Neerlandia. Jaargang 77

[p. 11]

Het zangfeest van de Nederlanden

Het ‘Algemeen Nederlands Zangverbond’ streeft de integratie na van de Nederlandse kultuur over de staatsgrenzen heen. Wij weten dat de economische opgang van Vlaanderen niet kan worden gerealiseerd zonder samenspel met de omliggende gewesten.

Wij weten met nog meer zekerheid dat de kulturele ontplooiing van de Vlaamse gemeenschap onmogelijk is zonder éénklank met het noorden.

De integratiegedachte moet warm worden gevoed in het belang van deze lage landen aan zee.

De scheiding tussen noord en zuid nederland is een geschiedkundig toeval geweest. Er waren geen motiverende godsdienstige noch volkse onderscheiden. De thans nog fungerende scheidingslijn is het gevolg van militaire gebeurtenissen en heeft niets te maken met kulturele, godsdienstige of politieke verschillen. De scheuring van de Nederlanden kwam niet op de taalgrens. Zij realiseerde zich dwars door de nederlandssprekende gedeelten van onze gewesten en eenvoudigweg omdat de troepen van Farnese niet sneller konden worden gestuit.

De politiek geinspireerde geschiedschrijvers, die graag zaken voorstellen zoals bepaalde regeerders die wensten, hebben de scheuring tussen noord en zuid als natuurlijk gevolg van verscheidenheid gepredikt.

Er zijn verschillen tussen Vlaanderen en Holland zoals er zijn tussen Limburg en de Westhoek.

Er is meer eenheid tussen de beide Limburgen dan wel tussen Limburg en de Westhoek.

Toch zullen zowel Limburg als Westhoek zich scharen achter één Vlaamse Leeuw om, in volksverbondenheid, alle gemeenschapsproblemen te betrachten.

Dezelfde streefeenheid bestond eens in de ganse Nederlanden. Zelfde streefdoelen moeten ons heden nog bezielen. Wij kunnen geen kulturele grootheid in de Verenigde Staten van Europa uitbouwen zonder de grootheid van de Nederlandse kultuur in haar eenheid terug te vinden.

Vierhonderd jaar zijn België en Nederland, vreemd van mekaar, historisch ontwikkeld.

Beiden zijn aparte realiteiten geworden. Toch is de idee der eenheid nooit helemaal verloren gegaan. Vooral in de Vlaamse beweging bleef de algemeen-Nederlandse gedachte zeer levendig,

Op dit ogenblik vind ik dat meer dan ooit door de Vlaamse beweging realisaties voor de ganse Nederlanden moeten worden afgedwongen.

Het is overduidelijk dat wanneer het Vlaanderen van vandaag in het België van heden een treffelijke plaats heeft bekomen dit te danken is aan de Vlaamse beweging. Speciaal de Vlaamse kultuurverenigingen

Vlaams Nationaal Zangfeest: 25.000 zingende Vlamingen.

[p. 12]

hebben hier het grootste werk verricht.

Politieke mandatarissen komen vaak met zwaaiende leeuwenwimpel achterna lopen nadat de volksbeweging, gesensibiliseerd door deze kultuurverenigingen, haar gang is gegaan.

Kan het ook zo worden met de generaliteitsidee? Het is historisch hoog tijd. Het is in Vlaanderen haalbaar en er groeit in het Noorden een steeds beter wordend klankbord.

Het ANZ heeft een onverzettelijk geloof in de nederlandse zaak.

De realisatie is niet hopeloos evenmin als de vlaamse zaak honderd jaar terug hopeloos was, al bleek zulks oppervlakkig. Laten wij niet trachten op dit ogenblik rechtstreeks invloed te hebben op de politieke situaties. Wij moeten door onze eigen daden de politieke konsekwenties vóórlopen, en zodoende normaal laten uitvloeien.

Al wie de realisaties van de Vlaamse beweging kent in de loop der laatste honderd jaar moet ongebreideld vertrouwen hebben in de mogelijkheden voor de ‘generaliteitsidee der nederlanden’.

Met het cement van de Vlaamse beweging onder onze voeten is de stap die wij nu in het Europees kader moeten realiseren uitermate klein vergeleken met de opgaven waarvoor de flaminganten stonden honderd jaar geleden.

Wat is nu konkreet ‘Nekka’?

Het Algemeen Nederlands Zangverbond, bij het Vlaamse Publiek best gekend als organisator van de traditionele Vlaamse Zangfeesten; (meer dan 20.000 zingende Vlamingen in het Antwerpse Sportpaleis) is telkenjare ook inrichter van ‘NEKKA’. ‘NEKKA’ is HET feestgebeuren van de Nederlandse Kleinkunst te Antwerpen (afkorting van NEKKA) waarbij een 30 tal kunstenaars voor 14.000 jonge Vlamingen zingen en musiceren. Het Algemeen Nederlands Zangverbond is inderdaad de enige algemene zangbeweging in Vlaanderen en wil deze prestatie inrichten waarbij gans de Nederlandstalige kleinkunst betrokken wordt. Zang in eigen taal op dit hoogfeest van het luisterlied waarbij een pleiade van kunstenaars optreden met telkenjare de toppers uit hun repertorium.

Een feest ook van en voor de Nederlanden.

Het noorden en het zuiden vormen samen een gemeenschappelijk kultuurbezit en het Algemeen Nederlands Zangverbond is fier dat Antwerpen, wat de kleinkunst der Nederlanden betreft, het Mekka is geworden. Daarom was het te Antwerpen hoogdag op 8 oktober laatst en zal het ANZ ondanks het enorme werk, telkenjare klaar staan voor deze Nederlandse zaak.

