Neerlandia. Jaargang 83

[p. 155]

Van Noord en Zuid

Prijskamp schooltoerisme

Ieder jaar organizeert de Vlaamse Toeristenbond een Prijskamp Schooltoerisme.

Er wordt steeds een groepswerk gevraagd (verhandelingen, kollages, dia's, allerhande plastisch en auditief werk) van een klas of een andere groep binnen de schoolgemeenschap.

Het onderwerp moet een Vlaamse gemeente zijn en als prijs wordt een dag aangeboden in een Vlaamse gemeente naar keuze, op kosten van de V.T.B.

Inzenders die niet tot laureaten worden uitgeroepen krijgen waardevolle boeken>bons.

De bedoeling van de prijskamp is dubbel.

1.	Het aksent leggen op eigen schoon.
2.	Niet, zoals de meeste prijskampen, een enkeling, doch een groep bekronen die SAMEN iets realizeerde.

Het volledig reglement kan aangevraagd worden bij de V.T.B., Sint-Jakobsmarkt 45-2000 Antwerpen, met de vermelding ‘Prijskamp Schooltoerisme’.

125.000 f voor een nieuw toneelstuk

Voor de Toneelprijsvraag 1979-80 van het Noordstarfonds werden er 37 werken ingezonden. De jury is van mening dat de kwaliteit van verschillende inzendingen hoger ligt dan bij de vorige wedstrijden. Bij een eerste schifting bleven er drie stukken over voor verdere bespreking:

-	Als een verre tante;
-	Naar wortels graven;
-	Lieve Francis.

De uiteindelijke beslissing van de jury gaf de voorkeur aan ‘Lieve Francis’, stuk waaraan de prijs van 125.000 fr. werd toegekend.

Bij het openen van de enveloppe van het bekroonde stuk, ingezonden onder de kenspreuk ‘Op de heide waait de wind’, bleek dit het werk te zijn van de heer Jo Ceulemens, Heideland 58, 2510 Mortsel.

Het toneelwerk ‘Lieve Francis’ zal dus opgelegd worden als speelstuk voor de toneelwedstrijd die wordt georganiseerd door het Noordstarfonds in het speelseizoen 1980-1981.

Inlichtingen betreffende deze wedstrijd kan men bekomen bij het Noordstarfonds, Groot-Brittanniëlaan 121, 9000 Gent, telefoon: 091/25.75.15.

Bij het vorige nummer:

1.	In Neerlandia 1979 nr. 4 werd een bijdrage opgenomen onder de titel: ‘De Belgische Marine en de militaire integratie’. Dit artikel werd overgenomen uit het septembernummer 1979 van ‘Zeewezen’, het maandblad van de Koninklijke Nederlandse Vereniging ‘Onze Vloot’.
2.	De bijdrage ‘75 jaar Nederlands Instituut in Rome’, Neerlandia, nr. 4, 1979, was met toestemming overgenomen uit Trefpunt, publicatie van CRM.

Belgische week in Groningen

In samenwerking met de Ambassade van België in Den Haag en het Consulaat-Generaal van België in Amsterdam organiseerde het cultuurcentrum ‘De Oosterpoort’ in Groningen van 17 tot en met 24 november een Belgische Week. Gedurende dit festival werd in Groningen een grote verscheidenheid van activiteiten op het gebied van Belgische kunst getoond. Bijzonder groot hiervoor was de belangstelling. Naast podiumkunsten (theater, muziek, ballet en mime) werden in samenwerking met de Groningse galerieën beeldende kunst-exposities georganiseerd en een film over België vertoond.

Congres van de Nederlandse Bond in Duitsland

Op 20 oktober 1979 werd het 58ste jaarlijkse Congres van de Nederlandse Bond in Duitsland georganiseerd in Emden, door de Nederlandse Vereniging ‘Eendracht’ voor Oostfriesland.

Het was de eerste maal in de geschiedenis van de Bond dat een congres in Emden plaatsvond.

