Neerlandia/Nederlands van Nu. Jaargang 114

[p. 26]

Diplomatie
An De Moor
Belgium is boring - Vlaanderen is een successtory

België is geen sterk merk, zeggen marketingspecialisten. Zij waarschuwen dat voor landen met een zwak imago het gevaar dreigt dat ze buitenlandse investeringen en exportmogelijkheden mislopen. De Belgische ambassadeurs zijn erg bezorgd: ‘Het imago van ons land is slecht en onze leiders zijn te zeer opgeslorpt door de binnenlandse problemen en partijpolitiek. Een directeur van Toerisme Vlaanderen vertelde mij hoe gelukkig hij was het merk Vlaanderen in Groot-Brittannië te kunnen verkopen. Ook voor Britten geldt immers: Belgium is boring.

Imago en identiteit

Publieksdiplomatie - dat draait om imago en identiteit - kan helpen om Vlaanderen als een sterk merk op de markt te zetten. Regio's als Catalonië, Schotland en Beieren namen al heel wat initiatieven inzake publieksdiplomatie. Ook zij kampten met problemen over de wijze waarop ze gepercipieerd werden. Publieksdiplomatie is een essentieel en steeds belangrijker aspect van traditionele diplomatie geworden, maar vervangt ze niet. Publieksdiplomatie staat voor de communicatie van een regering, maar ook van de eigen bevolking, met de bevolking van andere landen via ngo's, via verenigingen of individuen. Ze zoekt begrip voor de eigen ideeën, idealen, identiteit, cultuur en het eigen beleid. Publieksdiplomatie gebeurt ‘door en voor het publiek’, omdat de burger dankzij onder meer het internet een directe participant van de internationale politiek is geworden. Traditionele diplomatie daarentegen gaat over contacten met geaccrediteerde vertegenwoordigers van soevereine staten of andere internationale actoren.

Opdracht voor het Vlaamse middenveld

Op een symposium over publieksdiplomatie, georganiseerd door de Beweging Vlaanderen-Europa, pleitte Ellen Huigh voor een institutionalisering naar het voorbeeld van Québec. David Criekemans opteerde voor een Vlaamse publieksdiplomatie met netwerkmodel: ‘Een dergelijke manier van aanpakken onderlijnt dat de publieke overheid, het bedrijfsleven, maar ook het Vlaamse middenveld stakeholders zijn. Een samenwerking tussen deze verschillende actoren rond gemeenschappelijke belangen kan tot een kruisbestuiving leiden.’

De boodschap is dat elke Vlaming het imago (externe identiteit) van Vlaanderen uit moet dragen. Daarvoor moet je overtuigd zijn van je eigen interne identiteit. Dat blijft dé opdracht voor het Vlaamse middenveld én de Vlaamse overheid. Het buitenlands beleid moet zoals in tal van landen de nationale identiteit vormgeven, als essentieel onderdeel van een algehele (nog op te stellen) visie en strategie in verband met publieksdiplomatie. ‘Er is een groot gebrek aan kennis over de positie van Vlaanderen. Maar als Vlamingen in de verdediging gaan, doen ze dat te krampachtig en te weinig gecoördineerd’, getuigde Vlaams vertegenwoordiger Axel Buyse tijdens het debat. Het Vlaamse middenveld zou zijn leden een meer internationale mentaliteit kunnen bijbrengen. Het kan gebruikmaken van verschillende publieksdiplomatieke initiatieven die Vlaanderen al ontplooit, zoals de Engelstalige krant Flanders Today, vertalingen van persartikelen, welkomstpakketten, brochures, de campagne Vlaanderen Feest! en de initiatieven van Vlamingen in de Wereld. Het zou evenementen kunnen organiseren om Vlaanderen en de Vlaamse identiteit te promoten of prominent aanwezig te zijn op internationale beurzen.

We kunnen veel leren van netwerken van andere regio's. Wallonië profiteert van de internationale hefboom van de francofonie. Waarom zouden wij niet opnieuw werk maken van een Top van de Nederlandstalige Landen, als vervolg op het initiatief van het Vlaams Parlement, vele jaren geleden? En waarom bijvoorbeeld geen rondreizende tentoonstelling over zeven eeuwen Vlaamse kunst organiseren, gekoppeld aan lezingen over Vlaamse innovatie door ministers en prominente ondernemers?

‘Vlaanderen is een successtory, maar dat hoor je te weinig’, zei de Duitse journalist Michael Stabenow tijdens het symposium. Elke Vlaming heeft dus als ambassadeur een opdracht. Tijdens de regeringsonderhandelingen bezorgden we alle leden van de Vlaamse Regering en van de betrokken departementen een memorandum met een aantal concrete beleidsvoorstellen. Publieksdiplomatie is in het Vlaamse regeerakkoord opgenomen!