Neerlandia. Jaargang 64

Boekbespreking

N.V. Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, 's-Gravenhage-Rotterdam

De witte zwaluw, door Walter Breedveld. Prijs f 8,90.

Een gevoelig verhaal, waarin Bertrand de Sarure de hoofdfiguur is. In zijn jeugd stelt zijn invaliditeit hem min of meer buiten zijn leeftijdgenoten. Een verhuizing uit het hem zo eigene Brabant naar Amsterdam maakt zijn leven niet gemak-

[p. 100]

kelijker. Niet onmogelijk, dat na die mislukte jeugd in hem een drang groeide om ‘stoer te doen’ of ‘stoer te lijken’. Hij komt terecht in een misdadig groepje en zijn misdragingen brengen hem in de cel. De maatschappij vangt hem op; Bertrand slaagt er in voorgoed met het verleden af te rekenen.

Dan brengt de industrieel Brenschop, die Bertrand met een auto heeft aangereden, hem in zijn gezin. Daar groeit een sterke vriendschap tussen hem en mevrouw Brenschop, een vriendschap die geen ‘verhouding’ betekent. De heer Brenschop maakt geen bezwaren, zoveel te meer de zoon Karel, een nietsnut, die ook een verwijdering tussen zijn ouders veroorzaakt. Deze Karel, gedreven door een jaloezie of een angst, dat Bertrand hem zijn moeder zal ontnemen, koopt twee misdadigers om en laat hem in zijn woning vermoorden.

Het lijkt dan dat het echtpaar Brenschop voorgoed uit elkaar zal gaan. Maar dan bereikt hun het bericht, dat Karel in München om het leven is gekomen, toen hij, om een klein meisje te sparen, het stuur van zijn snelrijdende auto omgooide en in volle vaart tegen een boom reed.

Het offer van de zoon, die zijn ouders steeds had teleurgesteld, bracht man en vrouw weer tot elkaar.

De titel ‘De witte zwaluw’ is aan dit boek gegeven, omdat Bertrand in zijn jeugd, samen met zijn vader, in het mooie Brabantse landschap er op uittoog om de witte zwaluw te zien, de witte zwaluw, die volgens het Brabantse geloof, ‘het geluk’ brengt.

Een 10 voor de 10-ers, onder redactie van Ad den Besten, Edithe de Clercq Zubli, Pierre H. Dubois, Michel van der Plas, Aad Rot en Peter Jan de Voogd. Een keuze uit wat er in het cursusjaar 1958-1959 is verschenen in de Nederlandse schoolpers.

Ieder, die belangstelt in de jeugd van heden, dient op de hoogte te zijn van wat leeft in haar gedachten- en gevoelswereld en hoe daaraan vorm wordt gegeven. Maar ook de jeugd dient te weten wat en hoe door leerlingen, de tijdgenoten - niet alleen van de eigen school, maar ook van andere scholen - in hun schoolbladen werd geschreven.

De redactie, die het zeker niet gemakkelijk heeft gehad, is er uitstekend in geslaagd daarvan een duidelijk beeld te geven.

De laatste kans, door S. Vestdijk. Prijs f 8.90.

Met ‘de laatste kans’ sluit Simon Vestdijk de Anton Wachter-serie af. Dit is het 8ste deel van de bekende serie, die men - dat is algemeen bekend - als een autobiografie moet zien, die eindigt als Anton Wachter de doktersbul in zijn zak heeft.

De moeilijkheden van de personen in deze serie zijn zijn eigen problemen geweest.

‘De laatste kans’ verspeelt Anton Wachter ook weer. Nergens vindt deze niet bepaald sterke figuur de liefde en trouw, die hij zelf ook nooit gegeven heeft, ook niet aan de indrukwekkende rij van verpleegsters, van wie hij in zijn laatste studiejaar, als medisch student, zich niet bepaald ‘distancieert’.

‘Ina Damman’, ‘De Beker van de min’, ‘De vrije vogel en zijn kooien’ en nu deel 8 ‘De laatste kans’, we ontmoeten steeds dezelfde Anton Wachter, produkt van de in grote teruggetrokkenheid levende Vestdijk, die in deze serie de personen uit zijn jeugd, waarin hij ook weer zichzelf projecteert, vaak zeer sterk en goed typeert.

Jammer, dat door teveel details het lezen van zijn boeken soms een vermoeiende in plaats van een ontspannende bezigheid wordt.

