De nieuwe opzet van ‘Neerlandia’
In zijn jongste vergadering heeft het hoofdbestuur van het A.N.V. besloten tot een nieuwe opzet van het maandblad ‘Neerlandia’. Een verslag van deze vergadering vindt men in dit nummer onder de rubriek A.N.V.-nieuws. Daar wordt ook uiteengezet, wat de nieuwe opzet van ‘Neerlandia’, waartoe besloten is, behelst. Een nadere toelichting moge in deze beschouwing gegeven worden.
Het beleid van het A.N.V. in de afgelopen jaren is er op gericht geweest van ‘Neerlandia’ een centraal orgaan te maken voor de integratie van Nederland en Vlaanderen. De inhoud van het blad was voor een zeer belangrijk deel een afspiegeling van dit streven. Het A.N.V. als vereniging legde zich overigens ook in overwegende mate toe op de bevordering van de integratie, meer in het bijzonder van de culturele integratie van Noord en Zuid.
Het A.N.V. kan als vereniging een belangrijke stimulerende invloed uitoefenen op dit streven naar integratie van de staatkundig gescheiden delen van ons taalgebied, het kan als vereniging niet de centrale instelling zijn, waaromheen zich op het particuliere vlak heel dit integratiestreven afspeelt, m.a.w. het A.N.V. kan als vereniging niet een organisatie zijn, die andere organisaties overkoepelt. Een aantal taken zal gedaan moeten worden, kan alleen goed gedaan worden, in samenwerking met andere verenigingen en instellingen, waarbij het A.N.V. één van de samenwerkende organisaties is.
Uit dit inzicht is dan ook in 1961 het besluit geboren de organisatie van de Nederlandse Congressen over te dragen aan een commissie, bestaande uit afgevaardigden van een groot aantal verenigingen en instellingen uit Noord en Zuid, die eveneens culturele integratie van Nederland en Vlaanderen willen bevorderen. Hetzelfde inzicht heeft geleid tot de nieuwe opzet van ‘Neerlandia’.
Ten aanzien van de integratie van Nederland en Vlaanderen, en meer in het bijzonder met betrekking tot de culturele integratie, is er behoefte aan een centraal orgaan, dat allen - personen, verenigingen en instellingen -, die belangstelling hebben of kunnen hebben voor deze integratie de informatie geeft, die zij nodig hebben. Als zulk een centraal orgaan, dat voor iedere belanghebbende of belangstellende als zodanig aanvaard wordt, kan een verenigingsblad, een verenigingsorgaan nooit dienst doen.
Wat hiervóór gezegd is over behoeften t.a.v. de culturele integratie van Nederland en Vlaanderen, is evenzeer van toepassing op de behartiging van de Nederlandse culturele belangen in den vreemde door Nederland en Vlaanderen tezamen. In zekere zin vloeit dit laatste voort uit het streven naar culturele integratie van Noord en Zuid. Er is in ieder geval een zeer nauwe verbinding tussen de twee.
De verhouding tot Zuid-Afrika is een facet, dat hiermee niet of veel minder nauw verweven is. In de praktijk staat het - ook in de werkzaamheden van het A.N.V. - los van het streven naar integratie van Noord en Zuid en bij de behartiging van de Nederlandse culturele belangen in den vreemde is Zuid-Afrika voor hen in het A.N.V., die niet geloven in de mystiek van de stamverwantschap, een land waarmee men culturele betrekkingen onderhoudt zoals men met andere landen culturele betrekkingen onderhoudt, zij het dat taalverwantschap en zekere culturele en historische banden die betrekkingen uiteraard intensiever maken dan met die andere landen.
Het A.N.V. wil dus van ‘Neerlandia’ een centraal orgaan maken: a) voor het streven naar integratie van Nederland en Vlaanderen, b) voor de behartiging van de culturele belangen van de Nederlandse taalgemeenschap in den vreemde. Een dergelijk centraal orgaan moet in de eerste plaats de voor belanghebbenden en belangstellenden relevante informatie en documentatie bevatten. Het moet de kringen bereiken, die zich in de een of andere vorm met de genoemde twee doelstellingen bezighouden. Daarom heeft het hoofdbestuur besloten, dat ‘Neerlandia’ enigszins losgekoppeld wordt van het A.N.V. als vereniging. Het zal niet meer zijn: ‘maandblad van het A.N.V.’, maar ‘algemeen-Nederlands maandblad, uitgave van het A.N.V.’. De verhouding tussen het bestuur van het A.N.V. en de redactie van het blad zal er een zijn als tussen de directie en de redactie van een dagblad. In het blad zal weliswaar het verenigingsnieuws van het A.N.V. gepubliceerd worden, maar op voet van gelijkheid zullen ook andere verenigingen en instellingen, die zich in de richting van de doelstelling van het blad bewegen, hun ‘nieuws’ in ‘Neerlandia’ kunnen publiceren. Gedacht is voorlopig aan enkele organisaties, die niet over een eigen orgaan of die alleen over een orgaan met een zeer grote periodiciteit beschikken.
De doelstelling van het blad zal tweeledig zijn: a) integratie van Nederland en Vlaanderen, b) behartiging van Nederlandse culturele belangen in den vreemde. De culturele betrekkingen van Nederland met Zuid-Afrika vallen onder de laatste doelstelling.
Voor nadere bijzonderheden mogen wij verwijzen naar het verslag van de hoofdbestuursvergadering elders in dit nummer.
Bij een nieuwe opzet behoort uiteraard een nieuw kleed. Hierover willen wij thans nog niets zeggen.