Neerlandica extra Muros. Jaargang 1968

Resultaten van de vragenlijsten
(rubriek VII)

In ‘Neerlandica extra Muros’ nr. 9 werd op blz. 4 een opsomming gegeven van de vragenlijsten die aan de deelnemers aan het Derde Colloquium zijn uitgereikt en later aan de niet-deelnemers-docenten zijn toegezonden. Dat sommige deelnemers ook nog eens de vragenlijsten kregen toegestuurd, is niet te wijten aan een fout van de administratie, maar aan een betreurenswaardig nooit geheel opgehelderd ‘incident’.

Wij geven de Collega's hier gaarne een overzicht van de wensen die, blijkens de antwoorden, leven onder de docenten die de moeite hebben genomen de lijsten in te vullen.

Lijst 1. Rouleersysteem Nederlandstalige dagbladen. Op deze vragenlijst, die aan de hand van een door Dr. J. de Rooy (Universiteit van Stockholm) gedane suggestie, werd samengesteld, kwamen 26 antwoorden binnen: 13 docenten aan Europese en 13 aan niet-

[p. 14]

Europese universiteiten gaven te kennen in aanmerking te willen komen voor gratis toezending gedurende een maand van een Nederlandstalige courant. Van de aanvragers gaven 18 de voorkeur aan een Nederlands blad, 8 spraken geen voorkeur uit. Helaas is het aantal dagbladen dat bereid is aan deze actie mee te werken, bijzonder klein, zodat we voor de nagekomen aanvragen nog geen oplossing hebben gevonden. Hier komt nog bij, dat het ‘Algemeen Handelsblad’ een vergissing van twee collega's als motief meende te moeten aangrijpen om zijn aanvankelijke toezegging terug te trekken. Vier docenten aan wie wij eveneens het Handelsblad hadden toegedacht, zijn nu ook gedupeerd. Maar wij zoeken naarstig naar een oplossing en zullen ons best doen alle vragenstellers tevreden te stellen. Tot nu toe werken aan dit rouleersysteem mee de dagbladen ‘Trouw’ en ‘De Tijd’. Met enkele Vlaamse couranten zijn nog besprekingen gaande.

Vragenlijst 2 betrof Vlaamse nederlandistische vaktijdschriften. Onder de twintig gegadigden bleek grote belangstelling te bestaan voor ‘Spiegel der Letteren’, 14 docenten gaven zich hiervoor op, terwijl 6 docenten de voorkeur geven aan ‘Leuvense Bijdragen’. Helaas heeft de Kultuurraad voor Vlaanderen ingevolge de noodzaak van drastische bezuinigingen het besluit moeten nemen niet in te tekenen op ‘Spiegel der Letteren’. Alleen degenen die zich opgaven voor ‘Leuvense Bijdragen’, zijn voor een gratis abonnement genoteerd.

Vragenlijst 3. Films over de Nederlandse literatuur. Het eerste deel van deze lijst gaf de docenten de mogelijkheid te kiezen tussen twee films: ‘Willem Elsschot’ en ‘Kerkhofblommen’. Deze films behoren tot het archief van het Belgische Ministerie van Nationale Opvoeding en Cultuur en zijn gecopieerd ten behoeve van de buitenlandse leerstoelen en lectoraten in de nederlandistiek. Wij noteerden 16 gegadigden voor de film ‘Willem Elsschot’ en 10 voor ‘Kerkhofblommen’. Op de verzending van deze films komen wij nog nader terug bij vragenlijst 4.

Lijst 3 gaf ook de gelegenheid wensen te uiten ten aanzien van nog te copiëren films. De film ‘Elckerlyc-Jedermann’ kwam als winnaar uit de bus met 12 stemmen, daarop volgde ‘Hendrik Conscience’ met 5 stemmen, voor ‘Gaston Burssens’ meldden zich 4 gegadigden, 3 voor ‘Richard Minne’, 2 voor ‘R.C. v.d. Kerkhove’ en 2 voor ‘H. van Herreweghen’.

