Neerlandia. Jaargang 86

Onderwijs

Onderzoek literatuuraanbod in Vlaanderen

Het Instituut voor Didactiek en Andragogiek van de UFS1A voerde op initiatief van de Vereniging van Vlaamse Letterkundigen en met de steun van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap een onderzoek uit over het literatuuraanbod en -gebruik in het secundair onderwijs. Het onderzoek was gespreid over 804 scholen uit de diverse schoolnetten.

Interessant zijn de bevindingen over de huislectuur, d.w.z. de lectuur die aan de leerlingen wordt aanbevolen of verplicht in hun naschoolse vrije tijd. Onderzoek terzake heeft uitgewezen dat de jong-volwassenen een veel intensiever en vollediger beeld hebben van de boeken die zij buiten klasverband - al dan niet - moesten lezen dan van boeken die als cursorische lectuur (behandeling van lange teksten, waarvan de inhoud gericht is op de tekstinhoud en/of structuurverschijnselen) werden behandeld.

Gemiddeld worden er in Vlaanderen per leerling 3,73 boeken per jaar in de laatste vier jaar van het secundair onderwijs als huislectuur gelezen. Gelijkaardige vaststellingen werden in Nederland gedaan.

Uit het onderzoek bleek verder dat in het vrij onderwijs minder aandacht wordt besteed aan huislectuur: leerlingen uit het rijksonderwijs lezen gemiddeld 1,72 boeken meer dan hun collega's uit het vrij onderwijs. Daar staat tegenover dat in het vrij onderwijs meer aandacht wordt besteed aan cursorische lectuur.

Tevens werd vastgesteld dat in het rijks-, gemeentelijk en provinciaal net relatief meer vrije keuze wordt gelaten aan de leerlingen: 55,9 procent van de enquêtes uit het rijksonderwijs en 34,0 procent uit het gemeentelijk onderwijs gaven de vrije keuzemogelijkheid aan, tegen slechts 24,6 procent uit het vrij onderwijs.

Alhoewel de literatuurlijst tamelijk is uitgebreid - niet minder dan een duizendtal titels die als verplichte huislectuur worden gebruikt - is de top-tien van de huislectuur tamelijk klassiek:

1. ‘Wierook en tranen’ (Ruyslinck); 2. ‘Het gevaar’ (Vandeloo); 3. ‘Kaas’ (Elsschot); 4. ‘De komst van Joachim Stiller’ (Lampo); 5. ‘Het reservaat’ (Ruyslinck); 6. ‘De muur’ (Vandeloo); 7. ‘Xanthippe’ (Lebeau); 8. ‘Het huis van mama Ponda’ (Berkhof); 9. ‘De trein der traagheid’ (Daisne); 10. ‘Klaaglied om Agnes’ (Gijsen).

De gelijkenis met de top-tien van de cursorische lectuur is frappant: 1. ‘Voorlopig vonnis’ (Van Hoeck); 2. ‘Het gevaar’ (Vandeloo); 3. ‘Wierook en tranen’ (Ruyslinck); 4. ‘Lucifer’ (Vondel); 5. ‘Kaas’ (Elsschot); 6. ‘De komst van Joachim Stiller’ (Lampo); 7. ‘Erik’ (Bomans); 8. ‘Oeroeg’ (Haase); 9. ‘Dokter Simon Falbeck’ (Schouwenaars); 10. ‘Xanthippe’ (Lebeau).

Zilveren CJP-Prijs

Het Zilveren CJP is een initiatief van de Belgische en Nederlandse CJP-organisaties, bedoeld voor wie in zijn werk bijzondere aandacht heeft voor de jeugd.

Ditmaal viel de prijs te beurt aan Jozef Van den Berg uit Herwijnen, Nederland, voor de bijzondere manier waarop hij met zijn theater spelend met poppen het publiek weet te boeien en bij zijn voorstellingen weet te betrekken. Dit geldt zowel voor zijn kindervoorstellingen als zijn optredens voor volwassenen.

Het Zilveren CJP, vergezeld van een koperen kunstwerk van de Belgische beeldhouwer Chris Nicaes, werd onlangs aan de laureaat uitgereikt in de Brakke Grond in Amsterdam.

Vorige laureaten waren R. Shaffy, U. Van Anus, Y. Keuls en R. Servaïs.

Laudatio voor Prof. E. Kossman

Prof. M. De Vroede (K.U.L.) sprak de laudatio uit voor Ernst Kossman (Leiden, 1922), hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Door zijn publicaties heeft prof. Kossman in belangrijke mate een bijdrage geleverd tot de kennis en ontwikkeling van het West-europese intellectuele leven.

In 1976 verscheen van zijn hand ‘De Lage Landen 1780-1940’.

