Neerlandia. Jaargang 93

Leefmilieu

Afvaltransporten

In maart verscheen bij de Stichting Natuur en Milieu van de hand van Harm Smit onder de titel ‘Opgeruimd staat netjes?’ een overzicht van de grensoverschrijdende transporten van Nederlands afval naar het omringende buurland. Daarbij wordt aandacht besteed aan de nationale en internationale wet- en regelgeving, aan de soorten afval, en aan de bestemmingen. In België worden op enkele uitzonderingen na plaatsen in het Franstalige landsgedeelte opgegeven. Tot de uitzonderingen behoren Destructo (Izegem), en IVBO - er staat OBVI - (Brugge).

Op 9 mei interpelleerde volksvertegenwoordiger Geysels de Belgische staatssecretaris voor Leefmilieu over de in- en uitvoer van buitenlands afval. Hij meldde dat de Nederlandse firma Zegwaard jaarlijks ongeveer 200.000 ton afval van Nederland naar België vervoerde.

In- en uitvoer buitenlands afval

Op 9 mei hield het Vlaamse Kamerlid Geysels een interpellatie in de kamercommissie voor Volksgezondheid en Leefmilieu tot staatssecretaris voor Leefmilieu Smet over de in- en uitvoer van buitenlands afval in België. Geysels wees er op dat bij de recente inbeslagneming bij het Nederlandse afvalbedrijf Zegwaard is gebleken dat die firma jaarlijks ongeveer 200 000 ton afval van Nederland naar België vervoerde. Dit afval kwam, via allerlei omwegen, terecht op het stort in Mont-Saint-Guibert en in de IVBO-verbrandings ovente Brugge.

Volgens Geysels voerde Tessenderlo Chemie in 1988 101.087 ton pyrietassen en 11.855 ton cottrellstof uit naar Spanje, en wordt er ook dit jaar weer een uitvoer van deze, niet ongevaarlijke, stoffen gepland.

[p. 155]

Bovendien stelde het Kamerlid vast dat heel wat afval illegaal van Nederland naar Frankrijk wordt versast, waarbij België als doorvoerland fungeert. Geysels pleitte ervoor dat alles in het werk zou gesteld worden om België te verlossen van zijn kwalijke imago van ‘afval-discount’, zeker met het oog op Europa 1992. Staatssecretaris Smet benadrukte dat de reglementering die alle afvaltransporten onderwerpt aan de kennisgevings- en vergunningsplicht, pas van 1987 dateert. De gewesten hebben daarbij een bindend adviesrecht.

Ophaling en verwerking van afval zijn sinds 1980 een regionale bevoegdheid, in-, dooren uitvoer ervan daarentegen is een nationale bevoegdheid gebleven, geregeld door de wet van 1984. Het Belgische KB van 1987 houdt rekening met de recente Europese richtlijnen. De staatssecretaris bevestigde dat, wanneer dat aangewezen is, aan vergunningsaanvragen inderdaad een ongunstig gevolg wordt gegeven, en dat bij inbreuk proces-verbaal wordt opgesteld en het afval teruggestuurd wordt naar het land van herkomst. Smet gaf toe dat de controledienst van het nationaal ministerie onderbemand is.

Natuurgebied Canisvliet verontreinigd

Begin mei pleegde gemeenschapsminister van Binnenlandse Aangelegenheden Luc van den Bossche in het gemeentehuis van Zelzate overleg met vertegenwoordigers van de Vlaamse gemeenten Zelzate, Moerbeke en Wachtebeke en de Nederlandse gemeente Sas van Gent.

Onderwerp was de verontreiniging van het natuurgebied Canisvliet. Canisvliet ligt pal tegen de Nederlands-Belgische grens bij Westdorp, en is vooral voor vogelliefhebbers zeer interessant. De conservator signaleerde al enkele jaren een steeds verdere aantasting van het natuurgebied. Van den Bossche is van plan om, met steun van die gemeenten, druk uit te oefenen op de Nederlandse overheid. De Vlaamse gemeenschapsminister heeft alvast zijn Nederlandse collega's Braks (Landbouw) en Nijpels (Milieu) schriftelijk verzocht ter zake maatregelen te nemen.

