Neerlandia. Jaargang 88

Grensverkeer

Veertig verkenningen van Vlaanderen

Wat doe je als Nederlands reisgidsen-auteur die Vlaanderen goed kent, die er op een boogscheut vandaan woont en die van mening is dat er in zijn eigen land een ontstellend gebrek is aan kennis over Vlaanderen?

Precies, die schrijft een boek over uitstapjes in het Vlaamse land.

Zo deed ook dr. L. Van Egeraat, Noord-Brabants auteur van reisgidsen.

De auteur heeft het niet alleen over toeristische tips, trips en bezienswaardigheden, maar wil ook de in heel Nederland bestaande geringe interesse voor Vlaanderen - waaraan de onkunde recht evenredig is - doorbreken.

Zo behandelt hij de staatshervorming, maakt een analyse van de samenleving in al haar vormen, de pers, de kunst, de diverse organisaties, de industrie, de geschiedenis, de werkgelegenheid, het landschap, de ruimtelijke ordening ...

Overigens is de auteur niet bijzonder mals voor zijn landgenoten. ‘In Vlaanderen is men veel beleefder en ook veel hulpvaardiger. Steeds en overal kan er hier nog een “dank u wel” af. In Vlaanderen is de samenleving minder agressief dan in Nederland (en voor berovingen hoeft men dan ook geen angst te hebben) en de mensen zijn er veel verdraagzamer. Opvallend in Vlaanderen is verder de hoffelijkheid, en zeker ook het stijlgevoel. Vergeleken met wat Vlamingen aan stijl kunnen opbrengen, zijn Nederlanders vaak rauwe en onbehouwen lieden die op het gebied van beschaving nog heel wat van Vlamingen kunnen leren. Ook ontbreekt in Vlaanderen vrijwel het puberale, dat men juist vaak aan Nederland verwijt, waarbij men dan doelt op het quasi stoere gebruik van schuttingswoorden, vloeken, en dergelijke in o.a. de communicatiemedia. In Vlaanderen komt de puberteit nl. normaal rond het 15de levensjaar en niet pas, als vaak in Nederland, rond het 30ste of 40ste.’

Maar gelukkig is het niet al goud wat blinkt. De Vlamingen blijven volgens de auteur een kruideniersvolk in een kapitalistische ietwat statische en burgerlijke samenleving, doordrongen van politieke apathie en een minderwaardigheidscomplex, timide en schuw, met een gebrek aan humor,... Het landschap is er een van visuele vervuiling, met ruimtelijk geknoei in prachtige stadscentra.

Het boek telt 330 blz. en is uitgegeven door de Standaard Uitgeverij, Antwerpen/Weesp.

Hanze-dagvaart in Neuss

Zoals bekend is door een gelukkig initiatief van Zwolle in 1980 de Hanze-gedachte tot nieuw leven gewekt (zie Neerlandia nr. 4 - 1980). Vorig jaar werd een zeer geslaagde Hanzedag in Lübeck georganiseerd, waaraan 68 vroegere Hanzesteden uit negen landen deelnamen (zie Neerlandia nr. 2 - 1983). Dit jaar was Neuss bij Düsseldorf van 22 tot 24 juni middelpunt van Hanze-activiteiten.

Rond het jaar 1000 ontwikkelde de voormalige Romeinse vesting Novaesium zich tot een bedevaartplaats voor de Romeinse martelaar Quirinus met als centrum de nog bestaande monumentale Ouirinuskerk. In 1475 kreeg de stad van keizer Frederik III de Hanzerechten nadat Neuss de aanvallen van de Boergondische legers van Karel de Stoute had afgeslagen. Neuss mocht zijn eigen munten slaan en de gouden adelaar van het rijk in zijn wapen voeren. Gelegen op een kruispunt van wegen van Bazel naar Nederland en van de Maassteden naar het Oosten heeft Neuss zich evenals vele Oostnederlandse steden tot een invloedrijke Hanzestad kunnen ontwikkelen. Naast Maastricht, Aken en Keulen werd Neuss de belangrijkste stad tussen Rijn en Maas. Thans telt Neuss 150.000 inwoners en is nog steeds een omvangrijk handelscentrum aan de Rijn.

[p. 188]

St.-Quirinuskerk te Neuss

Dit jaar waren in totaal 65 steden uit vijf landen in Neuss vertegenwoordigd. Ook nu namen weer Nederlandse steden aan de Hanzedag deel nl. Zwolle, Kampen, Tiel, Zutphen, Harderwijk, Deventer, Venlo, Roermond en Arnhem terwijl Hattem en Elburg voor het eerst aanwezig waren.

De begroetingsrede voor een stampvolle zaal werd uitgesproken door dr. R. Knüppel, burgemeester van Lübeck. Prof. dr. Franz Irsigler van de universiteit van Keulen sprak over de verhouding van het Rijnland tot de Hanze. Manfred Rommel, burgemeester van Stuttgart hield een interessante rede ‘Die Stadt - Motor wirtschaftlicher Entwicklung’, waarin hij wees op de financiële, economische en milieuproblemen van de moderne stad. Een expositie ‘Hansestädte stellen sich vor’ gaf een beeld van heden en verleden van' verschillende Hanzesteden. Voorts waren er tentoonstellingen ‘Neuss zur Hanzezeit’ en ‘Bauten der Hansestädte’. Ook werd een folkloristische optocht georganiseerd.

De Hanzedagvaart in Neuss getuigde evenals die van vorig jaar in Lübeck van de inspirerendè kracht, die nog altijd uitgaat van de Hanze-idee, de eerste aanzet tot een Europese economische samenwerking. Bovendien bevorderen deze Hanzedagen de samenwerking van Nederlandse en Duitse steden.

Bevreemdend is, dat de Nederlandse pers geen enkele aandacht aan dit evenement heeft geschonken.

Het volgend jaar vindt de Hanzedagvaart in Duisburg plaats.

P. KRUG