Prof. De Vroede: ‘De Lage Landen is een boek dat werkelijk een leemte aanvult.(...) De door hem geschreven geografische ruimte is die van Nederland én België. Het originele in zijn historische visie is dat hij de ontwikkeling van beide landen belicht als die van een weliswaar tweeledig maar toch samenhangend geheel en bovendien plaatst hij ze, waar mogelijk, in een Europese context.

Vlaams-Nederlandse werkgroep archivarissen

Op een recent gehouden bijeenkomst in Middelburg hebben archivarissen uit Zeeland en de Belgische provincies Oost- en West-Vlaanderen besloten tot de oprichting van een werkgroep. Bedoeling is te komen tot een permanent ‘Vlaams-Zeeuws overleg’.

Tevens staat de werkgroep open voor de andere Belgische provincies, maar het is niet geweten of er ook uitbreiding mogelijk is van Nederlandse zijde. Als belangrijkste taak ziet de werkgroep het ‘bespreken van wederzijdse problemen’. Tevens voorziet de werkgroep ook in het houden van lezingen over historische onderwerpen.

Er werd reeds een aanvang gemaakt met het overleg door middel van de oprichting van een werkgroep van drie Vlaamse en drie Nederlandse archivarissen die na zullen gaan hoe de zaak financieel en organisatorisch kan functioneren.

[p. 120]

NCC werft met franstalige affiches voor Nederlandstalig onderwijs

Begin juni verschenen in het Brusselse straatbeeld tweetalige, Nederlandstalige maar voornamelijk Franstalige affiches - uitgegeven door de Nederlandse Commissie voor de Cultuur in de Brusselse agglomeratie (NCC) - waarin de voordelen van het Nederlandstalig onderwijs worden aangeprezen.

Met de slogan ‘A diplome égal, qui aura le job? L'avenir est aux bilingues’. (Met gelijkwaardig diploma, wie krijgt de baan? De toekomst is aan de tweetaligen), probeert men vooral de taalgemengde gezinnen aan te sporen om hun kinderen naar het Nederlandstalig onderwijs te sturen.

Deze nieuwe actie is een gevolg van het in 1978-1979 uitgevoerde markt-segmentatie-onderzoek, waarbij gezocht werd naar het gedrag en de motieven van ouders bij de taalkeuze van de school voor hun kinderen. Uit het onderzoek was o.m. gebleken dat 7000 kinderen uit homogeen Nederlandstalige gezinnen in het Franstalig Lager Onderwijs zaten en uit de taalgemengde gezinnen gingen 20000 naar het Franse net en 3200 kinderen naar Vlaamse scholen.

Het NCC trok uit deze cijfers zijn conclusies en besloot daarom zich voortaan ook in het Frans of uitsluitend in het Frans te richten tot de ouders in het Brusselse. Volgens het NCC heeft dit nu zijn vruchten afgeworpen doordat de dalende curve van inschrijvingen in het Basis- en Lager Onderwijs in een lichte stijging kon worden omgebogen.

Deze Franstalige campagne heeft alvast reacties uitgelokt vanwege de Franstalige Gemeenschap. Zo heeft men o.m. klacht ingediend bij de Vaste Commissie van Taaltoezicht (VCT) omdat het NCC de taal-wetgeving zou overtreden. De VCT kon terzake echter geen advies verstrekken.

Naast deze afficheslag voorziet het NCC verder ook nog de uitzending van 5 reclamespots van 60 seconden en 5 van 15 seconden op RTL-tv, dat te Brussel op gemiddeld 586000 kijkers kan rekenen. Tevens zou het NCC een beroep doen op Brusselse vrije zenders.

Mundial - de Saedeleer

De Nederlandse nationale elf waren uitgeschakeld voor de wereldbeker voetbal 1982 in Spanje. Dit had tot gevolg dat het legertje Nederlandse journalisten in Spanje erg beperkt was, en met de BRT de afspraak was gemaakt om gezamenlijk - ieder om beurt - de matchen te coveren. Voetbalminnend Nederland maakte alzo kennis met de Vlaamse sportjournalisten en -journalistiek in het algemeen. In het bijzonder bleken commentaren van Rik De Saedeleer grote indruk te maken bij de Noorderburen.

Door de Nederlandse pers wordt hij uitgeroepen tot ‘WK-winnaar met kop en schouder’ en een ‘briljant commentator’ genoemd. Kortom: ‘relativerend, geestig, kundig’. Een Nederlandse platenfirma wil zelfs een plaat uitbrengen met de pittigste uitspraken uit zijn commentaren.

Rik De Saedeleer blijft er nuchter bij: ‘Ik spreek voor de microfoon zoals ik thuis of bij vrienden op de voetbaltribune doe, alleen een beetje méér. Ik zeg gewoon wat bij me opkomt’.

De Mundial en Rik De Saedeleer, of hoe op een eenvoudige manier het ‘Vlaams’ en het ‘Nederlands’ met elkaar in contact komen!