Neerlandia. Jaargang 93

[p. 214]

algemeen-nederlandse kroniek

Cultuur

Culturele uitwisselingen

In Vlaanderen en Nederland samen vinden elke dag vijf culturele manifestaties plaats uit het respectieve buurland. Dat blijkt uit cijfers van de ambassades.

Op verzoek van de Vaste Gemengde Commissie ter Uitvoering van het Belgisch-Nederlands Cultureel Verdrag stelden de ambassaderaden voor cultuur van de Belgische ambassade in Den Haag en van de Nederlandse ambassade in Brussel vorig jaar voor het eerst een inventaris op van de culturele uitwisselingen in 1987. Ze deden dat nu opnieuw voor 1988.

Aangezien de overzichten werden samengesteld aan de hand van persberichten en kranteknipsels, zijn ze niet volledig. Toch is de optelsom opnieuw indrukwekkend: 703 Nederlandse culturele manifestaties in België werden geregistreerd en 846 Belgische in Nederland. ‘België’ is hier vrijwel synoniem met ‘Vlaanderen’, want het Franstalige landsgedeelte speelt een zeer kleine rol.

Meer Vlaamse optredens in Nederland dan omgekeerd dus, en als men er rekening mee houdt dat hier en daar wel een activiteit over het hoofd werd gezien, komt men aan een gemiddelde van vijf uitwisselingen per dag. Vorig jaar waren de cijfers vergelijkbaar.

Aan beide kanten zijn de theater- en cabaret-uitvoeringen het talrijkst: 512 Nederlandse in België en 544 Belgische in Nederland.

Op de tweede plaats komt de muziek: 87 Nederlandse manifestaties in België, 82 in Nederland. Wat de dans betreft, waren er 115 Vlaamse opvoeringen in Nederland. Voor Nederland is de dans blijkbaar geen exportprodukt: slechts 20 opvoeringen in België. Dan zijn er de tentoonstellingen (respectievelijk 57 van België naar Nederland en 53 in de andere richting); de literaire lezingen (27 Vlamingen in Nederland, 15 Nederlanders in Vlaanderen); en de filmfestivals (21 Belgische in Nederland, 6 Nederlandse in België).

Al bij al dus een druk cultureel verkeer, dat nog elk jaar blijkt toe te nemen.

Fotografie

Het museum Kempenland in Eindhoven en het Antwerpse Museum voor Fotografie zetten samen een tentoonstelling op: Door de enkele werking van het licht, fotografie in België en Nederland 1839-1869. De tentoonstelling is nog te zien in Eindhoven t.e.m. 5 november.

‘De culturele samenwerking met België - met name met Vlaanderen - is voor Nederland van bijzondere betekenis. Een centraal element hierin is de Nederlandse Taalunie, waaraan de beide landen bepaalde verantwoordelijkheden op het gebied van taal en letteren hebben overgedragen. Onderzocht wordt in hoeverre het culturele verdrag van 1946 nog aan de gewijzigde verhoudingen voldoet. De regering streeft naar intensivering van de Nederlands-Vlaamse samenwerking ter behartiging van gemeenschappelijke belangen en het entameren van gemeenschappelijke activiteiten in derde landen.’
(uit de Nederlandse begroting buitenlandse zaken. 1990)

Cultureel jongerenpaspoort

CJP Nederland en CJP Vlaanderen gaan de mogelijkheden onderzoeken om met ingang van het seizoen 1992-1993 te komen tot gemeenschappelijke bedrijfsvoering op het gebied van uitgifte, beheer en organisatie van het Cultureel Jongeren Paspoort. Beide organisaties hebben daartoe in Amsterdam een intentieverklaring ondertekend.

Cultureel akkoord Zeeland / Oost- en West-Vlaanderen

Op 29 september '89 werd het bestaande akkoord tussen de provincies Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen en Zeeland inzake de steun aan culturele uitwisselingen opnieuw geformuleerd.

Het akkoord bepaalt o.m. dat tussen de provincies geregeld ambtelijk overleg zal plaatsvinden over de uitwisselingen, dat financiële middelen ter beschikking worden gesteld, dat wederzijdse informatie wordt verstrekt over de culturele activiteiten in de eigen provincies, en dat gezamenlijke activiteiten worden georganiseerd.

In aanmerking voor ondersteuning komen initiatieven op de terreinen van taal- en letterkunde, podiumkunsten, beeldende kunsten, kunst- en cultuurpatrimonium, archeologie en geschiedschrijving, bibliotheekwezen en educatief werk. De nieuwe regeling gaat in op 1 september 1989.

