Federalisme in België
Lic. J. Soenen
Dit artikel neemt geen stelling, maar wil een zo volledig mogelijke inventaris van de opvattingen geven, van de verschillende politieke en pseudo-politieke groeperingen in België wat betreft het federalisme en aanverwante problemen.
Uit dit overzicht blijkt overvloedig dat deze opvattingen zeer uiteenlopend zijn, maar één feit staat vast: iedereen - zelfs de meest verstokte unitarist - maakt zich zorgen over het probleem, wat er op wijst dat de mogelijkheid van het federalisme, of van een andere vorm van decentralisatie, iedereen voor ogen staat. De vraag of dit een droom blijft of een werkelijkheid wordt, valt niet binnen het bestek van dit artikel.
Beginnen wij met ons overzicht in Vlaanderen. Ter inleiding mag men wel zeggen, dat de meeste vooraanstaande Vlaamse kulturele organisaties voor een min of meer intense vorm van autonomie gewonnen zijn, en in die zin gedurende de laatste tijd allerlei moties en stellingnamen in het licht hebben gegeven. Deze stellingnamen variëren van een uitsluitende kulturele autonomie tot een integraal federalisme op staatkundig gebied. Deze organisaties zijn bijna uitsluitend christelijk en/of politiek rechts georiënteerd. Toch vonden zij eveneens steun in het zogenaamde ‘Manifest van Vlaamse socialisten’, een manifest dat zeker geen federalisme of iets dergelijks eist, maar dat toch méér aandacht vraagt van de Belgische Socialistische Partij voor de Vlaamse ontvoogding.
Overigens onthouden de socialistische en liberale kulturele verenigingen in Vlaanderen zich van elke hervormingspropaganda (staatkundig), althans wanneer men enkele gemeenplaatsen over een zelfstandige Vlaamse kultuur mag verwaarlozen.
Aan politieke zijde in Vlaanderen staat de Vlaamse nationale partij, nl. De Volksunie, voor 100% achter de idee van een radikaal en volwaardig federalisme. Haar voorzitter, mr. F. Van der Elst, en haar volksvertegenwoordiger voor Brussel, D. De Coninck, publiceerden in die zin reeds enkele theoretische brochures over een staatkundig toegepast federalisme, brochures die men als wetenschappelijk zeer gefundeerde bijdragen kan beschouwen.