N.V. Martinus Nijhoff's Boekhandel en Uitgevers-Mij, 's-Gravenhage

Van Dale Groot Woordenboek der Nederlandse Taal, 8e druk, afleveringen 14 en 15. Per afl. f 3, -.

Bij het verschijnen van de 14de en 15de aflevering van de geheel opnieuw bewerkte 8ste druk herhalen wij gaarne onze warme aanbeveling van dit voortreffelijk woordenboek, dat iedereen, die prijs stelt op het spreken en schrijven van goed Nederlands, zich dient aan te schaffen.

Raadpleging van dit woordenboek zal U zelden teleurstellen.

A.W. Sijthoff's Uitgeversmaatschappij te Leiden

In Holland staat een molen, door A. Bicker Caarten. Prijs f 3,90.

De molendeskundige is voor de lezers van Neerlandia geen onbekende. Hij heeft voor de leden van de afdeling 's-Gravenhage enige jaren geleden een voordracht gehouden ter voorbereiding van een onvergetelijke tocht door het Hollandse (hier past het woord Nederlandse bepaald niet) polderlandschap en daarover is toen een uitvoerig verslag in Neerlandia verschenen.

Dit alleraardigste, 88 bladzijden tellende, met voortreffelijke foto's verluchte boekje van zijn hand geeft een aantrekkelijk, bijna volledig, beeld van het bedrijf van een Hollandse poldermolen, de polder en de bemaling, ja zelfs van de romantiek van de molen en de molenbewoners.

Bosch & Keuning N.V. Uitgevers en Drukkers te Baarn

Landverhuizers, door P.J. Risseeuw. Een trilogie, met de titels: ‘Vrijheid en Brood’; ‘De huilende wildernis’ en ‘Ik worstel en ontkom’. Prijs geb. f 6,90.

Deze in 1959 verschenen uitgave beleeft al een zesde druk, maar in een enigszins verkorte vorm.

De Protestantse schrijver Risseeuw geeft op boeiende wijze een fris, maar sober verhaal over de Nederlandse emigranten, toen landverhuizers genoemd, die ongeveer honderd jaar geleden naar Amerika uitweken. Een knappe geschiedschrijving en een sterke roman, waarin de Nederlandse volksaard: onbuigzaam, onverzettelijk, doorzetting en godsvertrouwen op bijna elke bladzijde naar voren komt.

Een boek, dat emigranten, die het vaak niet gemakkelijk hebben, zeer zal treffen, troosten en sterken.

J.B. Wolters, Groningen

Nos Patria, door Ch.A. Koppens, Dr. C.Ch. Goslinga en Drs. A.C.H.J. van Noort. Deel 3.
Prijs f 4, -.

Deze methode voor het geschiedenisonderwijs in de Ned. Antillen bespraken we reeds na het verschijnen van deel 1 en 2. Het derde deel omvat de periode na Napoleon tot heden. Voor de Ned. Antillen wordt bijzondere aandacht gewijd aan de moeilijke jaren voor Curaçao, aan de bevrijder van Venezuela, Simon Bolivar, aan Monseigneur Niewindt, de weldoener voor de Antillen, de afschaffing van de slavernij op 1 juli 1863, Curaçao tussen 1850 en 1900 en de jaren 1945-1955. Wij verheugen ons er over, dat thans op de scholen in de Nederlandse Antillen, dank zij Nos Patria, werkelijk vaderlandse geschiedenis wordt onderwezen.

Forum Boekerij (Ad. M.C. Stok) 's-Gravenhage

Van de Forum Boekerij ontvingen wij twee delen uit de serie Roemloos einde van Jurgen Thorwald: Oder -45 en Weichsel-45 (waarbij generaal-majoor B. Koning, inspecteur der infanterie, een voorwoord schreef). Het derde deel is Elbe -45. De prijs per deel bedraagt f 8,90.

Koning noemt deze boeken huiveringwekkend, aangrijpend, fascinerend en een vurig teken aan de wand.

Wij persoonlijk lezen geen oorlogsboeken meer. Maar generaal Koning zegt in zijn slotzin, dat deze boeken het driedubbele waard zijn om door ieder mens, die in vrijheid wil leven, te worden gelezen en herlezen, want, zegt hij - met William Penn -: de mensen moeten door God worden geregeerd, of zij zullen door tirannen worden overheerst en wat dat betekent toont deze trilogie van het Roemloos einde aan.