Neerlandia. Jaargang 87

Media

Geen B.R.T.-N.O.S. samenwerking bij ‘Noord-Zuid’

In tegenstelling tot hetgeen we in onze vorige editie vermeld hebben, komt de TV-praatshow ‘Noord-Zuid’, in een B.R.T.-N.O.S. samenwerking, niet op de buis.

Tussen de B.R.T. en N.O.S. was het tot een overeenkomst gekomen om vanaf september een veertiendaagse uitzending te brengen van ‘Noord-Zuid’, afwisselend vanuit Antwerpen en Rotterdam.

Recent kwam het echter tot een meningsverschil over de inhoudelijke invulling van het programma. Bij de B.R.T. wilde men er meer een gezellige praatshow in de amusementssfeer van maken. Deze opvatting kon echter niet gedeeld worden door de N.O.S.: zij wilden een journalistiek informatief programma produceren. Bij wettelijke regeling mag de N.O.S. overigens geen amusementsprogramma's maken (zijn voorbehouden aan de omroepverenigingen). Daarom werd afgezien van het project. Bij de B.R.T. is men vooralsnog zinnens om opnieuw te starten met de ‘Noord-Zuid show’. Het is echter niet bekend wanneer noch met welke formule.

Abonneetelevisie in Nederland

In een brief aan W.V.C.-minister Brinkman laat de N.O.S., de Nederlandse Sportfederatie (NSF) en de Nederlandse Bioscoopbond (NBB) weten dat zij via een individueel kanaal voor abonneetelevisie sportprogramma's en films willen uitzenden. Op dit kanaal willen NOS, NSF en NBB belangrijke films brengen en uitzendingen verzorgen voor belangrijke sportevenementen en ‘hoogwaardige’ theaterproducties. Tevens werd vooropgesteld dat de nettoopbrengsten zullen besteed worden aan de productie van Nederlandstalige televisieprogramma's.

Het merendeel van de omroeporganisaties heeft reeds laten weten tegen dit initiatief van de NOS gekant te zijn.

B.R.T.-monopolie ten einde?

Sinds enkele jaren is er in België sprake van het doorbreken van het BRT-monopolie. Deze intenties werden opgenomen in de regeringsverklaring van het huidige kabinet. Daarin werd gesteld dat het monopolie van de openbare omroepen moet worden vervangen door een stelsel van mededinging.

Terwijl in Nederland het mediabeleid het onderwerp uitmaakt van forse parlementaire debatten en lijvige wetenschappelijke rapporten dreigt de hele omroepdiscussie in Vlaanderen/België steeds meer gekenmerkt te worden door een totaal gebrek aan ernstig beleid.

Dit is des te erger daar de ervaring leert dat commerciële belangen van dergelijke situaties gebruik maken om de gemeenschap voor voldongen feiten te plaatsen. Zo is de ongebreidelde bekabeling in België niet het resultaat geweest van parlementaire besprekingen en besluiten maar van het private initiatief van holdings. Dit is ook het geval geweest met het toelaten op de kabel van de commerciële Luxemburgse omroep (RTL) met op (franstalig) België gerichte programma's. (Het Nederlandse parlement heeft 2 jaar geleden diezelfde RTL van haar kabelnet geweerd).

Momenteel maakt de Vlaamse regering zich op om dit najaar of begin '84 het BRT-monopolie te doorbreken. Dit verklaarde Minister van Cultuur, K. Poma, op de feestdag van de Vlaamse Gemeenschap (11 juli). De minister dacht hierbij voornamelijk aan de invoering van een commerciële TV en betaaltelevisie (pay-TV). Poma verklaarde dat er in de Vlaamse Gemeenschap hiervoor een politieke meerderheid (Christendemocraten en liberalen) bestaat.

Inzake commerciële TV is het nog niet geheel duidelijk welke kant het zal opgaan. In ieder geval zal er een derde ‘onafhankelijk’ televisienet worden gecreëerd. De minister liet in het ongewisse wie in zal staan voor het beheer.

Wel verklaarde hij dat de schrijvende pers, die een deel van hun reclame-inkomsten zal moeten derven, erbij moet worden betrokken. Inzake betaaltelevisie liggen de kaarten veel gunstiger: volgens minister Poma zal een onafhankelijk nieuw op te richten organisme, los van BRT en de kabelmaatschappijen, daarmee worden belast. Het programma-aanbod zou allesomvattend zijn: films, plaatselijk nieuws, sportreportages, educatieve uitzendingen, enz...

Voorzitter Swaelen van de Christen-democraten (CVP) verklaarde enkele dagen later dat de discussie hiervoor nog niet rond was. Tevens verklaarde hij dat de CVP tegen commerciële TV gekant is, maar pleitte wel voor een nieuw net, los van de BRT. De CVP stelde in maart jl. zo'n ‘Onafhankelijke TV-Dienst’ voor. Deze dienst zou worden opgericht door de overheid, zo mogelijk met deelname van de schrijvende pers. Naar zijn oordeel moeten er vooraleer men in Vlaanderen commerciële televisie invoert twee voorwaarden vervuld zijn. Vooreerst moet worden nagegaan of een dergelijk net leefbaar is. (Mediadeskundigen twijfelen hieraan: de advertentiemarkt in België - opbrengst geschat op 1,5 miljoen - zou te beperkt zijn om een volwaardig TV-station te financieren.). Vervolgens moet de schrijvende pers er aan kunnen deelnemen. Het minste wat hiervan kan gezegd worden is dat de grote persorganen het niet eg met elkaar eens zijn over deze materie.

Inzake betaaltelevisie verklaarde Swaelen dat daarover tussen de politieke partijen nog niet gesproken was.

Het blijft dus nog de vraag of de tijdslimiet (najaar '83 - voorjaar '84) gesteld door minister Poma zal kunnen gerespec-

[p. 164]

teerd worden.

In Nederland reageerde men verdeeld op de plannen van de cultuurminister. Directeur Smeekes van de STER (Stichting Etherreclame) reageerde enthousiast. Hij hoopte dat men in Nederland nu sneller zal toestemmen om de STER-zendtijd uit te breiden.

De CDA-fractie betreurt de invoering van commerciële televisie in Vlaanderen en met name zonder dat er overleg is geweest met Nederland.

NOS-voorzitter Mr. E. Jurgens reageerde gereserveerd omdat gevreesd wordt dat de BRT wel eens het kind van de rekening zou kunnen worden.

Tevens maakte Jurgens de bedenking dat 3 televisienetten voor een populatie van 6 miljoen Vlamingen van het goede teveel zou zijn. In Nederland, met 14 miljoen inwoners, zouden drie netten al een maxima zijn, aldus de NOS-voorzitter.