Bestuur en gasten kwamen van 17-18 uur in het Rathaus bijeen voor een ontvangst door de burgemeester.

De feestavond was zeer geslaagd met onder meer optreden van de internationale Folkloristische Groep ‘Het Hogeland’ uit Uithuizen en een Accordeongroep uit Delf-zijl, waarin de goede contacten met het naburige Groningen tot uiting komen. Tevoren was het woord gevoerd door de heren Mr H.J. van Oordt, hoofd van de Consulaire Dienst in de DBR, namens de ambassadeur, F. Miechielsen, non. consul der Nederlanden voor Oostfriesland en Oldenburg te Emden, als beschermheer van het congres, J. Klinkenborg, Oberbürgermeister van Emden en A. Loos, algemeen voorzitter, allen ingeleid door de heer W. Kruisinga, de actieve voorzitter van de Ned. Ver. ‘Eendracht’, die met een aantal leden het congres zeer goed had voorbereid.

K.L.

De positie van het Nederlands in Frankrijk, in België en... in Nederland

Met belangstelling en instemming las ik in ‘Neerlandia’ een bijdrage over de positie van het Nederlands in de wereld. In verband hiermee enkele kanttekeningen:

1) De positie van het Nederlands in Frankrijk werd reeds in 1911 in een grondige studie uiteengezet in ‘Neerlandia’; de schrijver was mr. W.J.L. van Es. Hij constateerde dat in Frans-Vlaanderen er nog (toentertijd) 250.000 mensen woonden die hun moedertaal, het Nederlands, spraken. Over de toekomst was mr. Van Es pessimistisch. Hij vreesde dat het Nederlands over 50 of 75 jaar in Frans-Vlaanderen geheel zou zijn verdwenen. Uit een publicatie in ‘Neerlandia’ van 1978 bleek dat toen (dus 68 jaar na 1911) er nog 100 000 Nederlandssprekenden zijn. Dit is te danken aan de activiteit van het Komitee voor Frans-Vlaanderen. Het succes was voor mij aanleiding het bestuur van het KFV te verzoeken de werkzaamheden te verleggen naar Brussel. Men weigerde op die suggestie in te gaan!

2) De positie van het Nederlands in België is slechts te beoordelen wanneer men uitgaat van 1585, de val van Antwerpen; de stichting van de Spaanse Nederlanden. Het was voor België van korte duur, toen de Oostenrijkse Nederlanden daarop volgden. De Oude Republiek sloot de Wester-Schelde bij wijze van reactie op de val van Antwerpen. Vlaanderen kon onmogelijk tot bloei komen en er ontstond een anti-Hollandse stemming. Wallonië lag verder en kon zich gemakkelijker ontwikkelen, het industriewezen nam toe. Willem I deed zijn best daarvoor; zijn fout was dat hij België probeerde te ‘verhollandsen’. Na-

[p. 156]

tuurlijk verzette het Franssprekende Wal-lonië zich tegen dit beleid, In 1830 ging België voor Nederland verloren. Wallonië voerde voortaan de boventoon. De Vlaamse beweging ontstond. Frankrijk gaat aandacht besteden aan de gebieden waar Frans wordt gesproken (buiten de grenzen van Frankrijk). In Wallonië is men daarvoor gevoelig, ook al omdat economische facetten een rol spelen. Uit wat de laatste tijd in de Voerstreek gebeurt blijkt dat de verhouding tussen Vlaanderen en Wallonië steeds meer gespannen wordt. Wanneer in het jaar 2030 het 200 jaar geleden zal zijn dat België ontstond dan zal dat zelfde België dan niet meer bestaan. Het Walenland zal bij Frankrijk aangesloten zijn. En Vlaanderen zal willens nillens politiek aansluiting moeten zoeken bij Nederland. In ieder geval is op het ogenblik de toestand zo, dat wij in Nederland scherp moeten letten op wat in België gebeurt. Wij zijn bij wat daar gebeurt ten nauwste betrokken.

