Neerlandia. Jaargang 87

[p. 239]

nieuwsbrief van het algemeen-nederlands congres

Overheidsstructuren

Er wordt verder gewerkt aan het thema van de internationale culturele samenwerking. Dit met het oog op het vaststellen van raakpunten tussen Nederlandse en Vlaamse akkoorden waardoor een eventueel gemeenschappelijk optreden van Vlaanderen en Nederland kan worden uitgewerkt.

Verder onderzoek werd ingesteld naar de mogelijkheid tot het oprichten van een subcommissie ‘migranten’. Er zijn reeds een gedetailleerde adressenlijst (van nationale en provinciale organisaties die zich met deze problematiek bezighouden), een bibliografie en ander documentatiemateriaal beschikbaar. Momenteel worden verschillende personen gecontacteerd met het oog op het samenstellen van een groep belangstellende medewerkers aan de werkgroep.

Nederlanden in de wereld

Op woensdag 26 oktober komt de werkgroep ‘Nederlanden in de Wereld’ bijeen. Daarvoor zijn volgende programmapunten vooropgesteld:

1. Het verslagboek van het colloquium ‘Nederlands-Vlaams internationaal cultuurbeleid’ van 25 februari 1983 is momenteel ter perse. Er zal worden bepaald welke de oplage zal zijn, hoe het verslagboek zal worden verspreid en welke personen daarvoor in aanmerking komen.

2. De stand van zaken in verband met het project ‘Fundacion san Andres de los Flamencos’ te Madrid zal verder worden besproken. Daarvoor werd reeds contact opgenomen met het Commissariaat Generaal voor de Internationale Culturele Samenwerking en met de Orde van den Prince.

3. Het project ‘Nederlands-Zuid-Afrikaans woordenboek’ wordt verder onderzocht.

4. Tevens worden de verdere activiteiten van de werkgroep bepaald met het oog op het 39e Algemeen-Nederlands Congres van 1985.

De 18e Nederlandse taalprijsvraag voor Frans-Vlaanderen

Tijdens de 36e Frans-Vlaamse Kultuurdagen in Waregem (23-25 september) werd de uitslag bekend gemaakt van de 18e Nederlandse prijsvraag voor Frans-Vlaanderen. De bedoeling ervan is het aanmoedigen van het gebruik van het Nederlands als schrijftaal bij de Frans-Vlamingen maar met waardering ook voor de eigen gesproken volkstaal.

Zoals vorig jaar oogstte de prijsvraag een bijzonder sukses. Er waren 55 inzendingen. Dit sukses is gelijklopend met de groei van het onderwijs van het Nederlands in Frans-Vlaanderen. (Interessante bijdragen over ‘Nederlands in de Noordfranse scholen’ verschenen in het tijdschrift van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Culturele Diensten ‘Open deur’: 1982 nr. 2-3 en 1983 nr. 3-4).

Er werd geen individuele rangschikking opgemaakt, wel een rangschikking in afdelingen en categorieën, waarbij ondermeer rekening werd gehouden met de leeftijd van de deelnemers, vorm en inhoud van het opstel en de gebruikte schrijftaal (Nederlands of Vlaams).

Ereprijzen werden toegekend aan Erik Debril uit Koudekerke met zijn opstel ‘Hoe ik Vlaming kan zijn’, Bruno Lecocq uit Sainghin en Weppes met een liefdesgedicht ‘Voor jouw ogen’, Christine Leroy uit Belle met een reisverslag over een bezoek aan de Deltawerken bij Zierikzee en Jeanne Labaere uit Duinkerke voor een middagbabbel tussen twee vrouwen.

Een bijzondere prijs werd toegekend aan Pierre Bécart, leraar Nederlands in Armentiers, voor zijn studie over ‘De zinsbouw van het Nederlands’.

De deelnemers werden bekroond met een geldelijke bijdrage (een te verdelen som van 21 000 BF) en een pakket Nederlandstalige boeken.

Franse Nederlanden

De Frans-Vlaamse Kultuurdagen, jaarlijks georganiseerd door het Komitee voor Frans-Vlaanderen, gingen dit jaar door in het Kultureel Centrum ‘De Schakel’ te Waregem van vrijdag 23 tot zondag 25 september.

