Neerlandia. Jaargang 67

Uit de tijdschriften

Dokumentatieblad van de Vlaamse Volksbeweging, 4de jaargang, nr. 8, okt. 1962.

Dit nummer bevat een uitputtende documentatie (blz. 487-521) over de tweede mars naar Brussel, ontleend aan Vlaamse, Waalse, Nederlandse, Franse en buitenlandse dagbladen.

Daarop volgt van blz. 521-563 een opsomming van de dokumenten, inzake de taalwet in bestuurszaken en in verband met de talentelling. Bijzonder komt hier tot uiting de krachtige actie, gevoerd door het Vlaams Aktiecomite Brussel en Taalgrens, dat begin 1959 werd opgericht door 40 verenigingen, die zich hadden aangesloten bij de motie van 5 januari 1959 tot afschaffing van de talentelling.

Op de blz. 526/529 staan de koppen overgenomen uit Nederlandse en buitenlandse bladen, die aan de Mars naar Brussel grote aandacht schonken.

Alle waardering voor het verrichten van de enorme arbeid aan deze documentatie verbonden, arbeid dikwijls door belangstellenden pro deo gedaan.

Tydskrif vir Volkskunde en Volkstaal (Johannesburg), Jaargang XVIII, afd. 4, oktober 1962.

Dr. Jan Ploeger uit Pretoria schreef in het oktobernummer van Tydskrif vir Volkskunde en Volkstaal een uitvoerig overzicht over: Die ‘Algemeen Nederlands Verbond’ in ons land (1897-1910), ontleend aan gegevens van het Verbondskantoor ontvangen.

[p. 16]

Dr. Ploeger schonk ruime aandacht aan de voorgeschiedenis, de beginjaren in Zuid-Afrika, de oorlogsjaren en de naoorlogsjaren. In 1912 bestonden er afdelingen van het Verbond in Bloemfontein, Johannesburg, Kaapstad, Nylstroom, Potchefstroom, Soutpansberg, Stellenbosch en Ventersdorp.

Moge dit artikel in Zuid-Afrika nog eens weer extra de aandacht vestigen op het Algemeen Nederlands Verbond, dat niets liever wil dan in sterke verbondenheid met het stamverwante land streven naar bevordering van alles wat ons samenbindt.

Tydskrif vir geesteswetenskappe, uitgegee deur die Suidafrikaanse Akademie vir wetenskap en Kuns, Engelenburghuis, Pretoria.

In het september nummer 1962, jrg. II, nr. 3 komt o.a. een opstel voor van Dr. F.G.E. Nilant over ‘Boeke oor Suidafrikaanse kuns’.

Nieuws uit Zuid-Afrika, red. en adm. postbus 1847, Pretoria. Dit maandblad, dat op verzoek gratis aan allen die belangstellen in Zuid-Afrika wordt toegezonden, deed 31 dec. 1962 het 8e nummer van zijn 2de jaargang verschijnen. Dr. Jan Ploeger, ook onze lezers wel bekend, schreef daarin een artikel ‘Bij de jaarwisseling’.

Ons Erfdeel, 6de jaargang/nummer 2, december 1962, (driemaandelijks kultureel tijdschrift voor het behoud van de Nederlandse kultuur, waar deze bedreigd wordt, speciaal in Frans-Vlaanderen).

Het decembernummer van het uitstekend geredigeerde periodiek ‘Ons Erfdeel’ huldigt de mens en kunstenaar Anton van Duinkerken, die op 2 januari jl. zestig jaar is geworden. In een kort verslag van diens reis in 1961 naar en door Frans-Vlaanderen, in gezelschap van Prof. Dr. A.A. Weijnen, lezen we over zijn eerste cultuurhistorische terreinverkenning in genoemd gebied.

Z.E. Kan. J. Verdonk (Steenvoorde) schreef over de uitvoeringen van Nederlandse toneelstukken in Frans-Vlaanderen in echt Steenvoordsch-Vlaams.

Luc Verbeke zette zijn cyclus over Frans-Vlaanderen voort met nr. XIV, (Taalstrijd en Vlaamse Beweging in Frans-Vlaanderen). Verbeke noemt in dit artikel o.a. de Noord-Nederlanders E. Besse uit Middelburg en de advocaat W.J.L. van Es, die in het begin van deze eeuw bijzondere belangstelling toonden voor ‘De Franse Nederlanden’.

Willy Spillebeen uit Menen wijdt een uitstekend artikel aan de dichter Jos. de Haes, een unieke figuur in de Nederlandse poëzie. Enkele gedichten van hem werden daarbij afgedrukt.

Een bij het Verbond bekende landgenoot in Australië, Dr. C.W. Wouters, vroeg aandacht voor de ‘Nederlanders in de Australische Gemeenschap’ en wel voor de politiek, de kultuur, de volksdansgroepen en de Nederlandse taal. Hierop volgt een beschouwing van Dr. A.W. Willemsen, lid van het hoofdbestuur van het Verbond en lid van de redactie van Neerlandia, over de Belgisch-Nederlandse kulturele samenwerking in de toekomst, naar aanleiding van een nota, die de Nederlandse en Belgische voorzitter van de Gemengde Technische Commissie tot uitvoering van het Nederlands-Belgische kultureel akkoord aan beide regeringen heeft aangeboden (zie Neerlandia, sept. nummer). Een rijk geïllustreerde bijdrage van Marius van Beek schetst de hedendaagse beeldhouwkunst in Nederland.

