Neerlandia. Jaargang 102

[p. 22]

Extra muros

De Nieuwe Amsterdammer
● Benno Groeneveld

De Nieuwe Amsterdammer is een onafhankelijk maandblad voor de Nederlandstalige gemeenschap in de Verenigde Staten. Het blad is een volledig privé initiatief, een idee van Eleonore Speckens en Benno Groeneveld, twee Nederlandse immigranten die beide al meer dan twintig jaar in de VS wonen. Het idee voor het blad ontstond tijdens de jaarlijkse viering van de Nederlandse Koninginnedag in New York. Tijdens de bijeenkomst op 30 april 1990 realiseerden Speckens en Groeneveld zich dat Nederlandstaligen zich normaal niet met elkaar bemoeien, ‘je verhuist tenslotte niet naar Amerika om met je landgenoten rond te hangen’ om maar eens een Amerikaans idioom te gebruiken. Aan de andere kant: uit gesprekken op die dag bleek, dat men toch eigenlijk best op de hoogte wil blijven van wat er in ‘the Old Country’ omgaat. En, nog belangrijker: iedere emigrant wil weten waar ‘heimweeproducten’ te koop zijn, waar echt Belgisch bier te drinken is, waar in de VS restaurants waterzooi serveren of echte boerenkool met rookworst, of er ergens een frietkot is, een haringstalletje, of een stroopwafelbakker.

[p. 23]

Om dat ‘gat in de markt’ te dichten, kwam op 1 februari 1991 het eerste nummer uit van De Nieuwe Amsterdammer. Zowel Speckens als Groeneveld zijn Nederlander - Speckens komt uit Zeeland en Breda, Groeneveld is een ‘gebauren en getaugen’ Amsterdammer. Maar beide weten erg goed, dat Vlaanderen bestaat. Speckens heeft voor tolk en vertaler gestudeerd in Antwerpen, Groeneveld is al meer dan twintig jaar correspondent voor wat vroeger de BRTN heette. Beide hebben ervaring in het communiceren. Speckens heeft een eigen vertaalbureau (Euronet) in New York. Groeneveld is sinds 1976 in de VS werkzaam als journalist en correspondent voor een aantal Nederlandse en Vlaamse media.

De oprichters hebben uit eigen zak het eerste nummer betaald. Iets wat mogelijk is dank zij de moderne techniek. Immers, iedereen die een computer heeft met een tekstverwerkingsprogramma, een goede printer en (behoorlijk wat) tijd kan een professioneel ogend blad maken. Het bijhouden van een abonnementenadministratie en het afdrukken van adresbandjes kost ook weinig. Alleen de drukkerij en de posterijen kosten geld, maar ook dat is een niet onoverbrugbaar bedrag. Na het eerste nummer bleek De Nieuwe Amsterdammer zo goed aan te slaan, dat alle kosten sindsdien gefinancierd worden uit de abonnementsprijs en de opbrengst van advertenties. Hoewel het blad in principe is opgezet als een winstmakende onderneming, hebben de oprichters en medewerkers geen enkele illusie, dat zij rijk zullen worden van hun inspanning. Het is en blijft voornamelijk liefdewerk, een ‘uit de hand gelopen hobby’ zoals Speckens het wel eens omschrijft.

De advertenties zijn voor sommige lezers een teer punt. Maar advertenties zijn goed om twee redenen: ten eerste bieden zij nuttige informatie aan de lezer (waar kan ik goedkoper reizen naar Europa boeken, wie heeft officiële T-shirts voor de wereldkampioenschappen voetbal) en zij garanderen dat De Nieuwe Amsterdammer een onafhankelijke stem blijft en bij niemand in het krijt staat. Officiële en niet-officiële vertegenwoordigers van de Belgische en Nederlandse regering werken overigens wel uitstekend samen met de krant. Zowel de Nederlandse als de Belgische ambassadeur bij de Verenigde Naties hebben in De Nieuwe Amsterdammer bijvoorbeeld uitgelegd wat hun werk betekent, en ambtenaren van ambassades en consulaten staan altijd klaar om officiële regelingen - zoals over paspoorten en nationaliteitsregels voor kinderen - uit te leggen en belangrijke informatie door te geven.

Concreet

Tegenwoordig, in de achtste jaargang al weer, worden tien keer per jaar (dubbelnummers voor juli/augustus en december/januari) ongeveer 1400 exemplaren van De Nieuwe Amsterdammer verstuurd naar lezers in de hele VS, Canada en Europa. Ieder nummer heeft een vast stramien. Een omslagverhaal beschrijft een ontwikkeling in Europa. Hoe staat het er bij met de euro, bijvoorbeeld, en wat betekent dat voor de Europeanen? Welke Belgische en Nederlandse bedrijven hebben zich gevestigd in de VS? In welke richting ontwikkelt Vlaanderen zich (een gesprek van onze correspondent in België, Paul van Zummeren, met de Vlaamse ministerpresident)? Verdwijnen landen als België en Nederland in het nieuwe Europa? En: heb ik nog recht op Belgische of Nederlandse pensioenuitkeringen als ik in het buitenland woon? Dat vooral is, samen met artikelen over nationaliteitsregelingen voor emigranten, hun echtgeno(o)t(en) en hun kinderen, altijd een nummer dat vaak nabesteld wordt.