Op vrijdagavond werd de tentoonstelling ‘Frans-Vlaanderen’, met pentekeningen van Steven Wilsen, geopend door goeverneur Olivier Vanneste. Ze werd georganiseerd door het Davidsfonds en liep tot 9 oktober. Op zaterdag vond het geschiedkundig colloquium van de Werkgroep Geschiedenis van het KFV plaats met als thema ‘Betrekkingen tussen Vlaanderen en Frans-Vlaanderen om en om de eerste wereldoorlog’. 's Morgens werd een referaat gehouden door Dr. Hist. Michiel Nuyttens (Kortrijk): ‘Pro Westlandia 1912-1914’.

In de namiddag werden gedachten gewisseld over andere contacten in dezelfde periode en de evolutie van de betrekkingen onmiddellijk na de eerste wereldoorlog.

Er werd eveneens een diavoordracht gehouden door A. Lowyck over de H. Godelieveverering in de Nederlanden onder Frankrijk, haar geboorteland.

Op zondagmorgen werden sectievergaderingen gehouden waarvan, na een welkomswoord door voorzitter C. Moeyaert, verslag

[p. 240]

werd uitgebracht tijdens het plenum in de namiddag.

Verder sprak Prof. Dr. H. Fayat, oud-minister en algemeen voorzitter van het ANV en het ANC over ‘Frans-Vlaanderen en de Nederlanden’ en F. Allacker over de ‘Jongste resultaten van de Vlaamse Beweging in Frans-Vlaanderen’.

Vóór de slottoespraak door de heer D. de Valckenaere, kabinetsadviseur van K. Poma, werd de uitslag bekend gemaakt van de 18e Nederlandse Taalprijsvraag voor Frans-Vlaanderen met prijsuitreiking door C. Taccoen (Belle).

Leefmilieu

De Vlaams-Nederlandse werkgroep Leefmilieu van het ANC vergaderde te Antwerpen op vrijdag 16 september ll. Het voorzitterschap van de vergadering was in handen van Max Kruijtzer.

Enkele maanden geleden werd ten behoeve van de werkgroep een Pro-Memorielijst opgesteld met aandachtspunten inzake het leefmilieu. Belangrijkste aandachtspunt op dit moment is ongetwijfeld de cadmiumvergiftiging die werd vastgesteld in de provincies Ndl. en Belgisch Limburg. De afgevaardigden van de milieufederaties uit de beide Limburgen en Noord-Brabant en Antwerpen zullen gegevens inwinnen bij de provinciale overheden in verband met de ernst van de zaak en de genomen maatregelen.

Het colloquium over de milieueffectrapportering (m.e.r.) dat de werkgroep organiseert op zaterdag 25 februari 1984 is zo goed als rond. Tevens werd op de vergadering besloten om de thematiek van de deregulering aan deze van de m.e.r. te koppelen. (deregulering: stroomlijnen van de procedures, maar daarnaast ook uitholling van bestaande en toekomstige milieuwetgeving).

Het voormiddagprogramma zal voornamelijk gevuld worden door de lezingen van minister P. Winsemius, gemeenschapsminister J. Lenssens en staatssecretaris F. Aerts die het beleid van de Nederlandse, Belgische en gemeenschapsregering zullen toelichten. Na een koffiepauze zal een panel, bestaande uit de ministers door de deelnemers aan het colloquium kunnen bevraagd worden.

Tijdens de namiddagzitting zal dieper worden ingegaan op de randvoorwaarden aan de m.e.r. in het licht van een volwaardig milieubeleid en zal vervolgens een vergelijking gemaakt worden van de stand van zaken met betrekking tot de m.e.r. in België/Vlaanderen en Nederland.

In verband met het Congresthema voor 1985, dat zal betrekking hebben op de grensoverschrijdende nationale landschappen c.q. natuurgebieden wordt tegen volgende vergadering een volledige inventaris verwacht van alle gebieden die in aanmerking komen aan de gemeenschappelijke grens.

