Neerlandia. Jaargang 72

(1968)– [tijdschrift] Neerlandia– rechtenstatus

Algemeen Nederlands Verbond

Jaarverslag van het Algemeen Nederlands Verbond 1967

Algemeen

De heer Julien Kuypers, lid van de adviesraad van het A.N.V., overleed op woensdag 15 november. De voorzitter herdacht zijn grote persoonlijkheid, die zich o.a. inzette voor de culturele samenwerking binnen het gehele Nederlandse taalgebied, in een korte herdenkingsrede op de hoofdbestuursvergadering van 18 november.

Dat in dit jaar ook door de Belgische regering in beginsel een subsidie is toegekend aan het Algemeen Nederlands Verbond, als bijdrage van de Vlaamse afdelingen in de kosten van de algemene werking van de vereniging, ten bedrage van 75.000 B.F., heeft het bestuur zeer verheugd.

Het bestuur, in audiëntie ontvangen door de nieuwe ambassadeurs van België en Zuid-Afrika, resp. dr. W. van Cauwenberg en T.J. Endemann, sprak over bestaande samenwerking en uitbouw daarvan.

Ook met de nieuwe culturele attachés, resp. de heren dr. G.M.R. Vansina en prof. dr. W.J. du P. Erlank, aan genoemde ambassades verbonden, werden goede contacten gelegd.

In samenwerking met de Haagse afdeling van het A.N.V. en de Nederlands-Zuidafrikaanse Vereniging werd op 28 juli een ‘Braaiwors-aand’ georgani-

seerd, waarbij velen afscheid namen van dr. J. Fouché, de Zuidafrikaanse ambassadeur in Nederland, voor zijn vertrek naar Zuid-Afrika.

Als correspondent van het A.N.V. in Brazilië kwam in de plaats van ds. W.C. van Hattem de heer H. Sijpkes.

Vergaderingen, bestuur en kantoor

Het hoofdbestuur hield op 18 maart zijn voorjaarsvergadering te Dordrecht. De najaarsvergadering vond plaats op 18 november te Eindhoven. De jaarlijkse algemene verbondsvergadering werd gehouden op 27 mei te Antwerpen. De voorzitter kende met algemene instemming van de vergadering aan de heer Van Leeuwen het erelidmaatschap toe voor het vele werk dat hij als penningmeester de laatste twintig jaar had verricht.

De aftredende hoofdbestuursleden dr. J.M. Jalink, dr. J. Lehembre en de heer J.P.M. Meuwese werden herkozen.

Het dagelijks bestuur kwam acht maal in vergadering bijeen.

In de raad van afgevaardigden van het N.C.C. nam de heer Meuwese namens het A.N.V. zitting.

In het bestuur van de Stichting Jan van Riebeeckhuis te Culemborg werd de heer Korthuys als afgevaardigde van het A.N.V. benoemd.

De heer Kutsch Lojenga woonde namens het A.N.V. het 46ste congres van de Nederlandse Bond in Duitsland bij, gehouden te Frankfurt a/M..

Tot directeur van het A.N.V. benoemde het bestuur met ingang van 1 mei mr. Ph.J.I.M. Houben.

Vele veranderingen in het afgelopen jaar hebben het A.N.V.-kantoor zowel administratief als representatief vernieuwd. Zo werd een nieuw archief opgezet, aangezien het opberg- en documentatiesysteem zeer verouderd bleek. Tevens werd een doelmatig apparaat voor de ledenadministratie ingericht, terwijl de kosten voor verzending van het maandblad Neerlandia gedrukt konden worden door uitbesteding van dit onderdeel der ledenadministratie aan een servicebureau. Noodzakelijke onderhoudswerkzaamheden aan het kantoorgebouw vonden plaats, terwijl eveneens een begin werd gemaakt met de nodige vernieuwing van het kantoorinterieur mede in overleg en met tussenkomst van het Rijksinkoopbureau.