Vlamingen zijn schizofreen. Ze kijken op naar Nederlanders, en tegelijk haten ze hen hartgrondig. (...) Vlaanderen is verslaafd aan zijn minderwaardigheidscomplex. Al krijgen Vlamingen boven de Moerdijk vijfduizend prijzen, dan nòg zal die vijfduizendste de voorpagina halen en zal de eigen Staatsprijs nauwelijks vermeld blijven. Maar Vlaanderen is ook verslaafd aan zijn haat. Al krijgen Vlamingen boven de Moerdijk een miljoen prijzen, dan nog zal geen enkele Hollander beneden de Moerdijk een prijs van enig belang worden toegekend. En als dat toch gebeurt, wordt de jury ongetwijfeld door een woedende massa gelyncht. (...) Zolang Vlaanderen iets wil krijgen van Nederlanders, zevert het over culturele samenwerking, broederschap, ‘ons kleine taalgebied’, tot en met het oprichten van een Nederlandstalig Gemenebest. Wanneer het iets moet geven, schermt het met de vrijwaring van de Vlaamse eigenheid. Het lijkt wel een cultureel Japan: liberalisme preken en protectionisme bedrijven.
Tom LANOYE, in Humo, 20/6/89.

[p. 215]

Colloquium Europese politici

In het vorige nummer van de ANC-Nieuwsbrief werd verslag uitgebracht over het colloquium met Europese politici over de Nederlands-Vlaamse samenwerking in Europa. Aan dit colloquium, georganiseerd door het ANC i.s.m. De Standaard en NRC Handelsblad, namen deel: W. de Clercq (PVV), L. Tindemans (CVP), P.A.M. Cornelissen (CDA), H. Glaubitz (D66), H. Nord (VVD), J. Vandemeulebroecke (VU), M. Galle (S.P.) en E. Woltjer (PvdA).

De integrale tekst van het gesprek werd nu gepubliceerd en kan tegen 100 BF/fl. 6 worden besteld bij het ANC, Gallaitstraat 80, 1210 Brussel.

Concerten

In een Vrije Tribune in De Standaard van 27 juli schrijft Jan Briers, grote manitoe van het Festival van Vlaanderen: ‘De organisatoren van Holland (Utrecht) en Vlaanderen verwezenlijken jaarlijks de twee omvangrijkste barokfestivals in Europa; ze hebben plechtig beslist systematisch samen te werken, via gemeenschappelijke themata (Haydn in 1989) en uitwisseling van ensembles (La Petite Bande, Nederlands Kamerkoor, Philippe Herreweghe, Amsterdams Barokensemble). Een produktie die vlug efficiënter kan worden dan statige colloquia.’

Kunstenaars beide Limburgen

In de inter-Limburgse tentoonstellingenreeks Tussen Heerlen en Zolder presenteerden de kunstcentra Simera (Maastricht) en Il Ventuno (Hasselt) einde juni - begin juli kunstenaars van over de grens. In Maastricht exposeerden de Vlamingen Willy Peeters en Dirk Boes, en in Hasselt de Nederlanders Kees Barten, Wim Geeven en Henk Speth.

Limburgse ambtenaren exposeren

In het kader van 150 jaar Nederlands en Belgisch Limburg stellen creatieve ambtenaren uit beide Limburgen onder de naam Grenzeloze creativiteit 70 schilderijen, beelden, grafisch werk en juwelen ten toon. Van het Provinciehuis in Maastricht (augustus) is de expositie inmiddels verhuisd naar de Provinciale Bibliotheek in Hasselt (13 oktober- 8 november).

Vlaams filmmuseum toont Nederlandse jeugdfilms

Het in Leuven gevestigde Vlaamse Filmmuseum en -archief toonde tijdens de maanden juli en augustus elke woensdag om 14u. een jeugdfilm van de Nederlandse cineast Henk Vander Linden. De films werden in België nog nooit vertoond. Het filmmuseum kreeg ook de Belgische filmrechten van die produkties.

Festival van Vlaanderen

Voor het eerst in zijn 30-jarig bestaan trekt het festival van Vlaanderen over de grens, met name naar Zeeuwsch-Vlaanderen. Daar vonden in de periode van 15 september tot 1 oktober 1989 tien concerten plaats, in Sluis, Hulst, Sas van Gent, Aardenburg, Groede, Axel, Kloosterzande, Terneuzen en Oostburg.

Open Monumentendag

Op 10 september beleefde Vlaanderen (Brussel inbegrepen) zijn eerste Open Monumentendag. Meer dan 1000 monumenten werden gratis opengesteld voor het publiek. Vele daarvan zijn anders nooit toegankelijk. Het ging onder meer om 207 kerken, 113 woningen, 75 musea, 75 kapellen, 56 kastelen en 25 kloosters en abdijen. Bedoeling van deze monumentendag was het publiek te sensibiliseren voor ons bouwkundig erfgoed en er zo meer financiële middelen voor los te maken. Nederland was op 9 september al aan zijn derde Open Monumentendag toe. Daar werden meer dan 9000 monumenten opengesteld. Waar in Vlaanderen 141 van de 327 Vlaamse en Brusselse gemeenten meededen, namen er in Nederland 410 van de 702 gemeenten aan deel.