In verband met de vervuiling van de Westerschelde zoekt het Zeeuws Coördinatie Orgaan contacten in de Antwerpse regio. Bedoeling is om volgend najaar een Belgisch-Nederlands colloquium hieromtrent te organiseren.

Tenslotte zal de werkgroep het initiatief nemen om een kaart op te stellen van de ruilverkavelingsplannen aan weerszijden van de grens. Voor Nederland bestaat reeds een dergelijke kaart maar voor België is er enkel een lijst voorhanden.

De volgende vergadering gaat door op vrijdag 9 december a.s. Gastheer is Peter von Meijenfeldt van de Brabantse Milieufederatie in Breda.

Sector sociaal-cultureel werk

Op 29, 30 september en 1 oktober 1983 werd in het Provinciaal Sport- en Cultuurcentrum, Dommelhof te Neerpelt de conferentie ‘Werkloosheid en het sociaal-cultureel en educatief werk’ gehouden.

Wij mochten ons verheugen in een ruime belangstelling vanuit de beide landen.

Een meer uitgebreid evaluatierapport zal opgemaakt worden zodra het verslagboek klaar is.

Ondertussen wordt het samenwerkingsproject onderwijs-sociaal-cultureel werk voorbereid.

In grote lijnen moet dit project enige duiding geven hoe men concreet deze samenwerking kan realiseren ter verruiming en verbetering van de kansen van het kansarme kind.

Deze studiedag of -dagen worden gehouden in het najaar van 1984.

De sector wenst in de nabije toekomst aandacht te besteden aan de voorbereiding van het 39ste congres binnen de eigen sector.

Sector basisonderwijs

De sector onderwijs organiseert op 11 februari 1984 te 's Hertogenbosch het colloquium ‘Taal in de Schaal’.

Aan de hand van referaten, toelichtingen door auteurs van taalmethoden en werkwinkels zullen wenselijkheden en mogelijkheden van het taalonderricht in de basisschool worden belicht en zal met de aanwezige deelnemers in discussie worden getreden.

Verder wordt het samenwerkingsproject onderwijs en sociaal-cultureel werk verder besproken en uitgewerkt.

De sector wenst in de komende maanden de thematiek af te bakenen in functie van het 39ste congres.

Sector beroepsonderwijs

Op 8 november 1983 wordt de startvergadering van deze sector gehouden.

De sector beroepsonderwijs van het Algemeen-Nederlands Congres wil in samenwerking met de Stichting Colo (centraal orgaan van de landelijke opleidingsorganen van het bedrijfsleven in Nederland) aandacht besteden aan het beroepsonderwijs in de beide landen.

1. Doelen:

1.1.	Inzicht verwerven in de structuren van het beroepsonderwijs in de beide landen.
1.2.	Stellingen formuleren die een bijdrage kunnen leveren tot aanpassingen van het beroepsonderwijs in de beide landen.
1.3.	De geformuleerde stellingen bekend maken bij alle betrokkenen van het beroepsonderwijs.
1.4.	Studie- en informatiebijeenkomsten organiseren binnen het beroepsonderwijs, b.v. ten aanzien van de vernieuwingen.

2. Doelgroepen:

2.1.	Docenten, consulenten en leerlingen beroepsonderwijs.
2.2.	Betrokkenen bij de onderwijsvernieuwingen.
2.3.	Leden van de inspecties.
2.4.	Afgevaardigden uit het bedrijfsleven.

[p. 241]

2.5.	Afgevaardigden uit de vakbonden (onderwijsproblematiek en algemeen).
2.6.	Beleidsverantwoordelijken.

3. Werkwijze:

Alle aanwezigen van de studiedag van 8 november hebben inbreng ten aanzien van de werkwijze, vanzelfsprekend ook ten aanzien van doelen en doelgroepen.

Toerisme

In de bovenzaal van café 't Blazoen in Antwerpen vergaderde op zaterdag 17 september ll. de werkgroep Toerisme onder het voorzitterschap van Th.G.W. Bodewes. Reeds vroeger werd opgemerkt dat in De Brakke Grond, het Vlaams Cultureel Centrum in Amsterdam, geen toeristische folders over Vlaanderen te verkrijgen waren. Via werkgroepslid K. Ooms (C.G.T.) werd opdracht gegeven aan het Belgisch Verkeersbureau te Amsterdam om voortaan alle uitgegeven folders over Toerisme in Vlaanderen aan De Brakke Grond te leveren.