3) De positie van het Nederlands in Nederland, doet als titel op het eerste gezicht vreemd aan. Van een bedreiging van het Frans, zoals in België, is geen sprake. Nederland zit met twee andersoortige problemen, te weten:

a.	de positie van Brabant en Limburg in Nederland;
b.	het probleem van het Fries in Friesland.

De Republiek der Zeven Gewesten heeft in de zeventiende en achttiende eeuw Brabant en Limburg behandeld als vereend gebied. De reactie was dat in beide gewesten een anti-Hollandse stemming ont-stond, evenals destijds in Vlaanderen. Sinds 1813-1815 zijn Brabant en Limburg gelijkberechtigde provincies van Nederland. Het is de grote verdienste geweest van koningin Emma dat zij deze provincies afreisde om de anti-Hollandse stemming te bestrijden. Zij slaagde. Toen van Belgische zijde sprake was van annexatieplannen, bleek die zienswijze fout.

Er werd in de vroege Middeleeuwen Fries gesproken van Jutland tot in Bologne in Frankrijk. Waar een verbinding was met een achterland ging de taal verloren; alleen in een ‘eilandpositie’ bleek de handhaving te kunnen bestaan, zoals in het gebied in het noorden van Duitsland en in de huidige provincie Friesland. De verbindingen met andere gebieden vormen voor de Friese taal en cultuur een gevaar. Mijn waarschuwing tot de Friezen is: ‘sta pal’.

Voor mij blijft de vraag actueel of er een organisatie bestaat die voor Brussel doet wat het KFV voor Frans-Vlaanderen doet. Een dergelijke organisatie lijkt me van belang. Immers, ondanks alle werk van het KFV is uiteindelijk Frans-Vlaanderen voor ons een verloren zaak. Misschien kan zo'n organisatie voor Brussel van belang zijn. Brussel kan niet uit eigen kracht het aantal inwoners op peil houden; daarvoor moeten mensen van buiten komen. Het geboortecijfer van Wallonië is 10 pro mille, nodig is voor Brussel 15 pro mille (in Vlaanderen 18 pro mille). Kan men de Nederlandstaligen aan de stad binden, dan zal hun aantal stijgen.

W.L. VAN NIEUWENHUYSEN

Zeist

(Van redactiewege ingekort)