Alléén te Antwerpen blijven hangen zou getuigen van kleinheid en misschien zelfs van bekrompen zelfvoldaanheid. Het ANZ duwt verder.

Dit jaar hebben wij niet enkel getracht in Antwerpen opnieuw een heel Nederlands gebeuren te brengen door kleinkunstenaars uit noord en zuid op het podium te brengen met een overzicht van de nederlandse kleinkunst 1972 in de lage landen aan de zee. Dit jaar ook werd Eindhoven erbij betrokken.

Eindhoven is voor ons de poort langswaar de Vlamingen naar het noorden gaan.

De stad Eindhoven heeft zich als dusdanig ontwikkeld en mag er fier op zijn.

Onze taak is deze erkentelijkheid te onderlijnen en deze poort ook te gebruiken voor de kleinkunst die naar het noorden trekt. Op 8 oktober, na het gebeuren te Antwerpen, waar meer dan veertienduizend entousiaste jongeren de kleinkunstenaars uit noord en zuid hebben toegejuicht trok het ANZ met een tiental Vlaamse troubadours naar Eindhoven. Een bomvolle zaal juichte hen welkom toe. Nochtans was de inzet niet klein en de uitdaging werd ook in deze zin begrepen. Wij hadden vooraf gesteld dat, indien en Antwerpen en Eindhoven een succes werden, wij het als een taak vonden om volgend jaar in het noorden een equivalent gebeuren als te Antwerpen te brengen.

Desnoods zouden wij NEKKA te Antwerpen hebben opgeofferd en alleen in het noorden optreden.

Liefst zullen wij op diverse plaatsen in noord en zuid onze aanwezigheids-politiek blijven voeren.

Zo hoop ik ook dat het zal groeien. Wat een mooi werk. Een wisselwerking tussen het noorden en het zuiden waarbij het Algemeen Nederlands Zangverbond centraal staat. Zij zal dan haar heel-nederlandse taak hebben begrepen en uitgevoerd.

Het feit dat met de grote broer de V.T.B. ook de ganse vlaamse pers en de kultuurorganisaties volledig achter de idee en het gebeuren stonden vervult mij met fierheid.

Wij hebben vooral ook de jeugd achter en met ons. Andermaal zal men ons verwijten dat wij aan politiek doen. Als dit dan politiek heet, is het toch kultuurpolitiek van een ietwat grotere dimensie dan we van sommige (niet allen) vaklui gewoon zijn.

Vandaag het ANZ, morgen zullen het anderen zijn en overmorgen zal heel de gemeenschap in deze richting handelen en denken.

Er is ongetwijfeld in gans Vlaanderen veel te veel wantrouwen tegenover het noorden en er is bij beide partners een overdreven voorzichtigheid.

Er zijn in België veel te veel gevoelsgeladen elementen tegen de politieke Benelux integratie. Men is er in geslaagd om zelfs de Vlamingen te sensibiliseren te-

[p. 13]

genover het Noorden alsof wij er verder zouden afstaan dan bijvoorbeeld van de Rijnlanders en de Walen.

Wil men met een dergelijke mentaliteit te voeden een Europa opbouwen?

Er is zoveel gebondenheid in het verleden en zoveel hoop en verwachting voor de toekomst dat wij alle hinderpalen moeten opruimen en, voor de twijfelaars dan, alle risico's moeten nemen.

Onze generatie moet in het licht van een historische terugbik en met het oog op de nieuwe funktie weten dat in het kader van het nieuwe Europa onze lage landen en uiteraard ook en vooral de Nederlandse kultuurgemeenschap een geheel vormen waartoe wij fier zijn te behoren.

Als wij bedenken hoe in de opbouw van Europa belangrijke risico's worden genomen in kleinere zaken om een groter doel te bereiken dan ben ik overtuigd dat de integratie van de Nederlanden veel te voorzichtig vooruitgaat. Ook ons, in het ANZ jeukt het in de handen. Wij willen Vlaamse zang in de Randstad Holland en Nederlandse luisterlieden in de Casino's langs de Vlaamse kust.

Deze ideeën zijn niet nieuw. Het ANZ neemt ze echter vandaag konkreet en aktief ter hand als streefdoel.

Onze kulturele beweging moet thans worden opgetild naar een grotere regio.

Het Algemeen Nederlands Zangverbond, dat reeds vroeger (op een zeer moeilijk ogenblik!) een heel-nederlandse naam koos, zal haar taak aankunnen in dit geheel.

Morgen zullen de Fondsen, de kultuur- en gewestelijke raden, en allen die begaan zijn met de Vlaamse problematiek meejuichen met deze nieuwe realisatie op het gebied van de liedbeweging.

Voor mij was de test op 8 oktober positief.

Te Eindhoven werd bewezen dat minstens de mensen uit nederlands - Brabant oog en oor hebben voor Vlaamse artisten. Een volle zaal en een prettige apoteose bewees dat het hart aanwezig was. Te Antwerpen bewezen andermaal een bomvol sportpaleis (14.000 mensen) en een denderend spektakel dat in de hoofdstad van Vlaanderen de Nederlanders uit noord en zuid zich thuis en in feeststemming konden voelen bij dit enig Nederlands zangspektakel.

Zo worde het eens en ‘één’ in al de uitingen van onze kultuur!

DR. JUR. RICHARD CELIS

Nekka 1972: 15 000 enthoesiaste jongeren