Neerlandia. Jaargang 93

Media

Europese tv-richtlijn

De Raad van Ministers van de EG heeft op 16 juli in Brussel geen besluit genomen over de richtlijn inzake grensoverschrijdende televisie. Die richtlijn wil alle belemmeringen opheffen voor het vrije verkeer van TV-uitzendingen. Zowel Nederland als België hebben moeite met de richtlijn omdat sommige bepalingen ervan botsen met hun nationale mediawetgeving. Zo weert de Nederlandse mediawet in het buitenland uitgezonden en op de Nederlandse markt gerichte reclameboodschappen. Dat dit volgens de EG-richtlijn niet mag, biedt o.a. nieuwe mogelijkheden voor de commerciële TV in Nederland. Het Vlaamse kabeldecreet, dat de commerciële televisie in Vlaanderen mogelijk maakt, bepaalt o.m. dat de helft van de uitzendingen eigen Vlaamse produkties moeten zijn, en dat een meerderheid van de aandelen van de commerciële omroep in de handen van Vlaamse uitgevers moet blijven. Ook deze bepalingen zijn voor de EG onaanvaardbaar.

Wat het Nederlandse dossier betreft, heeft de Europese Commissie verduidelijkt dat de nationale overheden ook in de toekomst kunnen optreden tegen televisiestations die ‘oneigenlijk gebruik’ maken van de Europese richtlijn, d.w.z. TV-stations die zich elders in de EG vestigen uitsluitend om te ontkomen aan de nationale regels. Een kleine tegemoetkoming dus. Wat België betreft, en de Belgische wens dat er een heffing zou komen op het doorgeven van Europese zenders om met de opbrengst daarvan de eigen produkties van de kleinere omroepen te stimuleren, verklaart de Commissie voor deze argumentatie geen begrip te hebben.

Ondertussen startte de Europese Commissie in juli een procedure voor het Europese Hof van Justitie tegen België en Nederland.

Eigenaardig is wel dat de Europese Commissie geen beschermende maatregelen duldt voor de kleinere cultuurgebieden in Europa, maar zelf voorschrijft dat ‘een meerderheid’ van de programma's die door Europese zenders worden uitgezonden, van Europese makelij moeten zijn (Frankrijk vroeg 60%).

In de Vlaamse Raad (12 juni) wees senator H. Suykerbuyk er op dat de Beneluxraad in haar zitting van 20 mei een aanbeveling goedkeurde waarin ervoor gepleit wordt rekening te houden met de kleinere culturen. Minister Dewael antwoordde dat hij met de inhoud van de aanbeveling akkoord kon gaan, maar dat de TV-richtlijn door de Raad van Ministers als een louter economische Interne Marktaangelegenheid wordt bestempeld, waardoor de cultuurministers niet bij het debat worden betrokken. Staatssecretaris De Keersmaeker, wel bij het dossier betrokken, werd echter bereid gevonden het ‘culturele standpunt’ te verdedigen. Hij stond daarbij alleen. ‘België vond niet de minste steun bij de andere lidstaten. Ook niet bij Nederland’, aldus Dewael.

Bij de uiteindelijke beslissing van de Europese ministers op 3 oktober stemden inderdaad enkel Denemarken en België tegen.

Het is bedroevend dat Vlaanderen en Nederland in deze belangrijke aangelegenheid niet met één stem spreken.

BRT pest KRO

De KRO, die de Australische reeks This man, this woman had aangekocht en de eerste uitzending had aangekondigd voor juni 1989, kreeg het programma niet tijdig toegestuurd en moest een vervangprogramma uitzenden. De reden is dat ook de BRT de reeks had aangekocht, en bij de producent had bedongen dat zij de serie als eerste mocht uitzenden in het Nederlandse taalgebied.

Nu komt het wel vaker voor dat een bepaald programma eerst in Vlaanderen wordt uitgezonden en pas daarna in Nederland (men gaat ervan uit dat meer Vlamingen naar Nederland kijken dan omgekeerd), maar ‘dat een geplande uitzending op deze manier wordt doorkruist, beleeft de KRO voor de eerste keer’, aldus de KRO-persdienst.

Coproduktieprijs

Op 8 september had in het Rockoxhuis te Antwerpen de uitreiking plaats van de Noord-Zuid Trofeeën 1989 door de Stichting Coproduktieprijs Nederlandstalige Zendgemachtigden. Voor de radio ging de trofee naar de hoorspelreeks Lijmen/Het Been, en voor de televisie naar de documentaire Frans Hals van Antwerpen.

Nederlandstalige Elle

De Nederlandstalige versie van het Franse modeblad Marie-Claire komt begin 1990 op de markt, maar reeds in september 1989 verscheen de Nederlandstalige uitgave van Elle. Zowel Marie-Claire als Elle worden in Nederland gemaakt, maar volgens Elle-hoofdredactrice Liesbeth Hendrikse is de Belgische/Vlaamse markt zeer belangrijk als inspiratiebron. Om te beginnen zullen er zo'n 15.000 exemplaren van het blad in de Vlaamse kiosken worden gebracht. In het eerste nummer bestaat het Vlaamse ingrediënt uit mode van Van Beirendonck en een portret van Alida Neslo.

Wie wil satellietkanaal?

