Fryske akademy 25 jaar
De in 1938 opgerichte Fryske Akademy is een instelling die een zeer bijzondere plaats in Friesland inneemt. Ze is een wetenschappelijk lichaam en verricht als zodanig soortgelijk werk als andere wetenschappelijke academies, maar ze verschilt van deze door haar structuur en door de plaats, die ze in de Friese samenleving inneemt. Terwijl een Academie doorgaans een exclusief gezelschap geleerden als leden telt en er van haar werking weinig rechtstreekse invloed uitstraalt op de samenleving, is de Fryske Akademy nauw verbonden met al wat er zich in het Friese culturele leven roert.
Dit is onder andere het gevolg van de beslissing, die bij de oprichting genomen werd, nl. dat iedereen, die een zekere verdienste voor de Friese cultuur heeft, als lid opgenomen kan worden, terwijl ze andere belangstellenden door een donateurschap aan zich verbindt. Ze heeft aan de leek een ruime plaats verleend in haar werk.
Een tweede oorzaak van de weerklank, die ze in haar werking ondervindt, vloeit voort uit het feit, dat ze een zeer ruim aandeel heeft in de Friese cultuurstrijd. Door haar prestaties heeft ze er in zeer belangrijke mate toe bijgedragen, dat de buitenwereld de Friese cultuur als een volwaardige entiteit ging erkennen.
In haar 25-jarig bestaan heeft de Fryske Akademy 216 publicaties uitgegeven. Voor een wetenschappelijk genootschap is dit een hoog getal; het gehalte van die publicaties kan alleen maar eerbied afdwingen. In voorbereiding zijn een taalkundig, een etymologisch en een toponymisch woordenboek; wanneer deze gereed zijn, kan Friesland bogen op een monutentaal taalkundig apparaat.
Voorts zijn er van de Fryske Akademy tal van vruchtbare culturele initiatieven uitgegaan. We noemen slechts de oprichting van het Frysk Orkest.
Een gelukwens is bij dit jubileum alleszins op zijn plaats. Het werk van de afgelopen 25 jaar is er waarborg voor, dat in de komende jaren van de Fryske Akademy nog zeel veel verwacht kan worden.