De Leuvense universiteit opnieuw in de branding
Rond de Katholieke Universiteit te Leuven is de jongste tijd in Vlaanderen weer heel wat beroering ontstaan. Wie gedacht had dat de regering-Lefèvre het universitair probleem in België althans voor korte tijd opgelost had, zal nu wel tot de vaststelling moeten komen, dat men niet straffeloos aan belangrijke onderdelen van dit probleem voorbijgaat. Dat de aanwezigheid van een Waalse universiteit in Vlaams-Brabant tot een nieuwe haard van verfransing dreigt te leiden hadden verscheidene Vlaamse verenigingen al geruime tijd - helaas vruchteloos - laten opmerken. Een vraaggesprek met prof. Woitrin. verschenen in het Waalse studentenblad L'Ergot, heeft nu echter het vuur aan de lont gelegd. In dit vraaggesprek geeft prof. Woitrin, die secretaris-generaal van de universiteit is, onomwonden toe dat de Waalse professoren inderdaad de tweetaligheid en dus de verfransing van Vlaams-Brabant wensen, dat zij via de nieuwe Franstalige vestigingen in de Brusselse randgemeente Woluwe een as Brussel - Leuven tot stand hopen te brengen met uitbreiding van de Brusselse olievlek tot Leuven en dat de oprichting van een eveneens Waalse campus in Waver op 25 km ten zuiden van Leuven en net over de taalgrens, uiteindelijk het derde punt moet vormen van een driehoek waarbinnen de verfransing van Vlaams-Brabant zich in de eerstvolgende decennia moet voltrekken.
Prof. Woitrin had net iets te veel gezegd. Veel Vlaamse organisaties die tot hiertoe vertrouwd hadden in de splitsingsmaatregelen door de academische overheid vroeger afgekondigd, begrepen dat hun goede trouw verschalkt werd.
De reactie kwam prompt. Na de noodkreet van prof. G.A. in ‘De Standaard’ (prof. G.A. legde uit waarom het in Leuven vijf voor twaalf was en vroeg onmiddellijke Vlaamse actie) kwam op 22 november een Aktiegroep Leuven tot stand. Veertien Vlaamse verenigingen maakten er deel van uit (Verbond Vlaamse Academici, Vlaamse Volksbeweging, Vlaams Verbond Overheidspersoneel, Algemeen Nederlands Zangverbond, Leuvense Organisatie van Assistenten en Onderzoekers, Vlaamse Toeristenbond en Vlaamse Automobilistenbond, Davidsfonds, Vlaams Verweer Brussel, Brussels Studentengenootschap, Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond-Leuven en verder Vlaams Ekonomisch Verbond, Bond der Grote Gezinnen, Willemsfonds en Vermeylenfonds), verenigingen die om organisatorische of ideologische redenen de motie zelf niet ondertekenen konden. De aktiegroep eiste in een motie o.m. het tot stand komen van een autonome Nederlandstalige universiteit te Leuven met eigen struktuur en eigen budget, overheveling van de Waalse universiteit naar Wallonië en beveiliging van het Vlaams karakter van Vlaams-Brabant.
Op 23 november kozen de Vlaamse professoren op hun beurt positie. In een scherpe tekst aan het adres van de rector-magnificus, het Belgisch episkopaat en de leden van de raad van beheer van de Leuvense universiteit verklaarden de Vlaamse professoren het volgende: ‘Het is enerzijds meer dan tijd, dat Vlaanderen te Leuven zijn eigen katolieke Nederlandstalige universiteit verwerft als autonome instelling met eigen beheer, eigen bestuur, eigen begroting en eigen infrastruktuur; autonomie behelst beslissingsrecht.
Gezien het anderzijds psychologisch en sociologisch onmogelijk gebleken is een belangrijke universiteit in stand te houden in een vreemd taalgebied zonder de gaafheid van dit laatste aan te tasten, bestaat de enige gezonde oplossing erin de Franstalige katolieke universiteit in te planten in Wallonië, waar zij trouwens in gunstiger voorwaarden haar rol ten bate van de Waalse katolieke gemeenschap kan vervullen. Al kan dit plan slechts geleidelijk worden verwezenlijkt, toch is een principiële beslissing hierover dringend geboden.
Bij een expansie naar het arrondissement Brussel-Hoofdstad moeten aan beide universiteiten dezelfde mogelijkheden geboden worden.
Beide universiteiten zetten gezamenlijk het werk en de traditie van de Leuvense Alma Mater voort.’
Het standpunt van de assistenten, werkleiders en navorsers was niet minder duidelijk: Het is vervat in volgende motie:
LOVAN, de organisatie van het Nederlandstalig wetenschappelijk personeel der Leuvense universiteit, sluit zich ten volle aan bij de stellingname van de Vereniging van Vlaamse professoren, afdeling Leuven, inzake de reorganisatie der Katolieke Universiteit, waarin o.m. aangedrongen wordt op:
1. verwezenlijking van een volstrekt autonome Nederlandstalige katolieke universiteit,
2. vestiging van een Franstalige katolieke universiteit in Wallonië, dit in het voordeel zowel van deze universiteit en van Wallonië zelf als van de kulturele integriteit van Vlaanderen;
3. een onmiddellijke principiële beslissing ter zake.
LOVAN wenst bovendien speciaal de aandacht te vestigen op volgende punten:
1. Traditie, naam en faam van de 500 jaar oude katholieke Alma Mater moeten en zullen voortleven, zowel in de universiteit in Wallonië als in de universiteit te Leuven. Dit alles is immers niet aan plaats gebonden.
2. De reorganisatie, waarvan sprake, zou een ideale gelegenheid scheppen om ook de interne struktuur van beide universiteiten nog meer aan de vereisten en noden van een modern georganiseerde universiteit aan te passen.