Begin juli lanceerde de Europese ruimtevaartorganisatie ESA de communicatiesatelliet Olympus I. De ESA besliste één kanaal van die satelliet 9 uur per dag beschikbaar te stellen voor opvoedkundige televisie. Voor een periode van 3 jaar gebeurt dat gratis. De ESA-lidstaten, waartoe ook België en Nederland behoren, moeten hun voorstellen ter zake doorspelen aan Eurostep, de organisatie die het Olympus-project coördineert. Op 9 juni hielden de Belgische diensten van Wetenschapsbeleid een colloquium over de door het Olympus-kanaal geboden mogelijkheden.

[p. 227]

Vice-premier en minister van Wetenschapsbeleid Hugo Schiltz verklaarde begin augustus dat er nadien maar weinig concrete voorstellen kwamen, ook niet van de vormingssector en de culturele wereld. Ook cultuurminister Dewael bleef afzijdig.

In Nederland staan de ministeries van WVC en O en W zeer terughoudend tegenover het project. Beide ministeries hebben eind augustus opdracht gegeven tot een haalbaarheidsonderzoek. Is dit niet het zoveelste dossier waarin Vlaanderen en Nederland te zwak blijken om afzonderlijk op te treden. Ligt het niet voor de hand eens te bekijken hoe zij samen een satellietprogramma ineen kunnen knutselen, b.v. met de Open Universiteit als pijler, zoals West-Duitsland doet?

VTM en TV10: ‘Wedden dat’

De Vlaamse commerciële zender VTM en de Nederlandse commerciële zender in oprichting TV10 hebben een akkoord gesloten om het zeer populaire Nederlandse televisieprogramma Wedden dat in een coproduktie te maken. De nieuwe reeks Wedden dat-uitzendingen met presentator Jos Brink zal vanaf 16 december op VTM uitgezonden worden. Er komt telkens een Nederlandse en een Vlaamse versie.

Baarle-Nassau en VTM

Sinds begin februari kunnen de inwoners van Baarle-Nassau als enige Nederlanders de Vlaamse commerciële televisiezender VTM op de beeldbuis krijgen. De Nederlandse kabelnetten mogen VTM niet toelaten, maar Baarle-Nassau is aangesloten op het Vlaamse kabelnet. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat had daar enkele jaren geleden een speciale toestemming voor gegeven.

Piryns naar de morgen

De Vlaamse journalist Piet Piryns (41), sedert 1977 verbonden aan Vrij Nederland, nam in september de functie van adjunct-hoofdredacteur van De Morgen op.

Piryns: ‘De files op de autoweg tussen Vianen en Abcoude werden te lang. Ik heb twaalf jaar in Nederland gewerkt, en ik vind dat ze daar langzamerhand op eigen benen kunnen staan. Bovendien is mijn beschavingswerk nu overgenomen door Carl Huybrechts en Urbanus van Anus.’

‘Met de komst van Piryns doet de Vlaamse Maffia een nieuwe greep naar de macht’, is het commentaar van een andere Vlaming, Guido Lauwaert, in zijn gastrubriek in NRC Handelsblad.

Mediabeleid en culturele identiteit

Op zaterdag 2 december organiseert de Stichting Lodewijk de Raet in de lokalen van de VUB te Brussel een colloquium over ‘Audiovisueel mediabeleid en culturele identiteit’. Grote nadruk wordt gelegd op de Vlaams-Nederlandse dimensie.

Informatie: Stichting Lodewijk de Raet, Liedtsstraat 27-29, 1210 Brussel, tel. [phone].

Coprodukties

De BRT maakte bekend volgend jaar samen met de TROS het plaatjesprogramma Op Lossen Groeven te produceren. Eveneens met TROS wordt het taalspel Tien voor Taal gemaakt (met Brigitte Raskin en Robert Long) en het paartjes-spel Sweethearts. Met de VARA produceert de BRT 13 keer Twins, een spel met eeneiige tweelingen. Met IKON werkt BRT aan de voorbereiding van een prestigieuze reeks Litterair Salon Europa.

Met de NOS wordt de vierdelige dramaserie Langs de Kant van de Weg geproduceerd, over het leven van Vincent van Gogh. Ook met de NOS wordt de televisiefilm Scherzo Furioso van Marianne Dikker gemaakt.

Commerciele omroep

Eind september oordeelde het Nederlandse Commissariaat voor de Media dat de commerciële omroep TV Véronique wel op de kabel mocht, TV 10 niet. De eerste wordt immers als buitenlandse zender beschouwd, de tweede niet. En de Nederlandse omroepwet verbiedt (voorlopig) het doorgeven op de kabel van binnenlandse commerciële televisie. Véronique startte op 2 oktober met haar uitzendingen terwijl de voor 28 oktober geplande start van TV 10 op de helling komt. In een poging om alsnog als buitenlandse zender te kunnen opereren, zochten TV 10 en VEA (vereniging van reclamebureaus) toenadering tot VTM, de Vlaamse commerciële omroep. Naar verluidt werd een reclamebudget van 40 miljoen gulden of 800 miljoen BF in het vooruitzicht gesteld.

‘Wij hebben ervoor gekozen om een Vlaamse zender te zijn, en dat moet ook in de toekomst zo blijven’, aldus VTM-baas Carlo Gepts.