus 1975.

wt

E.J. Potgieter herdacht in Zwolle. In zijn geboortestad Zwolle werd het feit herdacht dat Everhardus Johannes Potgieter daar 100 jaar geleden is overleden. In de Gemeentelijke Archiefdienst werd een Potgietertentoonstelling ingericht, waarvan onze oud-collega prof. em. dr. J. Smit uit Melbourne ongetwijfeld de animator en de drijvende kracht is geweest. Van de tentoonstelling verscheen een catalogus met een inleiding over het leven van Potgieter door H.J.M. Knoester en een opmerkelijk stuk over ‘Het veranderende beeld van E.J. Potgieter’ van de hand van prof. Smit. De catalogus zelf, ofschoon sober van uitvoering, geeft een zo gevarieerd beeld van de tentoonstelling (brieven, prenten, dagboekfragmenten, Potgieters reisroute in Zweden, het kalotje van zwart fluweel, de bekende gedroogde roos, geplukt op het graf van George Washington, enz.), dat wie tussen 3 februari en 16 mei 1975 de tijd daartoe heeft gevonden, beslist niet voor niets naar Zwolle is getogen. Wij hebben stappen ondernomen om de collega's in de Bondsrepubliek, Frankrijk en Groot-Brittannië van affiches en catalogi betr. deze tentoonstelling te voorzien.

wt