Het bestuur verhuurde een van de kantoorkamers aan de Nederlandse Vereniging voor de Volkszang.

De werkzaamheden

De culturele betrekkingen tussen Noord- en Zuid

Verschillende uitwisselingen van personen, zaken en manifestaties werden tot stand gebracht of gestimuleerd. Ten behoeve van de Stichting Culturele Integratie van Noord en Zuid werden activiteiten ontwikkeld, die mede tot resultaat zullen hebben, dat in 1968 het secretariaat van de stichting kan worden ingesteld.

In het kader van de Zuid-Nederlandse ontmoetingen 1967, georganiseerd door de Stichting Vlaams Festival Eindhoven, belegde het A.N.V. op 18 november te Eindhoven een samenkomst, waar o.a. de afdeling Oost-Brabant officieel werd opgericht en een forumdiscussie plaats had over ‘Actuele mogelijkheden voor samenwerking in het Beneluxmiddengebied in het bijzonder betreffende het hoger onderwijs’. Aan dit forum, dat onder leiding stond van dr. W.H. van den Berge, Voorburg, werkten mee:

prof. dr. ir. H.C.J.H. Gelissen, Breukelen; dr. J. de Mulder, Brussel; dr. G.M.J. Veldkamp, Den Haag en dr. J.L. Wieërs, Leuven.

Verder dienen als een geslaagde Noord-Zuid ontmoeting vermeld te worden de Groot Kempische Cultuurdagen te Hilvarenbeek, waaraan velen uit de kring van het A.N.V. deelnamen. Het thema luidde: ‘Keerpunt der beschaving’.

Neerlandia

Leden van de redactie en bestuursleden van het A.N.V. hebben in de laatste maanden van het jaar druk overleg gepleegd om, met ingang van 1 januari 1968, Neerlandia in een vernieuwde vorm te doen uitgeven. Uiterlijk heeft dit ertoe geleid, dat het maandblad in een kleiner formaat is verschenen. Ten aanzien van de inhoud werd overeengekomen dat deze nog meer dan voorheen, afgestemd dient te zijn op de integratie van de gescheiden delen der Nederlandse cultuurgemeenschap in Europa en op de bevordering van de Nederlandse cultuur in den vreemde.

De kernredactie van Neerlandia vergaderde iedere laatste week van de maand. De grote redactie kwam een maal bijeen.

Een eerste opzet voor een maandelijkse uitvoerige documentatie ten behoeve van Neerlandia werd in overleg met het Ministerie van C.R.M. en met medewerking van de Kultuurraad voor Vlaanderen uitgewerkt.

Verspreiding van Nederlandse boeken naar het buitenland

Er werden ± 1350 boeken ter waarde van f 6.250,47 als geschenkzendingen gezonden naar scholen, leeszalen en centra van Nederlanders en Vlamingen in het buitenland, waar Nederlandse leer- en leeslectuur slechts moeilijk of niet aangeschaft kan worden.

Prijsboeken, boeken ten behoeve van Nederlandse cursussen, leer- en ontspanningsboeken, alsmede literaire werken, gingen naar Argentinië, Australië, België, Brazilië, Duitsland, Japan, Nieuw Zeeland en Zuid-Afrika. Correspondentie hierover en persoonlijke bezoeken van in het buitenland gevestigde verlofgangers gaven soms de omvangrijke problematiek weer, waarmee enkele Nederlandse gemeenschappen in het buitenland te kampen hebben.

Het overleg met de Centrale Vereniging voor Openbare Bibliotheken, de Kultuurraad voor Vlaanderen, het Davidsfonds, de vereniging ‘België in de Wereld’ (die nauw met het A.N.V. samenwerkt) e.a. zal voortgezet worden om tot een doelmatige samenwerking te komen inzake boekverspreiding naar het buitenland en/of voorlichting van Nederlandse literatuur in het buitenland.

