Herdenking Slag aan de Peene
Op zondag 12 april had de vijfde zgn. ‘Zwijgende voettocht door het slagveld aan de Peene’ plaats. Net zoals in 1977, toen deze tocht voor het eerst werd georganiseerd kwam ook nu de B.R.T. opnamen voor een televisieprogramma maken. Wat was precies de betekenis van de slag?
De Vereniging van Westvlaamse Schrijvers:
In de verre geschiedenis strekten de Nederlanden zich uit tot aan de Somme, doch geleidelijk schoof de taalgrens naar het noorden op. Het nu nog gedeeltelijk Vlaamssprekend gedeelte van de Nederlanden in Frankrijk, wat thans Frans-Vlaanderen wordt genoemd, heeft als zuidergrens de rivier de Aa, waaraan de stad Sint-Omaars (Saint-Omer) gelegen is, en die te Grevelingen (Gravelines) in de Noordzee uitmondt.
De oudst bewaarde Nederlandse glossen werden in Sint-Omaars of omgeving geschreven en dateren van het eind der 11e eeuw. Eveneens eind 11e eeuw, in 1071, werden bij Kassel Dietse heldenliederen gezongen na de zegepraal van Robrecht de Fries op de Franse koning Filips I. Na deze eerste veldslag bij Kassel, waardoor Robrecht de Fries graaf van Vlaanderen werd, zouden aldaar nog twee veldslagen geleverd worden: in 1328 verloren Nikolaas Zannekin (van Lampernisse) en de Kerels van Vlaanderen er de strijd tegen Filips VI van Valois, terwijl in 1677 Willem III van Oranje tussen Noordpeene en Zuidpeene verslagen werd door Filips van Orleans, broer van de Zonnekoning Lodewijk XIV (deze dorpjes ontlenen hun naam aan de Peenebeek, die in het Frans-Vlaamse stadje Wormhout in de IJzer uitmondt). In de 17e eeuw verloor Vlaanderen, dat toen onder Spaanse bezetting stond, door de annexionistische politiek van Lodewijk XIV, stuk voor stuk van zijn grondgebied. Wanneer de Fransen nu Sint-Omaars belegerden, kwam de stadhouder van Nederland, Willem III van Oranje, met een sterk leger (bestaande uit 12.000 man ruiterij en 20.0 man voetvolk) de stad ter hulp, doch werd op 11 april 1677 in het Peenegebied, zegge in de derde slag bij Kassel, verslagen. Op het slagveld lieten de Nederlanders 3.000 doden, 5.000 gekwetsten en 2.500 gevangenen achter; daarnaast speelden zij er 54 vlaggen kwijt, die op 20 april in de Notre-Dame te Parijs zouden worden opgehangen: op dezelfde dag van de vlaggenceremonie capituleerde Sint-Omaars. In 1678 werd de Vrede van Nijmegen gesloten, waardoor wat nu Frans-Vlaanderen wordt genoemd, definitief bij Frankrijk werd ingelijfd.
Op 11 april 1977, zegge de 300e verjaardag van de Slag aan de Peene, werd een zwijgende voettocht door het slagveld ingericht, die sindsdien jaarlijks herhaald wordt en dit jaar aan zijn eerste lustrum toe is. ‘Zwijgende voettocht’ wil geenszins zeggen dat er onderweg niet gesproken wordt, doch wél, dat elke politieke animositeit wordt uitgesloten, dat er geen toespraken gehouden worden. Er werden een paar korte haltes voorzien, o.a. aan het memorabele punt dat ‘de genadeslag’ wordt genoemd, omdat enkele van onze bataljons er, met de moed der wanhoop voortvechtend, tot de laatste man sneuvelden, d.w.z. voor dit liefelijk stuk van Vlaanderen een nutteloze dood stierven. Het initiatief van deze ‘Zwijgende Voettochten’ ging uit van Raf Seys die, van dit jaar af, de leiding ervan toevertrouwde aan een door hem gesticht ‘Comité van de Peene’, bestaande uit jonge Frans-Vlamingen uit het Peenegebied. Voorzitter is de heer Claude Devulder (Noordpeene), onderwijzer te St.-Martin-au-Laert (Den Aard), secretaris de heer Edouard Hugoo (Noordpeene), notarisklerk te Rubroek.
Het Comité van de Peene stelt zich tot doel de zin en de betekenis van het historisch gebied van ‘De Slag aan de Peene’ te vrijwaren en te bevorderen door het organiseren van ontmoetingen, wandeltochten en verschillende volkskundige en culturele manifestaties, die dit mooie hoekje van Vlaanderen in Frankrijk beter zullen doen kennen, waarderen en liefhebben.