Een hoogleraar uit Zuid-Afrika gaf zijn voorkeur te kennen voor de wel tijdens het Colloquium vertoonde, maar niet op lijst 3 voorkomende film: Karel van de Woestijnes ‘De boer die sterft’.

Een tweede origineel geluid kwam eveneens uit Zuid-Afrika, waar iemand voorstelde de film ‘De man die zijn haar kort liet knippen’ (naar de roman van Johan Daisne) te laten copiëren.

Een derde onderdeel van deze vragenlijst betrof de Multatulifilm. De deelnemers aan de excursie op zaterdag 9.9.1967 hebben deze film reeds kunnen bewonderen tijdens de vertoning in het Hilversumse Raadhuis. Het verheugt ons nu te kunnen meedelen, dat Prof. Gomperts en de Nederlandse Televisiestichting geen bezwaar hebben, deze film voor uitlening vrij te geven. Vanwege de grote belangstelling voor deze eerste Noordnederlandse literaire film, waarvan de vertoning twee uren duurt, (het aantal aanvragen bedroeg 20) heeft de Werkcommissie zich met een verzoek om een subsidie om twee copieën van deze film te mogen laten maken, tot het Ministerie van O. en W. gewend.

Vragenlijst 4. Reizende Tentoonstelling betreffende de Nederlandse letterkunde.

Serie I: ‘De Nieuwe Gids’ en ‘Van Nu en Straks’

Serie II: ‘De Middelnederlandse Cultuur’.

Het aantal reacties op deze vragenlijst was verheugend groot: 13 docenten gaven zich op voor de eerste serie, 16 voor de tweede. Maar dit grote aantal kostte tevens heel wat hoofdbrekens. Hoe moesten wij alle aanvragers op een zo kort mogelijke termijn tevreden stellen? Hoe moest het vervoer geregeld worden van twee kisten van ieder ca. 50 kg. en een nog moeilijker te bantwoorden vraag: wie zou dat betalen? Het verheugt ons dan ook bijzonder, dat de Koeriersdienst van het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag zich op ons verzoek bereid heeft verklaard, de verzending op zich te nemen, niet alleen van de Reizende Tentoonstellingen, maar ook van de films. Het tentoonstellingsmateriaal is met de films ‘Willem Elsschot’ en ‘Kerkhofblommen’ en de namen en adressen van de aanvragers bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken

[p. 15]

bezorgd. Daar tracht men nu een verzendschema op te stellen dat zoveel mogelijk tegemoet komt aan de gevraagde tijden. Men heeft ons verzekerd, dat de aanvragers via de ambassades bericht ontvangen wanneer zij de films en/of de tentoonstellingen tegemoet kunnen zien. Wij hopen binnenkort aan allen die één of beide serie(s) van de Reizende Tentoonstelling hebben aangevraagd een inhoudsopgave van de betreffende tentoonstelling(en) te doen toekomen.

Vragenlijst 5. Eventuele aansluiting bij de I.A.U.P.L. (International Association of University Professors and Lecturers). Van de binnengekomen antwoorden spraken 22 zich uit vóór aansluiting en 9 tegen. Over deze kwestie zal nog nader overleg worden gepleegd. Wij hopen hierop later terug te komen.

Tenslotte zou ons nog resten een overzicht te geven van de kanttekeningen - in letterlijke en figuurlijke zin - bij het prae-advies voor de eerste Werkvergadering op dinsdag 5.9.1967 over: De problematiek van het academisch onderwijs van het Nederlands in het buitenland: boeken en tijdschriften, vertalingen, studiereizen, vakantiecursussen en studiebeurzen.

Wij zien hier evenwel van af, daar het aantal docenten, dat deze kanttekeningen maakte te gering is dan dat men er met een voldoende mate van zekerheid conclusies uit zou mogen trekken aangaande de gedachten die er onder de docenten Nederlands extra muros ten aanzien van de in het prae-advies genoemde problemen leven. Voor intern gebruik hebben wij wel zulk een overzicht samengesteld. Mocht een der collega's dit wensen te ontvangen, dan zal het hem op aanvraag gaarne worden toegezonden.