Nederlands onderwijs in het buitenland

Het Prins Bernhard Fonds verstrekte een subsidie van f 3.000, - voor de aanschaf van leermiddelen ten behoeve van de instandhouding en eventuele uitbreiding van Nederlands onderwijs in het buitenland.

Taal- en leesboeken, filmstroken en dia's over Nederland, schrijf- en rekenmethodes enz. werden verzonden naar Nederlandse scholen in het buitenland (Buenos Aires, Carambeï, Karachi, Lagos, Madrid, Singapore en Teheran).

Op het derde colloquium van Hoogleraren en Lectoren in de Neerlandistiek aan Buitenlandse Universiteiten (210 docenten aan 95 universiteiten in 23 landen), dat van 5 tot en met 9 juni plaats vond te 's-Gravenhage, legde het bestuur nieuwe contacten.

Nederlandse congressen

Voor het 37e Nederlands congres - met als thema ‘Culturele integratie van Nederland en Vlaanderen’ op 17 en 18 februari 1967 in ‘De Doelen’ te Rotterdam - verrichtte het A.N.V. enige secretariaatswerkzaamheden. Om publikatie van de handelingen van het 37e Nederlandse congres mogelijk te maken gaf het verbond een bijdrage van f 500, -.

Tijdens het congres kwamen o.a. de volgende onderwerpen aan de orde:

-	oprichting door de overheid van een Belgisch-Nederlandse Raad voor de Nederlandse cultuur;
-	oprichting door particuliere organisaties, verenigingen e.d. van gemeenschappelijke organen, geschraagd door een goed uitgerust bestendig secretariaat (de Stichting Culturele Integratie heeft haar werkzaamheden in dit verband ter verkrijging van subsidie van de Belgische en Nederlandse overheid in een gevorderd stadium gebracht);
-	de positie van het Nederlands in Europa;
-	de consequenties van de effectus civilis van diploma's in verband met de integratie van het Nederlands taalgebied;
-	het Nederlands aan de universiteiten in de wereld.

(De handelingen van dit congres zijn bij het A.N.V.-secretariaat à f 2,60 verkrijgbaar.)

Steun voor Frans-Vlaanderen, Jongerencontact Noord-Zuid, Ons Erfdeel en andere culturele activiteiten

Voor verschillende activiteiten van het Komitee voor Frans-Vlaanderen werd steun verleend uit het fonds Nederlandse taal tot een bedrag van f 2.394, -. De Frans-Vlaamse cultuurdagen te Waregem en de Vlaamse cultuurdagen te Ekelsbeke (Noordfranse gemeente) ondervonden daadwerkelijke belangstelling ook van de kant van het A.N.V..

Het Jongerencontact Noord-Zuid, dat ook dit jaar in de zomer contactweken organiseerde voor Nederlandse en Vlaamse jongeren over het thema: ‘Toekomst zonder gezicht’, ontving uit het fonds Jongerencontact Noord-Zuid f 1.000, -.

Aan Ons Erfdeel, het Algemeen-Nederlands driemaandelijks cultureel tijdschrift, dat o.m. uitstraling van de Nederlandse taal en cultuur in het buiten-

land bevordert, werd een bedrag van f 1.000, - uit het fonds Nederlandse taal toegekend om mede te bevorderen dat zijn belangrijk werk doorgang kan vinden.

Overdrukken van artikelen van dr. Van Haegendoren uit ‘Ons Erfdeel’ konden in grote oplaag verspreid worden, met name in Frans-Vlaanderen, doordat het A.N.V. een en ander betaalde uit het fonds Nederlandse taal. Overgedrukt zijn de artikelen: ‘Taalhomogeniteit’, ‘De vervlaamsing van het zakenleven’ en ‘Straatsburg’.

Verder ontvingen de volgende instanties financiële steun van het A.N.V. voor de aanschaf van prijzen in de vorm van boeken:

-	het Tournooi der Lage Landen te Elsloo (Ned. Limb.), dat het amateurtoneel bevordert tussen België en Nederland;
-	de Kon. Mij. De Melomanen te Gent en
-	de Vriendenkring De Korenbloem te Antwerpen.