Pagina twee is gewijd aan ‘dienstmededelingen’. Hoe doe ik mee aan de verkiezingen, wat is de regeling voor de jaarlijkse Amerikaanse loterij van immigratievisa, waar kan ik

[p. 24]

op het Wereldwijde Web informatie vinden over Nederland en België?

Pagina drie is ingeruimd voor een interview met een meer of minder bekende taalgenoot. De Nederlander, bijvoorbeeld, die een complete stroopwafelbakkerij heeft overgebracht naar Reno, Nevada (!), dirigent Hans Vonk, bokser Regilio Tuur, de voorzitter van ‘Vlamingen in de Wereld’ afdeling New York, of cabaretier Freek de Jonge. De volgende twee pagina's worden gevuld met nieuws uit Nederland en België. Inhoudelijk nieuws: cijfers over de werkeloosheid, de eerste vrouw die het bevel krijgt over een Nederlands marineschip, de essentie van de Dutrouxzaak in België, de verwikkelingen rond Nederlandse en Belgische VN-bataljons, dat soort nieuws. Luc Verdegem levert vanuit Brussel informatie over voetbal en andere sporten waarin Belgen en Nederlanders uitblinken, informatie die zelfs op de sportpagina's van dikke Amerikaanse kranten niet of nauwelijks te vinden is. Medewerker Bianca Zekveld graaft door de Nederlandse pers op zoek naar interessant nieuws.

Het hart van iedere Nieuwe Amsterdammer is de agenda op de twee middenpagina's. Welke kunstenaar treedt waar en wanneer op? Waar is een Van Gogh-tentoonstelling te zien, waar wordt de dag van de Vlaamse gemeenschap gevierd? En welke clubs organiseren bijeenkomsten ter gelegenheid van ‘Dutch - American Heritage Day (21 november)? In iedere krant wordt een bladzijde gewijd aan de geschiedenis. Een bewerking van een ooggetuigenbeschrijving van ‘Nieuw Amsterdam’, bijvoorbeeld. Of de invloed van de Nederlandse taal op het hedendaagse Amerikaans - meer dan de gemiddelde Nederlandssprekende denkt!

Het laatste deel van de krant wordt gevuld met varia: boekbesprekingen door redacteur Hanny Veenendaal, verslagen van restaurantbezoeken, persoonlijke ‘columns’ van Nederlandstaligen in de Verenigde Staten of een persoonlijke blik op de ontwikkelingen door de journalisten



/ correspondenten Siard Dwarshuis in Nederland en Paul van Zummeren in België. De laatste twee pagina's zijn ingeruimd voor reclame. In een ‘Gouden Gids’ adverteren Nederlandssprekende advocaten, fysiotherapeuten, een draaiorgelverhuurder, makelaars, reisagenten, verhuizers en vertalers. In ‘Adammertjes’, korte advertenties, worden huizen, schepen, ziekteverzekering en personeel aangeboden of gevraagd. Een beleggingsadviseur en een Nederlands winkel/postorderbedrijf hebben langlopende contracten voor advertenties op het achterblad.

ANV-Visser-Neerlandiaprijs

De toekenning van een culturele Visser-Neerlandiaprijs door het ANV heeft voor de redactie en medewerkers van De Nieuwe Amsterdammer een belangrijke symbolische waarde. Het is een blijk van erkenning voor het werk dat elke maand verzet moet worden om de krant bij de abonnees te krijgen.

De Visser-Neerlandiaprijs (citerend uit de brief waarin dit werd gemeld) is toegekend ‘als waardering voor de inhoud van het blad en als aanmoediging om op die weg door te gaan.’

De commissie en het bestuur van het ANV prijzen De Nieuwe Amsterdammer vooral vanwege het nieuws dat gebracht wordt. ‘Wij zijn telkens aangenaam verrast dat u berichten uit Nederland en Vlaanderen op een zo objectief mogelijke wijze weet te brengen voor de Nederlandstaligen in de Verenigde Staten en Canada,’ zo schrijft het ANV. De oorkonde en de daarmee verbonden geldprijs zijn inmiddels uitgereikt tijdens een plechtigheid in het kantoor van het ANV in Den Haag. De oorkonde hangt aan de muur in het redactielokaal in New York en een kopie hangt in het kantoor-aan-huis van Groeneveld in St. Paul. Het geld wordt teruggeploegd in de krant. Er staat een nieuwe computer op de redactie en de eerste stappen zijn genomen om ervoor te zorgen dat De Nieuwe Amsterdammer ook in de 21e eeuw zal blijven voortbestaan.

Het Internetadres namsterdammer.com is al afgehuurd en binnen afzienbare tijd zal niet alleen een traditioneel gedrukte versie gepubliceerd worden, maar ook een elektronische.

Benno Groeneveld is correspondent voor Nederlandse en Vlaamse media in de Verenigde Staten.