Neerlandia. Jaargang 90

[p. 203]

Algemeen-Nederlandse Kroniek

Overheid

40 jaar Belgisch-Nederlands Cultureel Verdrag

In de Ridderzaal van het Binnenhof in Den Haag werd op 18 september jl., in aanwezigheid van Prinses Juliana van Nederland en van Prins Albert van België, tijdens een Academische Zitting, het 40-jarig bestaan gevierd van het Belgisch-Nederlands Cultureel Akkoord van 1946.

De Academische zitting werd van Belgische zijde ook bijgewoond door de Vlaamse ministers Coens en Deprez, de Waalse ministers Damseaux en Bertouille en de voorzitter van de Executieve van de Duitstalige Gemeenschap in België, de heer Fagnoul. Van Nederlandse zijde waren aanwezig: de ministers Brinkman, Deetman en Vanderlinden.

Opvallend was wel het beperkt aantal aanwezigen uit Vlaanderen, wat vermoedelijk te wijten was aan de minimale ruchtbaarheld en publiciteit die aan deze, nochtans belangrijke, gebeurtenis werd gegeven. Noch ANV, noch ANC kreeg trouwens een uitnodiging.

Drs. L. van Laar, afgevaardigde van de Belgische delegatie in het akkoord, wees erop dat 40 jaar een jubileum is voor ongeduldigen die het gouden jubileum van het akkoord niet kunnen afwachten om toch tegaan vieren. Hij wees verder op de belangrijke realisatie van de Taalunie, een unieke mijlpaal - zegde hij - in de evolutie van de integratie van Noord en Zuid. Hij was ervan overtuigd dat zij in de toekomst aanzienlijk zal kunnen bijdragen tot meer wederzijds begrip en verstandhouding.

Door prof. dr. C.A. Tamse van de Rijksuniversiteit van Groningen werd daarna de historiek geschetst van de culturele betrekkingen tussen Nederland en België. Hij wees op een eerste cultureel akkoord dat reeds in 1927 tot stand kwam tussen beide landen. Maar niet zonder humor wees hij ook op een zekere terughoudendheid, zowel in België als in Nederland, bij het tot stand brengen van dit akkoord.

De heer W. Verriest, zaakgelastigde van België in Nederland, onderstreepte van zijn kant dat het Belgisch-Nederlands Cultureel Akkoord er vooral isgekomen als gevolg van langdurig ijveren en aandringen van talrijke verenigingen en cultuurpromotoren in Vlaanderen.

Noord-Zuid Contactcentrum Volksontwikkeling boos op ministers

Naar aanleiding van de viering van veertig jaar Belgisch-Nederlands Cultureel Verdrag klaagt het Noord-Zuid Contactcentrum Volksontwikkeling in een brief aan de Vlaamse Regering en aan de Nederlandse Ministers van Onderwijs en Wetenschappen en Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur, hetgebrek aan politieke wil, visie en beleid aan inzake samenwerking en integratie op het gebied voor vorming, onderwijs en scholing van volwassenen.

Op 16 mei 1946 werd het Belgisch-Nederlands Cultureel Verdrag gesloten. Vorming, onderwijs en scholing van volwassenen kwamen in het akkoord niet ter sprake. Dit heeftparticuliere organisaties niet belet om, in soms moeilijke omstandigheden, culturele en educatieve samenwerkingsprojecten te realiseren. Steeds werd daarbij getracht om ook de werkers aan de basis te motiveren voor het cultureel-educatief Noord-Zuid verkeer.

De overheid heeft hier, zij het dikwijls schoorvoetend, op ingespeeld. In 1963 werd het ‘Ministerieel Besluit houdende subsidieregeling Belgisch-Nederlandse activiteiten op het terrein van de volksontwikkeling en het cultureel grensverkeer’ goedgekeurd. Enkele jaren later werd, na lang aandringen, de samenstelling van de bevoegde subcommissie van het verdrag herzien om een betere aansluiting met het veld te realiseren. Vooral van Vlaamse kant leidde dit tot aanwijsbare resultaten. Vertegenwoordigers van de basis en van de administratie werkten er nauw samen, wat totgevolg had dat de verdiensten van deze subcommissie in 1985 door de Gemengde Technische Commissie ter Uitvoering van het Verdrag met nadruk werden onderstreept.

Het Noord-Zuid Contactcentrum Volksontwikkeling stelt echter vast dat het tragisch is om naar aanleiding van de viering van veertig jaar Cultureel Verdrag te moeten vaststellen dat de Nederlandse en de Vlaamse overheden nog steeds GEEN BELEID inzake de noord-zuid samenwerking en integratie op het vlak van de vorming, het onderwijs en de scholing van volwassenen tot ontwikkeling hebben gebracht. Ook van de POLITIEKE WIL om er daadwerkelijk een continu werk van te maken is weinig te merken.

Een beoordeling van de resultaten van de Taalunie brengt het NZCV tot dezelfde vaststelling. Onmiddellijk na de ondertekening van dit verdrag hebben stichtende leden hun engagement bevestigd om mee bij te dragen tot samenwerking en integratie op het vlak van de vorming. Dit engagement werd tot op heden niet nagekomen.

Het Noord-Zuid Contactcentrum is daarom van oordeel dat de beleidsverantwoordelijken de plicht hebben om samenwerking en integratie op het vlak van de vorming, het onderwijs en de scholing van volwassenen als een blijvende beleidsaangelegenheid ter hand te nemen. Dit omvat het stimuleren van de mogelijkheden binnen het verdrag, het tot stand brengen van structureel-organisatorische overleg- en samenwerkingsplatforms en, waar nodig, financiele stimulansen.