In onze vorige editie werd reeds aangegeven dat het geplande colloquium over het toeristisch-recreatief beleid in de beide Limburgen werd afgelast. De Nederlandse partner kon zich niet verder engageren gezien de onduidelijke toekomst van de Stichting Maasplassen in Nederlands Limburg. Er werd wel de afspraak gemaakt om de contacten te hernemen van zodra duidelijkheid bestaat omtrent de plannen van de provinciale overheid met betrekking tot de bestemming van de Maasplassen.

Zoals elk jaar plant de werkgroep Toerisme voor 1984 een studiedag. Ditmaal viel de keuze op het thema ‘Jeugdtoerisme’. (Dit met het oog op het Internationaal Jaar van de Jeugd in 1985.).

Ruud Dekker, coördinator Bureau Internationale Jongeren Kontakten (BIJK), had ten behoeve van de werkgroepleden een voorstel ingediend. Uit de daarop volgende discussie zijn volgende punten te onthouden:

-	gezien de leeftijdscategorie van 14-16-jarigen op het gebied van toerisme meestal tussen wal en schip vallen (te oud om met de ouders mee te reizen, te jong om alleen te gaan), zal voornamelijk aan deze categorie aandacht besteed worden.
-	de aandacht zal vooral gaan naar de zgn. ‘randgroepjongeren’, die jongeren die gezien de economische crisis steeds minder kansen zien om reizen te maken.
-	de nadruk zal liggen op het toeristisch verkeer van jongeren in het eigen land en de geboden mogelijkheden en eventuele mogelijkheden tot uitbreiding van het grensoverschrijdend toerisme.

Besloten werd om in een kleine commissie de studiedag voor te bereiden. In een eerste fase zal de commissie bestaan uit R. Dekker (BIJK), G. Verheyden (Wandelhemen), Van Acker (C.G.T.) en Wilma Lankhorst (NWIT).

Later kan eventueel deze beperkte commissie worden uitgebreid.

De volgende vergadering van de werkgroep gaat door op maandag 14 november op het NWIT te Breda. Gastheer is voorzitter Bodewes.

Media

Zoals we reeds in onze vorige editie meldden, kwam de werkgroep Media, onder het voorzitterschap van de heer H. Santy, in vergadering bijeen op vrijdag 17 juni 1983 te Antwerpen.

In een ereste reactie op het niet meer apart verschijnen van de ANC-publicatie Nieuwsbrief, betreurde de werkgroep dat deze beslissing door het Hoofdbestuur van het ANC werd genomen. Het verdwijnen van deze publicatie tast het draagvlak aan van de algemeen-nederlandse gedachte, aldus de werkgroep.

Eind '82 werd door de beide studiediensten van NOS en BRT een onderzoek gedaan naar de grensoverschrijdende beluistering van Regionale Omroep Zuid (voortaan R.O.Z. - Maastricht) en Omroep Limburg (Hasselt) in de beide Limburgen. In april '83 waren de gegevens verwerkt en dit najaar zullen de onderzoeksresultaten bekend gemaakt worden aan het publiek.

De heren Santy (BRT-studiedienst) en J. Van Lil (NOS-studiedienst) brachten op deze vergadering reeds enkele opmerkelijke resultaten onder de aandacht van de werkgroep. Zo bleek de kennis over Nederlands Limburg (voortaan N.L.) in Belgisch-Limburg (voortaan B.L.) erg groot te zijn. Dit uitte zich voornamelijk in de kennis over de naam van gouverneur Kreemer en de kennis over de diverse politieke formaties in N.L. Omgekeerd bleek dit niet zo te zijn. Belangrijk is ook vast te stellen dat in B.L. de R.O.Z. druk beluisterd wordt (70% luistert geregeld naar de R.O.Z. en kent zelfs de uitzenduren van specifieke programma's). Ook hier geldt weerom dat Omroep Limburg niet druk wordt beluisterd door N.L.