De artikelenreeks besluit met een bijdrage van André Maes uit Brugge over de vakantiecursus in de Nederlandse taal, gegeven in Frans-Vlaanderen, op initiatief van de Werkgroep Nederland.

Tot slot de bekende Kulturele Kroniek. Een zeer goed nummer!

d.K.A.

H. Janne: ‘De economische en sociale gegevens tegenover de federalistische stellingen’;
P. Herremans: ‘Vlaams-Waalse dialogen’, Socialistische standpunten, 1962, 9e jg., nr. 5-6.

Wij wijzen onze lezers op deze twee artikelen in het tweemaandelijkse Vlaamse orgaan van de B.S.P.,^*) omdat ze een waardevolle bijdrage vormen in de discussie over de oplossing van het Belgische nationaliteitenvraagstuk. Het artikel van Prof. Janne, senator voor de B.S.P., hoogleraar aan en oud-rector van de Vrije Universiteit te Brussel, geeft door uitvoerig cijfermateriaal een objectieve analyse van de verhoudingen tussen Wallonië, Vlaanderen en Brussel op economisch, sociaal en cultureel gebied. Ook verschenen in het Franstalige tijdschrift ‘Socialisme’, is het een samenvatting van en een commentaar op een rapport, opgesteld door de Brusselse federatie van de B.S.P.. Het wil een grondslag bieden voor een verdere discussie in deze partij. Prof. Janne is uitgegaan van het Waalse probleem, maar uit zijn artikel blijkt duidelijk de grote Vlaamse economische, sociale en culturele (vooral op onderwijsgebied) achterstand, ook al vertoont de economische ontwikkeling in Wallonië een tempoverlies. Schrijver wil een diagnose geven, geen oplossingen. De tendentie van zijn analyse is niettemin een kritiek op het door de Mouvement Populaire Wallon gehuldigde economische federalisme (alsmede op de hierop gebaseerde, sterk anti-Vlaamse agitatie) en een beklemtoning van de noodzaak om, bij alle wenselijke decentralisatie, voor de centrale problemen inzake infrastructuur enz. algemeen-Belgische maatregelen te treffen. Zoals bekend, meent de M.P.W. in een autonoom Wallonië een volkomen zelfstandige economische politiek te kunnen voeren.

De heer M.P. Herremans houdt zich reeds lang intensief met het vraagstuk van de Vlaams-Waalse verhoudingen bezig. Hij is één van die niet zo heel talrijke Franstalige Brusselaars, die zowel de Vlaamse als de Waalse problematiek grondig kennen en er met de nodige objectiviteit over weten te oordelen. Herremans beheerst ook perfekt het Nederlands. In bovenvermelde, zeer lezenswaardige beschouwing dringt hij er op aan, dat de Belgische socialisten het Vlaams-Waalse vraagstuk niet langer, zoals ze tot dusver deden, laten voortrotten, maar dat zij, op basis van de enkele jaren geleden door het Centrum Harmel bijeengebrachte documentatie, deze kwestie aanpakken. Hij herinnert in verband hiermee aan de tekst van het befaamde ‘Vergelijk der Belgen’, dat in 1929 door vooraanstaande Waalse en Vlaamse socialisten opgesteld werd. Z.i. moet men zich ‘eens en vooral bewust worden van het feit, dat de tijd der studiën voorbij is en dat nu het ogenblik gekomen is om politieke beslissingen te treffen’.

W.

*) B.S.P. = Belg. Soc. Partij.

Volksopvoeding, Belgisch-Nederlands Tijdschrift voor Sociaal-Cultureel Groepswerk. Register 1952-1961.
Uitg. J.B. Wolters, Groningen en Uitgeverij S.M. Ontwikkeling Antwerpen.

Onder de titel ‘Tien jaar Volksopvoeding’ is een register verschenen op de eerste tien jaargangen van de Belgische en de Nederlandse ‘Volksopvoeding’. Dit register bevat 563 nummers, alfabetisch genummerd, van de artikelen en kronieken; een alfabetische lijst van boekbesprekingen, een alfabetisch onderwerpsregister, met verwijzing naar de nummers in de numeriek-alfabetische lijst en een door Prof. ten Have ontworpen systematisch register, eveneens met verwijzing naar de nummers in de numeriek-alfabetische lijst.

In dit systematisch register treffen we aan: Generalia der volksopvoeding; Geschiedenis der volksopvoeding; Volksopvoeding als verschijnsel in de samenleving; Aspecten der volksopvoeding; Deelnemers aan de volksopvoeding; Leiders der Volksopvoeding; Werkvormen der volksopvoeding; Organisatie der volksopvoeding; Financiering der volksopvoeding; Hulpwetenschappen der volksopvoeding; Volksopvoeding en materieel-technische cultuur; Volksopvoeding en sociale cultuur; Volksopvoeding en geestelijk-zedelijke cultuur; Volksopvoeding en bevolkingsgroepen; Volksopvoeding en tijdsbesteding; Volksopvoeding in internationaal verband en Varia der volksopvoeding.

Al met al, een voortreffelijk naslagregister op de tien jaargangen van ‘Volksopvoeding’.