Nederlanders in Italië
Nederland is een fijn land voor jongeren en voor wie al wat ouder is, maar als je in de kracht van je leven bent kun je beter in een land als Italië zijn. Dat vindt althans een aantal Nederlanders die sinds kortere of langere tijd in Italië wonen.
Een en ander blijkt uit wetenschappelijk onderzoek naar de problemen van Nederlanders bij de overstap naar de Italiaanse cultuur. De ondervraagden prezen met nostalgie de voorzieningen voor jongeren en bejaarden die zij in Nederland hadden achtergelaten: de goede schoolstructuur, de sociale zekerheid, de ziekenhuizen, de pensioenvoorziening. Maar gezien vanuit Italië vonden zij Nederland ook een overgeorganiseerd en soms bekrompen land dat op volwassen mensen vaak remmend werkt.
In een eerste fase van het onderzoek zijn 44 gemengde families in Rome en omgeving ondervraagd, gezinnen waarin een van de twee ouders Nederlands is en van wie de kinderen in Italië zijn opgegroeid. Opvallend was dat deze Nederlandse ouders voor een belangrijk deel waren ‘geïtalianiseerd’. Terwijl bij voorbeeld vrijwel alle Italiaanse emigranten hun nationale eigenaardigheden cultiveren en de pasta het lekkerste gerecht ter wereld blijven vinden, laat de Nederlander in den vreemde zijn land betrekkelijk snel los, zo bleek uit het onderzoek.
‘In het algemeen gesproken heeft de Nederlandse ouder een veel zwakker cultureel bewustzijn dan de Italiaanse ouder’, concludeerde Elisja Schulte. Zij is lid van de werkgroep Acculturatie, een groep wetenschappelijke onderzoekers die is voortgekomen uit de in 1985 in Utrecht opgerichte werkgroep Italië-studies en die onder auspiciën van het Nederlands Instituut in Rome onderzoek doet naar de situatie van Nederlanders in Italië.
Door dit nauwelijks ontwikkelde gevoel van een nationale identiteit lijkt het alsof de Nederlandse emigrant zich zonder problemen in een andere cultuur kan wikkelen. Maar als je de mensen vraagt naar de dingen die zij belangrijk vinden komen zij met typisch Nederlandse antwoorden en blijken zij sterker in hun geboorteland te wortelen dan ze vaak denken. ‘Ethische waarden zijn bij de Nederlanders zeer sterk aanwezig en daardoor is men waarschijnlijk toch veel meer Nederlander dan men zich bewust is’, zei mevrouw Schulte.