Uit dit deelrapport (ook het grensverkeer, het kijkgedrag, het lezen van kranten en tijdschriften en de recreatie kwam aan bod) kan men met stelligheid afleiden dat de R.O.Z. grensoverschrijdend werkt (natuurlijk is de invloed van de TV niet vreemd aan de kennis over N.L.). De werkgroep is dan ook van oordeel dat het tegen de integratiegedachte zou ingaan moest een per - definitie - grensoverschrijdend-functionerende R.O.Z. (ze beschikken over een vaste correspondent in B.L.) zou vervangen worden door een meer ‘provincialistisch’ ingestelde omroep (plannen van de S.R.O.L.). De werkgroep wenst zich niet uit te spreken over deze keuze R.O.Z. versus S.R.O.L., maar wenst in ieder geval de grensoverschrijdende werking van een Limburgse regionale omroep behouden te zien.

Ander agendapunt betrof het plan, uitgewerkt door de Copra-werkgroep (directeuren van de 8 grootste omroepverenigingen en de NOS), om de radioprogrammering te herstructureren. De huidige 4 Hilversumse radiozenders zouden zij graag willen uitbreiden met een vijfde. Gezien dit een middengolfzender zou zijn (dus beluisterbaar in de Nederlanden en een groot deel van West-Europa) zou deze vijfde radiozender geschikt zijn voor het Radio Deltaproject. Daar het ministerie van WVC ook welwillig staat tegenover dit project, is de kans daarom ook groot dat het gezamenlijk Vlaams-Nederlands radioproject toekomst heeft.

(Lees hierover ook in het artikel van werkgroeplid Fr. Van Leeuwen: ‘Hoe staat het nu met Radio Delta?’).

Naast het Delta-project (dat een eigen structuur zou krijgen, los van BRT en NOS) is er ook nog de geregelde uitwisseling tussen de Nederlandse en Vlaamse omroep. Zo zal er in de nabije toekomst, en dit op een gestructureerde basis (niet langer incidenteel zoals in het verleden), een nauwe samenwerking komen tussen BRT 3 en Hilversum 4. Er bestaan concrete plannen om in een zo kort mogelijk tijdsbestek te komen tot een vaste uitwisseling van een pakket van drie uitzenduren per dag. Het betreft hier dus geen gezamenlijk

[p. 242]

geproduceerd programma maar een simpele programma-uitwisseling.

Op het 38e Congres stelde de werkgroep in een van haar resoluties dat zij de studie over de beeldvorming zou stimuleren. De werkgroep acht nu de tijd gekomen om ernstige stappen te ondernemen in die richting. Zowel aan BRT-zijde als aan de zijde van de NOS zal voorgesteld worden om een gezamenlijk onderzoek te doen over deze materie. De kosten hiervoor kunnen gedeeltelijk verhaald worden op het budget van radio of TV indien men bereid is om aan de onderzoeksresultaten een radio- of TV-programma te wijden.

De volgende vergadering gaat - onder voorbehoud - door op zaterdag 19 november a.s. te Antwerpen. Op deze vergadering zal de heer P. Te Nuyl, media-adviseur van de Nederlandse Taalunie, worden uitgenodigd. Hem zal gevraagd worden uiteen te zetten wat de specifieke mogelijkheden zijn van de mediacommissie in het kader van de Nederlandse Taalunie. Verder zal de werkgroep het hebben over - opnieuw - Radio Delta. De werkgroep is namelijk van mening dat naast de belangrijke culturele aspecten van deze radiozender, ook de economische aspecten moeten onder de loep worden genomen.

(Zie kanttekening van de werkgroep die het Delta-project uitwerkte: ‘Juist in een tijd van economische recessie is een instrument als Delta extra nodig. Een verbeteren van de slechte toestand van informatie over België en Nederland in Europa zal zeker een positieve invloed hebben op het economisch verkeer en de daarmee samenhangende werkgelegenheid in onze beide landen’).