België wil Maas reinigen

Begin mei verklaarde de Vlaamse gemeenschapsminister van Verkeer en Openbare Werken Sauwens in het Limburgse Meeswijk dat België i.v.m. de Maas nu maar eens zijn eigen verantwoordelijkheid moet opnemen. Sauwens wil de Maas reinigen, omdat het nu hoog tijd wordt, en dit zonder enige compensatie te eisen van Nederland. De gemeenschapsminister bevestigde dat het aantal zuiveringscollectoren in het Maasbekken zal uitgebreid worden, en dat de plannen van zijn Waalse collega klaar liggen.

Invoer Nederlands mestoverschot in Vlaanderen

Begin april antwoordde gemeenschapsminister van Leefmilieu Theo Kelchtermans op een parlementaire vraag van Lambert Kelchtermans inzake de invoer van mest uit Nederland, dat in 1988 34.000 ton vast mest met gunstig OVAM-advies werd ingevoerd uit Nederland. Van het totale aantal aanvragen werd 33 procent ongunstig geadviseerd. Volgens de gemeenschapsminister moet de totale bemestings- en mestinvoerproblematiek een oplossing vinden binnen het kader van het Mestdecreet, dat nog steeds voor advies bij de Raad van State berust.

Nederlands afvalverwerkingsbedrijf verdacht van illegaal dumpen

Begin april deed de Nederlandse justitie een massale inval bij het afvalverwerkingsbedrijf Zegwaard, Nederlands marktleider inzake ophalen, transport en tussentijdse opslag. Het gerecht verdenkt het bedrijf van fraude en illegaal dumpen van chemisch afval. De hele administratie van de onderneming is in beslag genomen en deskundigen namen grondstalen op het terrein.

Zegwaard heeft contracten lopen met veel Nederlandse en buitenlandse gemeenten. De privé-onderneming telt verscheidene binnenen buitenlandse vestigingen, en stelt in Nederland 400 en in het buitenland 100 personen te werk. Ook een Belgische vestiging van Zegwaard werd aan een onderzoek onderworpen.

Waterafvoer vanuit België kost Nederlands waterschap veel geld

Het waterschap De Mark en Vlietlanden meldde eind mei dat het moet betalen voor de extra onderhoudskosten als gevolg van waterafvoer vanuit België.

Het waterschap, dat zorgt voor het kwantitatieve waterbeheer in het gebied Rucphen - Hoeven - Oudenbosch - Oud Gastel - Roosendaal - Wouwse Plantage, trekt daarom binnenkort bij de provincie en het Rijk aan de bel met een verzoek om een extra bijdrage van 284.000 gulden per jaar.

Een recent onderzoek heeft uitgewezen dat als gevolg van de waterafvoer vanuit het buurland het schap dertigduizend gulden per jaar kwijt is aan extra onderhoud.

De extra kosten die het waterschap moet dragen, zijn terug te voeren naar de waterlopen die breder moeten zijn dan normaal en het feit dat er grotere stuwen en duikers moeten worden aangelegd.

Noordbrabantse boeren kunnen drijfmest afzetten in België

Dankzij de bemiddeling van het Nederlandse Europarlementslid Cornelissen bij de Vlaamse gemeenschapsminister voor Leefmilieu Kelchtermans, kunnen zo'n 80 Nederlandse veehouders uit de grensstreek sinds midden april hun in Nederland geproduceerde mest op eigen of gepachte landerijen in Vlaanderen afzetten. Cornelissen heeft de regeling afgesproken in nauw overleg met de Noordbrabantse boerenbond NCB, mede vanuit de bekommernis om misbruik van deze regeling te voorkomen. Cornelissen had al in 1987, toen België een mestimportverbod had afgekondigd, het probleem aan de orde gesteld in vragen aan de Europese Commissie. De Commissie verklaarde toen contact te zullen opnemen met de Belgische regering, maar dat bleek na driekwart jaar nog steeds niet gebeurd te zijn. Vandaar dat het Nederlandse Europarlementslid in december vorig jaar zelf contact opnam met de Vlaamse gemeenschapsminister Kelchtermans.