Steunabonnementen 1979

Drs. H.M. Den Uyl, (Wassenaar); G.S. Schaafsma, (Breda); A.P. Den Hartog, (Bennekom); T. te Gussinklo, (Utrecht); A.L. Suermondt, (Zwitserland); L.H.A. Knobbout-van Wijk, (Den Haag); B.J.E. De Blank, (Dordrecht); A.E.B. Oeges-Haar, (Den Haag); W.P. Bos (Breda); Mr. E.A. Hofman (Engeland); dhr. en mw. Beuth, (Den Haag); P.W. de Koning, (Den Haag); J. Gout, (Den Haag); dhr. en mw. Bak, (Den Haag); A. Jansen, (Den Haag); mr. dr. E. Tekenbroek, (Den Haag); H.A.L. Somer, (Rotterdam); J.H. Scheps, (Den Dolder); dhr. en mw. Mijnders-Burger, (Voorburg); prof. ir. F.M.C. Berkhout, (Den Haag); dhr. en mw. De Boer, (Den Haag), A. van Gent, (Rotterdam); mr. H.J.D. Revers, (Den Haag); drs. KJ. Bouma, (Den Haag); L. Reijngoud, (Rotterdam); ir. J. van der Burg, (Heerde); J.A.J. de Jonge, (Hollandse Rading); H.M. van Dijk, (Den Haag); P.M. Klaassen, (Hilversum); J.J.A.W. van Proosdij, (Rotterdam); L.G. Bosma, (Dordrecht); C. v.d. Weele, (Heusden); L.C.J.M. Knitel, (Breda); Ir. C. Stapel, (Assen); G.J.M. Kortman, (Eindhoven); C.O. Blaauw, (Den Haag); P.H. Verse-veldt, (Den Haag); J.A. Neuyen, (Den Haag); mr. J.H.H. Hulsmann, (Den Haag); Drs. J. Das, (Amsterdam); mr. F. Zoet-mulder, (Amsterdam); mr. H.A.M. Wijnne, (Utrecht); B. Roolvink, (Baarn); A.M. Goossens, (Breda); mr. A.C. van den Brand, (Wageningen); G.W. Bos, (Ede); drs. M.J. Boon, (Meppel); dhr. en mw. Van den Berge - Visser, (Leidschendam); dhr. en mw. Van Geest, (Vlijmen); drs. H.J. Brinkman, (Amstelveen); Dr. W.J. Bruyn, (Amsterdam); G.H.M. Van Arkel, (De Bilt); R. Zwolsman, (Den Haag); ir. T.K. Haas, (de) (Den Haag); M.W.P. Zwolsman, (Den Haag); dr. L.J. Elfsrink, (Den Haag); mw. mr. E. Talsma, (Den Haag); mr. T. Vroon, (Voorburg); mr. BA. Schmitz, (Hilversum); B.C. Visser, (Den Haag); dr. J.G.W. Draulans, (Oegstgeest); mr. E.C.M. Jurgens, (Amsterdam); dr. H.J.G. Waltmans, (Oosterhout); M.C.A. Borms - v. IJssel, (Voorburg); P. Korthuys, (Den Haag); C.P. van Schaik, (Geldermalsen); W.Th. Wildenberg, (Heeswijk-Dinther); J. Komnckx, (Amsterdam); A. Docter, (Bloemendaal); P.H. Jongbloet, (Ottersum); mr. dr. J.M.A. van Rooy, (Eindhoven); drs. J.L.M. Kits-Nieuwenkamp, (Den Haag); J.H. Broekman, (Bergen); dr. M.H. Cohen Stuart, (Portugal); J.C.J.M. van Riet, (Eersel); H.D. Mommaerts, (Den Haag); M.J. Lubbers, (Amsterdam); Dr. M. Ruppert, (Wassenaar); Ir. P. v. Leeuwen, (U.S.A.): J.G.H. Koelman, (Nijmegen); A.W.A. v.d. Eelaart, (Heerlen); Drs. F.W.H.J. Slijpen, (Amsterdam); Drs. J.F. Posthuma, (Den Haag); Mr. J. Aerts, (Parijs); Drs. L. van Andel, (Ridderkerk); Mr. W. Beerninck, (Dordrecht); Dr. C.G. Sluy-ter, (Eindhoven); C. Emmen, (Soest); R. Hogendonk, (Utrecht); R. van der Ros, (Apeldoorn); mw. A.M. v. Westering-Egberts, (Brasil);

L. van Agtmaal, (Wemmei); N. Willemsen, (Lint); H. van Eecke, (Brussel); J. Josson, (Gent); W. Kunnen, (Opoeteren); dhr. en mw. Pauweis-De Bois, (Wijnegem); P. Thomas, (Brugge); F.E. Moors, (Antwerpen); M. Brughmans, (Merksem); M. de Borger, (Berchem); D. van Lutterveld, (Tervuren); K. de Vaster, (Brussel); H. Brugmans, (Brugge); R. Celis, (Antwerpen); Dr. J. Dierck, (Eksaarde); H. Christiaen, (Oostende); Prof. dr. H. Fayat, (Brussel); M. Cherette, (Aalst); L. Lauwereyssens, (Wilrijk); M.A. Riem, (Brussel); F. Baccaert, (Mechelen); W. Vanbeyelen, (Brugge); D. Moors, (Antwerpen); A. Bursens, (Mariakerke); J. Van Banning, (Lanaken); J. de Jaegher, (St.-Niklaas); H. Claes, (Hasselt); G. Boterman, (Stene); H. Rau, (Berchem);

Donatie 1979

Delta-Lloyd Verzekeringsgroep N.V. (Am-sterdam) f 175,-

Heineken N.V. (Amsterdam) f 250,-