Neerlandia. Jaargang 91

[p. 116]

spiegel van de nederlanden

Spiegel Zuid

Ambtenaren

Vlak voor het zomerreces had het kabinet Martens het even lastig met de ambtenarenbonden; die vonden dat de tijd gekomen was voor een waarschuwingsstaking van één dag. Voor de bonden staat het vast dat de regering de komende begrotingsjaren meer ruimte moet scheppen voor substantiële salarisverhogingen. De ambtenareninkomens zijn al sinds 1974 geblokkeerd.

Volgens de regering is er ruimte voor een salarisaanpassing van + 0,2%. Dit minimumbod was onaanvaardbaar voor de ambtenarenbonden: er zou gestaakt worden. Daartoe werd broederlijk samengewerkt door kristelijke, socialistische en liberale bonden.

Naar aanleiding van de aktiedag verklaarden premier Martens en de verantwoordelijke ambtenarenbaas-staatssecretaris L. Bril op 19 juni dat er voor de ambtenaren in het najaar nog een extraatje inzit, maar dan nà het opstellen van de begroting voor 1988. Wat inhoudt dat bij het werken aan die begroting niet in allereerste orde gedacht wordt aan de ambtenaren.

Ook hoge ambtenaren haalden de voorpagina's van de kranten.

Na maanden touwtrekken besliste de regering in juni over een reeks belangrijke benoemingen van top-ambtenaren, waaronder een tiental secretarissen-generaal voor evenveel ministeriële departementen. Geen politieke benoemingen, voor wie dat zou denken. Volgens de premier wordt er bij dergelijke benoemingen wel naar ‘evenwichten’ gestreefd en dat is wat anders! De feiten: van de tien nieuwbakken departementshoofden hebben er negen een deel van hun carrière doorgebracht in de leiding van een ministerieel ‘kabinet’. Alle tien horen thuis in één van de regeringspartijen.

Volgens de Leuvense bestuurswetenschapper H. Van Hassel zijn deze nieuwe benoemingen niet erg traditioneel: vroeger werd er nog een kamerbrede proportionaliteit nagestreefd, waarbij ook de oppositiepartijen niet vergeten werden. Die tijd lijkt voorbij.

Magistraten

Politieke benoemingen zijn in het Brusselse wereldje overigens een traditie, stevig geworteld in samenleving en bestuur. Ook in de magistratuur wordt bij iedere vacature zeer scherp op de politieke kleur van de kandidaten gelet. Daaromtrent leeft enige zorg. Manu Ruys had het in De Standaard (7 april 1987) zelfs over ‘benoemingen waarbij niet gelet werd op de bekwaamheid van de kandidaten en waar de onafhankelijkheid van de rechter bedreigd wordt door de inspraak van de partijbesturen’. De Vlaamse Juristenvereniging spendeerde in mei een studiedag aan dit fenomeen. Dat het niet goed gaat met het benoemen van rechters neemt niet weg dat b.v. een rechtsprekend/adviserend orgaan als de Raad van State zich weinig aan lijkt te trekken van partijbelang.

Burgemeester ontkleed

Vooral de franstalige kristendemokraten (PSC) zullen deze lente wel eens wat moeite hebben gehad met de stellingen van die Raad van State. Dat hadden ze te danken aan het PSC-standpunt in de Happart-affaire. De PSC vindt dat het in Vlaanderen gelegen Voeren bestuurd moet worden door de Nederlands-onkundige José Happart.

Om de regeringskoalitie heel te houden werd daarom een regeringscompromis gefabriceerd dat inhield dat Happart - via een Koninklijk Besluit - als ‘uitgekleed’ burgemeester in Voeren zou blijven functioneren. Uitgekleed: enkele burgemeesterstaken zou hij niet op zich mogen nemen. Tegen dié constructie heeft de Raad van State (in tweetalige kamer bijeen) bezwaar gemaakt. In een advies hield de Raad de regering voor dat dit Koninklijk Besluit, waarin (terwille van Happart) aan de wettelijk bepaalde burgemeestersfuncties wordt gesleuteld, niet door de beugel kan. Happart mag geen ‘ontkleed’ burgemeesterschap vervullen, hij kan evenmin eerste schepen zijn.

Of de rust in het Voerense terugkeert, blijft de vraag. Door deze Limburgse aangelegenheid wordt weer eens de aandacht gevestigd op de onenigheid over het al dan niet accepteren van Franstalige bestuurders in Vlaamse taalgrensgemeenten.

Vuilnisbelt

In België lijkt men te wennen aan de regelmatig aan het licht gebrachte afvalschandalen. Eén ervan is enigszins pijnlijk voor de noorderburen.

Het Antwerpse parket heeft uitgevist dat jarenlang op zeer grote schaal giftig afval van Nederlandse oorsprong (bijvoorbeeld grond afkomstig van door de overheid gefinancierde bodemsanering) op illegale manier op Belgische stortplaatsen gedumpt werd. De Nederlandse overheid (in dit geval de provincie Zuid-Holland) zit wat verveeld met dit illegale afvalcircuit. Er lijkt iets te argeloos met vergunningen omgesprongen te zijn. Het door de wet voorziene meldingssysteem voor afvalstoffen vervoer en -verwerking functioneert ook al niet naar behoren... Honderdduizenden tonnen aan giftig afval verhuisden zo naar het Zuiden. België als pedaalemmer voor het Nederlands milieubeleid.

A. OVERBEEKE