Tevens zal worden onderzocht hoe de stand van zaken is op het gebied van een eventueel gezamenlijk BRT-NOS onderzoek inzake beeldvorming.

Grensverkeer

Onder voorzitterschap van co-voorzitter Dhr. Kits Nieuwenkamp kwam de werkgroep Grensverkeer in vergadering bijeen op vrijdag 9 september op het Bureau voor Belgische Zaken te Breda.

In een schrijven aan het A.N.C. had werkgroepvoorzitter J. Wouters laten weten niet langer meer te kunnen optreden als werkgroepvoorzitter gezien zijn drukke werkzaamheden. Hij wenste wel als actief lid mee te blijven draaien.

Dhr. Kits Nieuwenkamp werd unaniem als nieuwe voorzitter aangesteld.

Met het oog op de voorbereiding van het 39e Algemeen- Nederlands Congres werd besloten om de werkgroep uit te breiden. Als nieuwe leden werden aanvaard: de heer J.H.F. Reuver (burgemeester van Luyksgestel), de heer C. Driessen (Europese Beweging in Nederland, afd. Middenen Oost-Brabant) en de heer S. Euwijk (E.B. in Nederland afdeling Zeeland).

Verder had voorzitter Kits Nieuwenkamp een informele toezegging gekregen om deel te nemen aan de vergaderingen van Mevr. Drs. J.M.D. Munnichs (sr. medewerkster, tevens plaatsvervangend hoofd afdeling Kabinetszaken van de Directie Binnenlands Bestuur).

Gezien het overwicht van Nederlandse deelnemers, zal er dringend gezocht worden naar uitbreiding aan Vlaamse kant.

In verband met een aanstelling van een contactambtenaar in Noord-Brabant voor het overleg Noord-Brabant / provincie Antwerpen, verwijst het stadsgewest Breda naar de Gedeputeerde Staten die bevoegd zijn voor deze materie.

De heer Van de Laar is van oordeel dat de werkgroep aan de slag moet voor het ontwerpen van een internationaal verdrag waardoor grensgemeenten in staat gesteld worden om gemeenschappelijke regelingen over de grenzen heen te treffen. Het is zinloos om resoluties te stemmen en die te versturen aan de besturen zonder ook concrete acties te ondernemen. Er zal worden nagegaan of de wet ‘gemeenschappelijke regelingen van gemeenten’ - die aan wijziging toe is - in die zin kan worden aangepast. Tevens zal worden onderzocht hoever het staat, zowel in België als in Nederland, bij de bestuurlijke instanties inzake het geven van dergelijke bevoegdheid aan de lagere overheden.

Gezien de magere respons van gemeenten, provincies, parlementsleden, E.P.-leden e.a. op het rondsturen van de werkgroepresolutie, zal de werkgroep nog verder afzien van het gebruik van dergelijke kennisgeving. De heer Suykerbuyk merkt op dat de aangeschreven personen en instanties dit schrijven waarschijnlijk beschouwen als een zoveelste vaststelling van bestaande feiten waar men reeds decennia mee geconfronteerd is, zonder dat er echt wezenlijke stappen zijn ondernomen om hieraan te verhelpen. Er zal (onder de vorm van een enquête) actieve medewerking gevraagd worden aan de gemeenten om mee naar een gunstige oplossing te zoeken.

Rond de periode van de Europese verkiezingen (juni 1984) zal de werkgroep (en dit samen met andere verenigingen die met integratie bezig zijn) een of meerdere hoorzittingen organiseren over de problematiek van het grensverkeer. Naast de bestuursinstanties en de relevante verenigingen zullen ook de instituten voor bestuurswetenschap worden aangeschreven.

De volgende vergadering gaat door te Breda op vrijdag 18 november a.s. op het B.B.Z. Ook ditmaal is de heer Vial gastheer.

Vergadering hoofdbestuur en programmaraad van het ANC

Op zaterdag 26 november a.s. zal er te Antwerpen (bovenzaal café 't Blazoen) een bestuursvergadering doorgaan. De leden van het hoofdbestuur van het ANC vergaderen om 10.30 uur en de leden van de programmaraad vergaderen om 14.00 uur.