Visser-Neerlandiaprijzen 1967/1968

Aangezien het bij de uitreiking van de Visser-Neerlandiaprijzen in 1968 vijfentwintig jaar geleden was dat mr. H.L.A. Visser het Algemeen Nederlands Verbond als uitvoerder aanwees van een groot gedeelte van zijn nalatenschap, verzocht het bestuur - in november 1967 - de heren P. de Kat Angelino, F. Koote en Ph. Houben een boekje samen te stellen over mr. Visser en vijfentwintig jaar Visser-Neerlandiaprijzen. Dit jubileumboekje is in februari 1968 verschenen en aan vele belanghebbenden verzonden. Het boekje is bij het secretariaat verkrijgbaar à f 2,50.

In de loop van het jaar heeft het dagelijks bestuur een reorganisatieplan met betrekking tot de Visser-Neerlandiaprijzen voorbereid, mede op grond van een rapport, nota en een financiële statistiek van de uitgereikte Visser-Neerlandiaprijzen in de jaren 1943-1967, waarmede een overzichtelijke bijdrage is toegevoegd aan de reeds bestaande handleidingen met betrekking tot het testament.

Van 1955 tot 1968 zijn 260 prijzen aan Nederlanders en Nederlandssprekende Belgen toegekend tot een totaalbedrag van f 616.700, -. In 1967 werden 31 Visser-Neerlandiaprijzen toegekend voor een totaalbedrag van f 77.500, -.

De uitreiking hiervan door de voorzitter vond plaats op 17 februari 1968 in de Rolzaal, Binnenhof te 's-Gravenhage. 20 prijzen gingen naar Nederland en 11 naar België in de volgende onderverdeling:

-	5 karakterprijzen voor een totaalbedrag van f 10.000, -,
-	6 prijzen als steunverlening aan praktische werkzaamheden ten bate van het lichamelijk en geestelijk welzijn voor een totaalbedrag van f 18.000, -,
-	6 prijzen voor algemeen cultureel werk voor een totaalbedrag van f 24.000, -,
-	7 prijzen als steunverlening aan personen en instellingen die werkzaam zijn op het gebied van de geestelijke weerbaarheid en de bescherming van de jeugd voor een totaalbedrag van f 18.000, -,
-	7 prijzen voor toneelspelen en eenakters voor een totaalbedrag van f 7.500, -.

Zuid-Afrika

De heer Van Ewijck van de Bilt, voorzitter van de afdeling Kaapstad, bracht in het najaar een bezoek aan ons land en overlegde met enige leden van het dagelijks bestuur op welke manier de belangstelling van Zuid-Afrika voor het A.N.V. gestimuleerd kan worden.

Van zijn zesweekse reis door Zuid-Afrika in het najaar en zijn ontmoeting met de afdeling Kaapstad en anderen schreef de heer Koote, voorzitter, zijn eerste indrukken van Zuid-Afrika in het decembernummer van Neerlandie.

Wegens gebrek aan medewerking van Zuidafrikaanse kant, kon het voornemen een tweede Zuid-Afrika-nummer van ‘Neerlandia’ uit te geven, iet worden verwezenlijkt.

De twintig afdelingen van het A.N.V.

Ingevolge een brief van het hoofdbestuur d.d. 22 juni werd de oprichting van de afdeling ‘Oost’ (voorlopig bestuur onder wnd. voorzitterschap van drs. W. Diemer te Delden), bekrachtigd.

De Nordwestdeutsche Rundfunk en tal van Nederlandse en Duitse dagbladen in de grensstreek wijdden hier sympathieke aandacht aan.

De installatie van het voorlopig bestuur der afdeling Oost-Brabant, onder voorzitterschap van dr. C.G. Sluijter, had plaats in het kader van de A.N.V.-dag op 18 november 1967 te Eindhoven.

