Neerlandia. Jaargang 77

Onverkoopbaar

Mr. A.C. van den Brand, kantonrechter te Wageningen schreef aan de redactie een uitvoerige brief waarin hij hulde bracht aan het streven om de strijd voor verstaanbaar Nederlands aan te binden.

Hij noemt dan in zijn brief enkele opmerkelijke staaltjes, ontleend aan krantenberichten:

‘Men wil via zijn sigarettenmerk duidelijk maken, dat men tot een bepaald soort mensen behoort, zoals men dat ook doet bij de keuze van zijn auto. Kenmerkend is in dit verband, dat een sigarettenpakje met een Nederlandse naam niet verkoopbaar is. Eén van de tien geboden voor de sigarettenfabrikant in Nederland blijkt voorts te zijn om op het sigarettenpakje vooral geen Nederlandse woorden te gebruiken’.
(‘Arnhemse Courant’)
Een fabrikant van visconservenblikken vertelde, dat hij op blikjes met scharpastei als inhoud, ook ‘scharpastei’ op de buitenkant vermeldde. De blikjes bleken onverkoopbaar. Zodra hij als opschrift gebruik was gaan maken van de tekst, ‘pâté de limande’ vlogen de blikjes achter elkaar de fabriek uit.

Mr. Van den Brand schrijft voorts: ‘Ik geloof, dat inderdaad de verzaking van het Nederlands bij de aanduiding van allerlei goederen, die fabrikanten aan de markt brengen, het verdiende loon is voor ons karakterloze volk, dat geen gelegenheid schijnt te willen laten voorbijgaan om de wereld te verkondigen dat het - inzonderheid in de wijze, waarop het met zijn taal omspringt - van elk gevoel van eigenwaarde gespeend is. Geen wonder, dat Deens, Noors en Zweeds meer erkenning in het buitenland vinden dan Nederlands; ik heb enige malen in Denemarken en de Scandinavische landen gereisd en merkte dan telkens op, hoeveel meer liefde en eerbied voor zijn moedertaal men in deze landen aan de dag legt dan in ons land. Daar geen winkelstraten, die de bezoeker zouden doen wanen in een Engelse stad te zijn’.

Mr. Van den Brand is overigens van oordeel, dat de overheid op dit stuk van zaken ook met vrij is te pleiten van schuld. Waarom moest kweekschool veranderd worden in paedagogische academie en lager onderwijs is basisonderwijs. Waarom bij een wijziging van de Wet op de Rechterlijke Organisatie het ambt van gerechtsauditeur in te voeren en waarom niet het Nederlandse gerechtstoehoorder te gebruiken?