Spiegel Zuid
Eventjes een grootmacht
De politiek in België kreeg de voorbije maanden eventjes een internationale dimensie, wat behoorlijk ongewoon is. In de voorbije decennia waren er vanzelfsprekend herhaaldelijk moeilijkheden met de grootste oud-kolonie, Zaïre, maar de ontwikkelingen in het Golfgebied en de toestand in Rwanda noopten de Belgische ministers tot heuse diplomatie.
Na nogal wat diskussie deed ook België haar duit in het Golf-opbodzakje en stuurde enkele schepen naar het explosieve gebied rond Irak. Naderhand vertrokken ook Herculus-vrachtvliegtuigen richting Midden-Oosten. De meeste van dat soort militaire transportvoertuigen werd de afgelopen weken evenwel ingezet op Rwanda.
Interne konflikten, met de inval van rebellen vanuit het noordelijke Oeganda, inspireerden de regering-Martens tot het sturen van 600 paracommando's naar Kigali. Daar moesten zij de luchthaven openhouden en het leven van de naar schatting 1600 Belgen beschermen. Uiteindelijk werd er geen Belgisch schot gelost en kwamen slechts enkele ontwikkelingshelpers naar Brussel terug. In die turbulente periode reisde de eerste minister tot tweemaal toe naar Centraal-Afrika, waar hij een heuse pendeldiplomatie opzette. Dat resulteerde ook in een broos bestand. De pers werd al die tijd opvallend drooggelegd, omfloerst omschreven als een ‘black out’ vanwege de ministers. Het overige regeringswerk viel helemaal stil.
Tussendoor werd de politieke wereld nog even opgeschrikt door het uitlekken, vanuit Nederland, van een koninklijke brief aan de regering met aanbevelingen voor het Belgisch optreden in Afrika. Dit ongewone initiatief, kort na de weigering van Boudewijn I om de door het parlement goedgekeurde abortuswet te ondertekenen, versterkte de vraag naar een beperking van de koninklijke bevoegdheden. Hoewel niemand daar echt een punt van maken wil, gezien de grote populariteit die het staatshoofd bij de bevolking geniet.
Binnenlands bleef het ongenoegen van de Franstalige leerkrachten voor moeilijkheden zorgen. Sinds de staatshervorming van 1988-89 zijn de Vlamingen en de Franstaligen autonoom bevoegd voor het onderwijs en dat geeft financiële problemen in het Zuiden van het land. Het feit dat de Vlaamse overheid haar leraren wel en de Franse gemeenschapsregering haar leerkrachten geen weddeverhoging kan toestaan, veroorzaakt al maanden stakingen en betogingen. Sommige leerlingen kregen daardoor al die tijd geen les en moesten niet eens examens afleggen om naar het hogere jaar door te stoten. Aan Vlaamse kant ondervindt men hiervan nog weinig last, met uitzondering weliswaar van hen die herhaaldelijk in de hoofdstad geblokkeerd stonden door de zoveelste actie. Maar de discussie over het geld van de deelstaten en vooral de verdeling daarvan dreigt opnieuw op te laaien.
Het Vlaamse parlement, de Vlaamse Raad, vierde begin oktober zijn tienjarig bestaan. Dat ging samen met de hernieuwde vastlegging van het officiële wapenschild, de vlag en het lied van de Vlaamse Gemeenschap (zie blz. 224) en de ontvouwing van de plannen voor een eigen Vlaams parlementsgebouw. Zoals bekend vergadert de Vlaamse Raad nog steeds in het halfrond van de Belgische Kamer. Bovendien maken de Vlaamse Raadsleden tegelijk nog deel uit van die Kamer of de Belgische Senaat, waardoor zij dus een dubbelmandaat bekleden. De aangekondigde derde faze van de huidige Belgische staatshervorming moet hieraan een einde maken. Als die er nog tijdig komt, dit wil zeggen vóór de volgende wetgevende verkiezingen van januari 1992.
Die operatie moet ook een regeling vinden voor het internationaal verdragsrecht van de Gewesten en Gemeenschappen. Tot op heden is dat nog steeds het voorrecht van de Belgische regering, maar dit belet de deelstaten niet om zich op buitenlandse fora te laten gelden. Zo sloot de Vlaamse minister-president Geens enkele samenwerkingsakkoorden met Duitse Länder en begin november stak hij de plas over om een akkoord te gaan sluiten met de Canades Provincie Alberta. Diezelfde Geens maakte zich tevens erg verdienstelijk op de derde Konferentie van de Regio's in het Italiaanse Riva del Garda. In de daar goedgekeurde resolutie eisen de Regio's rechtstreekse gesprekspartners te worden van de EG in het eengemaakte Europa.
De politieke aandacht werd tot slot opgeëist door de financiële problemen van de stad Antwerpen en het bereikte kompromis over de Vlaamse universitaire expansie.
SOETKIN