[Nummer 1]
Vooraf
2000-1 = 1999
● Guido Logie
Het jaar 2000. Het kantelen van een eeuw, het kantelen van een millennium, dat eigenlijk pas op 1 januari 2001 begint, het lijkt iets magisch te hebben. Te pas en te onpas wordt ernaar verwezen. Het pas begonnen jaar, 1999, dreigt een onbelangrijk overgangsjaar te worden: 2000-1, of de aanloop naar het derde millennium. En dat is fout. Op die manier begon Johan Swinnen, ambassadeur van België in het koninkrijk der Nederlanden, zijn toespraak op de druk bijgewoonde nieuwjaarsreceptie in het Vlaams Cultureel Centrum De Brakke Grond in Amsterdam.
Behalve de ambassadeur, waren ook Jos Aelvoet, attaché van de Vlaamse Gemeenschap, Hugo Weckx, co-voorzitter van de Gemengde Commissie, en Jikkie van der Giessen, wethouder van cultuur in Amsterdam, van de partij.
(Directeur Vereecke bleef wethouder Van der Giessen schepen noemen. Tenslotte is ze in Roosendaal geboren...)
We moeten 1999 niet laten overschaduwen door 2000, want 1999 wordt een jaar van betekenis, zeker op cultureel vlak. De ambassadeur verwees in eerste instantie naar Weimar, de cultuurhistorisch bijzonder rijke Duitse stad, de stad van de Deutsche Klassik met Goethe en Schiller, die dit jaar als culturele hoofdstad van Europa fungeert. Maar ook voor de Nederlanden wordt 1999 een cultureel hoogtepunt. 1999 wordt het jaar van diverse grote kunstenaars. Ze worden op vele manieren - gaande van kleinschalig project tot groots opgezette manifestatie - herdacht.
400 jaar geleden zag Antoon Van Dyck in Antwerpen het levenslicht. De Scheldestad herdenkt deze geboorte o.a. met drie exposities van werk van de meester: zijn schilderijen, zijn prenten, zijn landschapstekeningen.
De West-Vlaamse steden Brugge en Roeselare hebben hun Gezelle-jaar. Guido Gezelle overleed een eeuw geleden. Om maar één activiteit te noemen: het Postuniversitair Centrum West-Vlaanderen organiseert lezingen door eminente Gezelle-specialisten in de drie Gezelle-steden: Brugge, Roeselare en Kortrijk.
Het Oost-Vlaamse Aalst heeft zijn Louis Paul Boon-jaar. De sociaal bewogen Boon, die twintig jaar geleden overleed, is zeker één van de belangrijkste schrijvers van de twintigste eeuw geweest in de Nederlandse literatuur.
De auteur prof. em. Paul de Wispelaere, die vorig jaar uit de handen van koningin Beatrix de driejaarlijkse Prijs der Nederlandse Letteren ontving, richtte in 1987 aan de Universitaire Instelling Antwerpen het Louis Paul Boon-documentatiecentrum op om de Boonstudie te stimuleren in het kader van de studie van de Nederlandse letteren in Europees perspectief. N.a.v. zijn tienjarig bestaan bedacht het Algemeen-Nederlands Verbond dit centrum met een ANV-Visser-Neerlandiaprijs.
1999 is ook het jaar van de Oostendse schilder James Ensor, vijftig jaar geleden gestorven. Op dit moment loopt in het paleis Voorhout in Den Haag een grote retrospectieve van zijn werk.
Een ander belangrijk evenement van het nieuwe jaar wordt de grote conferentie die de Gemengde Commissie die het verdrag tussen Nederland en Vlaanderen opvolgt, in het najaar in Gent zal organiseren. De samenwerking tussen Noord en Zuid is een zaak van ons allen, we moeten voldoende investeren in de bilaterale betrekkingen, zei ambassadeur Swinnen.
De Brakke Grond, ‘hét Vlaamse cultuurhuis in Nederland’, is zijn achttiende werkingsjaar begonnen, en dat is meteen ook een nieuwe fase in zijn bestaan. De algemene opdracht - de culturele samenwerking tussen Noord en Zuid bevorderen - blijft, maar er wordt een nieuwe missie aan toegevoegd. Er zal gezocht worden hoe alle podiumkunsten er aan bod kunnen komen. Daarvoor is Michel Price aangetrokken, een man die o.a. zijn sporen verdiend heeft in het befaamde cultureel centrum van Strombeek-Bever.
Guido Vereecke staat tien jaar aan de leiding van De Brakke Grond. Niet dat 1999 nu tot Vereecke-jaar uitgeroepen wordt, maar de ambassadeur zette de directeur toch graag in de bloemen. Hij prees de drijvende kracht van het cultureel centrum voor zijn aanstekelijke jovialiteit en zijn onuitputtelijk reservoir aan ideeën. De Brakke Grond bleek de voorbije tien jaar zeer vruchtbare grond te zijn geweest. Swinnen bedankte directeur Vereecke en vroeg de aanwezigen om meer dan verdiend applaus. Het is wellicht goed dat dat applaus ook in Vlaanderen gehoord wordt, want soms lijkt het Amsterdamse cultuurhuis ver buitenland.
En, o ja, 1999 is ook nog het jaar van de volkscultuur. Het is de ANV-werkgroep Volkscultuur, onder het voorzitterschap van Ineke Strouken en Stefaan Top, niet ontgaan.
Daarom siert een lijvig dossier over volkscultuur de eerste Neerlandia van 1999.