Enige activiteiten van de twintig afdelingen, die ter kennis van het hoofdbestuur werden gebracht, zijn de volgende.

Lezingen, cultuurdagen/congressen en herdenkingen

Afd. Amsterdam	- ‘Dousadj en omgeving na de aardbeving’ - Ir. A.A.M. Wirtz.
Prov. afd. Antwerpen	- ‘Prof. dr. Geylherdenking’.
Afd. Brussel	- Het onderwijs van Nederlands aan buitenlandse universiteiten - prof. dr. J.L. de Meester.
	- Het leven van de Nederlands-Zuidafrikaner dr. Frans Vredenrijk Engelenburg - ir. F. Vredenrijk Engelenburg.
Afd. 's-Gravenhage	- Antartica, de Belgisch-Nederlandse Zuidpoolexpeditie - Jan de Laet.
	- Simon-Stevinherdenking.
	- Het toneel in Noord en Zuid - Joris Diels.
	- Geloftedag - Een jong volk in een gevaarlijke wereld - prof. dr. W.J. du P. Erlank.
Afd. Kaapstad	- Vlaams-Afrikaanse avond.
Afd. Land van Waas en Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen	- Van Vissersdorp tot industriestad - J. van Os van den Abeelen.
	- De groei van een nieuwe samenleving, forum - J. van Os van den Abeelen, E.P. Theofilus van Overbruggen, L.C.A. van Kuyk en J.W.I. de Man.

	- Zomercyclus 1967 - Concerten, toneel en ballet.
	- Onze beiaard speelt zo schoon hij kan - Reimond van Dijck, Jo van Eetvelde, J.P.M. Meuwese.
	- Het Nederlandse lied, vroeger en nu - prof. Garmt Stuiveling.
	- Hoe gebeurt universitaire expansie in Noord-Nederland - forum - dr. J.A.A. Verlinden, dr. J.L. Wieërs.
	- Gelijkwaardigheid van diploma's in Benelux en E.E.G. - prof. dr. A. Verhulst.
	- 5e middaguurtje van de poëzie - Anne Dellart, guitaarbegeleiding Yvonne Azaert en Herman Verbruggen.
Afd. Limburg	- Overmaasdag te Bemelen. Toerisme in de Overmaasstreek.
Afd. Noord-Brabant	- Frans-Vlaanderen - dr. C.G. Sluijter.
	- 22ste Zuid-Vlaamse kultuurdag te Breda.
	- Ervaringen in Fr.-Vlaanderen - V. Arickx.
	- Bezoeken aan Fr.-Vlaanderen - C. Moeyaert.
	- Frans-Vlaanderen - Jacques Fernaut.
	- Noord-Zuid congres te Yerseke - forum over het Reimerswaalproject en het havengebied in het Deltagebied - mr. C. Pijl Hogeweg, mr. G. van den Daele, dr. H. Schaap en dr. A. van de Poel.
	- Noord-Zuid congres te Bergen op Zoom - forum als voortzetting van de congressen te Gent en Yerseke - prof. dr. J.E. de Quay, mr. G. van den Daele, drs. L.J.M. van de Laar en dr. A. van de Poel. (Een terugblik op het tijdens deze congressen behandelde, is thans door dr. A. van de Poel samengesteld en bij het secretariaat verkrijgbaar à f 1, -.)
Afd. Rotterdam	- Frans-Vlaanderen - Jozef Deleu en F. Niessen.
Afd. Utrecht	- Paul Kruger Herdenking - De beroering in de wereld van 1967 en haar betekenis voor de republiek van Zuid-Afrika - K. Braak.
Afd. Vilvoorde	- De culturele integratie van Vlaanderen in Europa - H. Wachtelaer.
	- Peter-Benoitavond.

Sommige activiteiten werden georganiseerd in samenwerking met andere verenigingen.

Verder organiseerden de afdelingen tal van excursies, feestavonden en vergaderingen. Een aantal afdelingen vertoonde geen of weinig teken van leven.

Vorige Volgende