Neerlandia. Jaargang 63

[p. 62]

Stichting Lodewijk de Raet voor volksopvoeding en studie

De Stichting Lodewijk de Raet is een instelling voor volks-opvoeding en studie, die aan volwassen Vlamingen ontplooiing van de volkskracht, vernieuwing van de volkscultuur en ontwikkeling van het besef van saamhorigheid wil brengen. Daartoe geeft zij gelegenheid tot vorming en tot bezinning, ten aanzien van culturele, maatschappelijke, economische en staatkundige problemen in de geest en volgens de methode van de Volkshogescholen.

Lodewijk de Raet, naar wie de stichting is genoemd, leefde van 1870-1914; hij was staathuishoudkundige te Antwerpen en een bekend voorman der Vlaamse Beweging. Men kan hem de promoter van de vernederlandsing van het hoger onderwijs noemen en de grondlegger van de economische richting in de Vlaamse Beweging, die de aandacht heeft gevestigd op de sterke wisselwerking tussen de culturele en de sociaal-economische factoren in de ontwikkeling van elk volk.

De Stichting werd opgericht als instelling van openbaar nut op 8 juli 1952. Zij wil zijn een ontmoetingscentrum voor alien. De Stichting werft geen leden; wie dus aan de door de Stichting georganiseerde bijeenkomsten deelneemt, sluit zich niet aan bij een bepaalde groep. De Stichting Lodewijk de Raet vermijdt angstvallig een wedloop met het zo uiteenlopend verenigingsleven.

Wat doet de Volkshogeschool?

De volkshogeschool is voor allen en dus van niemand. Zij verwacht alleen, dat alien, die aan haar bijeenkomsten deelnemen, de daar in behandeling genomen vraagstukken benaderen, ieder van zijn eigen overtuiging uit, maar tevens in de geest van een eerlijke ontmoeting met andersdenkenden.

Na augustus 1952 werden elk jaar tientallen cursussen, studie-weekeinden en studiereizen georganiseerd. De bijeenkomsten worden op verschillende plaatsen gehouden, maar de Stichting streeft er naar in de toekomst een eigen volkshogeschoolgebouw in gebruik te nemen.

De volkshogeschoolcursussen worden in internaatsverband ingericht met de bedoeling de deelnemers te helpen afstand te nemen van eigen omgeving en kring, waarin men pleegt te verkeren.

Deze volkshogescholen voorzien in de behoefte, welke leeft onder de leden van de jonge generatie, die elkaar in werkplaats en kantoor, op de dansvloer, op straat en in de militaire dienst ontmoeten, de behoefte nl. met elkaar ook in conferentieoorden de principiële vragen van het maatschappelijk leven bewust te bespreken en op basis van hun verschillende levensbeschouwingen deze vragen tegenover elkaar te stellen.

Uiteenlopende onderwerpen

De onderwerpen, die tijdens studiedagen, in cursussen worden behandeld, lopen zeer uiteen. Wij laten hier een kort lijstje volgen: Loopbanen in Kongo; Arbeid, bedrijf en samenleving in deze tijd; Creatief spel en werk; Seminarie Vlaamse Beweging; Het kind en zijn speelgoed; Wooncultuur; Bescherming en voorlichting van de verbruiker; Vernieuwing van de Volkskracht in de Nieuwe Landen; Jeugdbescherming; De Vlaamse Beweging; Onderwijsorganisatie; Vrouw en Beroep.

Voorts bevatten de programma's, die wij geregeld op het Verbondskantoor ontvangen, volkshogeschoolreizen, bv. naar Engeland en Denemarken in juli 1959 en naar Duitsland, augustus 1959.

Een nieuwe brochure

Wij willen nog wijzen op een boekje met de titel: ‘De Stichting Lodewijk de Raet en de Vlaamse Volkshogeschool’. Deze brochure is samengesteld door de voorzitter van de Stichting, dr. M. van Haegendoren en prof. Lamberty, die het hoofdstuk ‘Lodewijk de Raet: Zijn betekenis voor Vlaanderen’ schreef.

De brochure behandelt: ‘De volkshogeschool als vormings- en ontmoetingscentrum’. Wij treffen er de volgende hoofdstukken in aan: De Vlaamse volkshogeschool en de Vlaamse Beweging; De Volkshogeschool voor jong en oud; Geest en methode; De Volkshogeschoolbeweging hier en elders en een slotartikel over Lodewijk de Raet.

Dat slotartikel eindigt met de volgende typering: ‘Lodewijk de Raet, politiek denker en aanvoerder, grondlegger van een Vlaamse volkspolitiek, schepper van een nieuw ideaal van Vlaamse welvaart en Vlaamse luister, pionier van de volksopleiding, ter wille van de Vlaamse volkskracht, blijft ook thans een leermeester voor zijn volk, een wegwijzer voor de toekomst van dat volk!’

Deze brochure bevat een aantal foto's, ontleend aan het volkshogeschoolleven, zowel binnen de muren van het vergaderlokaal als buiten bij spel en sport.

Geest en methode

Wij willen deze korte bespreking over de Stichting Lodewijk de Raet besluiten met een uiteenzetting over de geest en methode op de volkshogeschool.

Een volkshogeschoolcursus is vooral niet een cyclus van voordrachten, die men zo goed mogelijk volgt. Het is een leefgemeenschap, waar men zich bij aansluit en waaraan men mede bouwt.

Niet alleen luisteren, maar vooral deelnemen aan het volkshogeschoolgesprek, dat in kleine groepjes wordt georganiseerd. Men is daar partner van het gemeenschappelijk werk.

Men leeft met elkaar door samen te arbeiden, maar ook samen te spelen, te zingen, sport te beoefenen in huis en tuin. Volksmuziek, volksdans, handenarbeid, wisselen af met de uren van luisteren en discussiëren.

Zo wordt de volkshogeschoolgemeenschap een oefenveld voor het echte maatschappelijke leven; zij is een ‘experimenteer-maatschappij’.