In memoriam
Jan Kits Nieuwenkamp
In memoriam Tijmen Knecht
Een aimabele weldoener ontviel ons
Op 26 december 2009 overleed in Oisterwijk op 82-jarige leeftijd Tijmen Knecht. Velen kennen hem als kunstmecenas.
Samen met zijn vrouw Helen Knecht-Drenth verzamelde Knecht schilderijen, grafiek, porselein, aardewerk en glas om die collecties aan musea te schenken. Zo ontving het Museo Nacional de Antropología in Madrid traditioneel Spaans aardewerk, waarvoor beiden de medalla de oro al merito en las bellas artes ontvingen. Het Fries Museum in Leeuwarden kreeg grafisch werk van 800 beeldende kunstenaars uit zestien Europese landen. Het Tropenmuseum in Amsterdam kreeg antieke Laotiaanse doeken, het Museo Nacional de Ceramica in Valencia antiek Chinees porselein, het Historisch Museum Deventer schilderijen en grafiek het Nederlands landschap en stedenschoon betreffend, het Van Bommel Van Dam Venlo internationale moderne kunst en het Glasmuseum Hentrich in Düsseldorf glas uit Leerdam en Maastricht. Allemaal ter aanvulling van leemten in museumcollecties. Het gaat hier om werk van kunstenaars van naam.
Het mede in de onroerendgoedsector verdiende geld besteedde Knecht niet alleen aan het verzamelen van kunst. Ook wetenschappelijk onderzoek op medisch gebied werd niet vergeten. Het ANV kent hem als initiatiefnemer en financier van twee ANV-leerstoelen De Nederlanden in de wereld, aanvankelijk in Amsterdam, later in Leiden en Brussel, en als de oprichter van de Fundación Cultural Knecht-Drenth (FCKD) in de provincie Alicante, Spanje. De FCKD stelt ateliers en woonruimte ter beschikking van Nederlandse en Vlaamse kunstenaars, schrijvers en wetenschappers. Knecht was zeer begaan met het behoud en de ontplooiing van de Nederlandse cultuur. Als journalist begonnen en actief bij de Anti-Revolutionaire jongeren, de Abraham Kuyperstichting en het Genootschap voor Internationale Zaken (voorloper van Instituut Clingendael) en auteur van vele politieke publicaties verliet hij de treurnis en bitterheid van de politiek om zich vrijwel geheel te richten op kunst en cultuur. ‘Als je kunst verzamelt, ben je in het rijk van de schoonheid’, aldus Tijmen Knecht. In 2002 verscheen zijn laatste boek Een eeuw achter ons, een kritische analyse.
Knecht was een aimabele man. Ik herinner mij hem tijdens de onderhandelingen inzake de eerste bijzondere leerstoel in Amsterdam, toen ik algemeen secretaris van het ANV was, als een rustig en geduldig, maar tegelijkertijd vastberaden en met volle overtuiging optredend mens, die zich honderd procent
Tijmen Knecht
voor een voorgenomen doel inzette. Zo'n samenwerking is inspirerend. De leerstoel moest zich gaan bezighouden met de cultuur van de Nederlanden. Tijmen Knecht stelde dat ‘als wij af willen van racisme en xenofobie, je dan juist moet werken aan je culturele identiteit. Want alleen met een basis van zelfvertrouwen kan je openstaan voor andere culturen’.
Het ANV, de kunstwereld en de wetenschap hebben veel aan Tijmen Knecht en Helen Drenth te danken. In de overlijdensadvertentie door het ANV geplaatst stelt het hoofdbestuur: ‘Wij zullen ons Tijmen blijven herinneren als een cultuurliefhebber met een brede maatschappelijke interesse en betrokkenheid waarover hij zeer boeiend en onvermoeid kon vertellen. Samen met zijn echtgenote Helen heeft Tijmen zich ingezet voor de bevordering van de kunstbeleving in de samenleving. Zijn idealistische inzet voor de cultuur der Nederlanden gaf blijk van een reële bezorgdheid voor wat ons gezamenlijk ter harte gaat: de taal en cultuur waarin wij onszelf herkennen en die wij met een warm enthousiasme met anderen willen delen.’
Het komt hem toe dat hij rustig en voldaan heeft mogen inslapen.
Auteursrechtelijk beschermd