Kwaliteit Maas-drinkwater bedreigd

Op 25 april waarschuwde de RIWA, de samenwerkende vereniging van Rijn- en Maaswaterleidingbedrijven die 13 drinkwaterleidingbedrijven (11 Nederlandse en de intercommunales van Antwerpen en Brussel) groepeert, op een persconferentie in Brussel voor een verdere verslechtering van de kwaliteit van het Maaswater. De 13 bedrijven voorzien 5 miljoen mensen in België en Nederland van drinkwater uit de Maas. Regelmatige controle van het Maaswater op drie verschillende plaatsen heeft uitgewezen dat de kwaliteit van het Maaswater in België een lelijke deuk krijgt. Het ergst is het met de kwaliteit van het

[p. 156]

Maaswater gesteld in de buurt van Luik. De Belgische Maas is zwaar vervuild door ammonium, fosfaten, koolwaterstoffen (olie), cadmium en lood. De 13 waterleidingbedrijven pleiten voor een dringende en grensoverschrijdende aanpak. Ze vragen een inventaris van de vervuilingsbronnen, en een verbod op produktie, handel en gebruik van uiterst schadelijke en moeilijk afbreekbare stoffen. Het is o.a. door de overvloedige aanwezigheid van fosfaten in het Maaswater, waaruit ook de Antwerpse Waterwerken (AWW) via het Albertkanaal put, dat de algen zich overmatig kunnen voeden en ontwikkelen, waardoor de waterfilters verstopt geraken. De AWW zag zich dan ook verplicht een bijkomende eenheid te bouwen om de algen uit het water te zuiveren. Kostprijs: bijna een half miljard frank. Resultaat: in het Antwerpse mag de verbruiker zich verwachten aan een lichte verhoging van de drinkwaterprijs met zo'n 2 fr. per m³, aldus AWW-directeur G. Merckx.

Waterzuiveringsstation Tongeren ingehuldigd

Bij de plechtige opening van de waterzuiveringsinstallatie in Tongeren op 12 mei stipte gemeenschapsminister van Leefmilieu Kelchtermans aan dat het zuiveringsstation, door de grensoverschrijding van de Jeker, ook een concrete bijdrage levert tot de vermindering van de grensoverschrijdende waterverontreiniging.

Verontreiniging bodem en grondwater bij Laakrivier

Begin april antwoordde gemeenschapsminister van Leefmilieu Theo Kelchtermans op een parlementaire vraag van J. Geysels dat in 1986 door het LISEC in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap een studie van de grondwaterkwaliteit te Tessenderlo en te Ham werd uitgevoerd. Uit de studie blijkt dat, buiten regelmatige normoverschrijding voor ammoniak en het meestal agressief karakter van het grondwater, het onderzochte water aan de drinkwaternormen voldoet. Langs de Grote en Kleine Beek werden wel hogere chloride concentraties aangetoond.

Verder is er een nieuwe studie in uitvoering over de eventuele verontreiniging van de grondwaterwinningen van de PIDPA te Westerlo.

De gemeenschapsminister deelde ook mee dat het uit de Laak afkomstige slib afgevoerd wordt naar de stortplaats van de NV Tessenderlo Chemie, daar uit verschillende analyses is gebleken dat al de slibfracties als nietgiftige industriële afvalstoffen beschouwd moeten worden.

Laakslib radio-actief

Begin mei maakte een onderzoeksteam van het instituut voor nucleaire wetenschappen van de Rijksuniversiteit Gent zijn bevindingen bekend i.v.m. een onderzoek van het Laakslib. De genoteerde waarden aan radioactiviteit (uitgedrukt in Becquerel/kg) liggen 10 keer hoger dan de waarden die door Zweden en Finland als hoog-risico-norm worden omschreven. De radio-actieve verontreiniging beperkt zich niet tot de Laak zelf. Ook de gebieden die door het niet ruimen van de Laak overstroomden, en de plaatsen waar bij vroegere ruimingswerken slib gedeponeerd werd, vertonen een opmerkelijke verhoging van het radiumgehalte.

De milieuwerkgroep Zuiderkempen eist daarom een dringende sanering aan de bron, met bijzondere aandacht voor Radium-226.

VU-voorstellen waterkwaliteit Maas

In het kader van de Europese verkiezingscampagne heeft de VU bij monde van Europarlementslid Willy Kuijpers een tienpuntenprogramma voor de verbetering van de kwaliteit van het Maaswater bekendgemaakt. Dat programma beoogt o.m. de samenwerking van beide Limburgen met de buurtregio's om te voorzien in een meetnet, een zuiveringsplan van waterlopen, maatregelen voor de scheepvaart, de industrie, de riolering en ruimtelijke ordening, en het opstarten van intercommunaal en interregionaal overleg.