Neerlandia. Jaargang 63

[p. 56]

Groot-Kempische cultuurdagen in Hilvarenbeek

Vanuit alle delen van het Kempische gebied, omvattende de provincies Noord-Brabant, Belgisch Limburg en Antwerpen, maar ook van daarbuiten, waren honderden voor de dertiende maal naar Hilvarenbeek gekomen ter bijwoning van de jaarlijkse Groot-Kempische Cultuurdagen. Het programma begon zaterdagsmiddags (25 juli) om 3 uur met een academische zitting in de ruime zaal van het parochiehuis.

Dr. M. Grijperdonck, hoofd van de dienst voor Culturele-Sociale aangelegenheden in de provincie Oost-Vlaanderen, hield een korte inleiding over het onderwerp: ‘Cultuurspreiding ten plattelande’. Hij deed dit aan de hand van zeven stellingen. De volkscultuur moet omhoog en hiervoor moet de medewerking verworven worden van onbaatzuchtige lieden. Laat men echter oppassen voor vervlakking. Ongetwijfeld kan de hulp van de overheid niet worden gemist.

Het platteland

Ir. J. Wellen, secretaris van de Noord-brabantse Chr. Boerenbond, sprak over hetzelfde onderwerp als zijn voorganger en had tien stellingen. Hij wilde op het platteland meer bevordering van de geestelijke opgang en beschaving van een zo groot mogelijk aantal mensen, waarbij in het bijzonder rekening gehouden moet worden met reële mogelijkheden en het streekeigen. Ook ir. Wellen stelde hierbij een matige overheidssteun ten zeerste op prijs. Meestal ontbreken geschikte lokalen, terreinen, bibliotheken enz., waardoor de cultuurspreiding op het platteland sterk geremd wordt.

Daarna zong het jongenskoor uit Hilvarenbeek onder leiding van Jac van Meel op voortreffelijke wijze Franse liederen; in het programma stond, dat het moeilijk was een programma samen te stellen van Nederlandse liederen, die al niet doodgezongen waren door radio en televisie. In één dezer vijf chansons (Le gamin de Paris) stond: ‘Pantalons trop longs pour lui’. Met een variant hierop zou men kunnen zeggen: ‘De inhoud van deze liederen ging wel enigszins boven het begrip dezer zangertjes’.

Na een levendige gedachtenwisseling over de twee inleidende voordrachten vatte de forumleider het gesprokene samen in de stelling, dat liefde voor het volk de algemene drijfveer moet zijn om het ideaal te kunnen bereiken.

Wie er waren

Onder de talrijke aanwezigen bevonden zich o.a. de ambassadeur van de Unie van Zuid-Afrika en mevrouw Geldenhuys, de Belgische minister van staat, dr. F. van Cauwelaert, de culturele attaché van België, dr. A. Mariën, het Tweede Kamerlid dr. ir. C. van Meel, prof. A. van Duinkerken, de leden van Ged. Staten van Noord-Brabant, enige bestuursleden van het Alg. Ned. Verbond en enige bestuursleden van het genootschap ‘De Nederlanden in Europa’.

Dr. Van Cauwelaert sprak aan het slot geestdriftige woorden. Ook hij was van mening, dat een taak als deze alleen goed vervuld kan worden door mensen met toewijding en onbaatzuchtige gevoelens. Hij prees vooral het R.K. onderwijs in België.

Het was intussen 6 uur ge worden; de klokken van het carillon, bespeeld door Peter Maassen, stadsbeiaardier van Breda, drongen tot in de zaal door, toen de zitting gesloten werd door de burgemeester van Hilvarenbeek, de heer J.P.M. Meuwese, de energieke organisator van deze dagen, die ook de openingsrede had gehouden en het forum had geleid.

Tentoonstelling van affiches

Het Comité van Belgisch-Nederlands-Luxemburgse samenwerking had met de Stichting Groot Kempische Cultuurdagen een tentoonstelling ingericht op het Vrijthof vóór het Gemeentehuis. Het was een tentoonstelling van industriële en commerciële affiches uit de drie Beneluxlanden, die onder carillonklanken geopend werd door dr. A. Mariën. Het lag in de bedoeling de esthetisch meest verantwoorde en de meest doelmatige affiche te bekronen. De prijs zou na 22 augustus worden uitgereikt aan de onderneming, wier affiche, blijkens een door de bezoekers te houden enquête, de grootste verkoopkracht bezit.

Aan de dis op het Vrijthof

Evenals de twaalf voorafgaande Cultuurdagen werd ook de dertiende begunstigd door prachtig zomerweer. En dit was heel belangrijk. 's Avonds bood het Vrijthof nl. een waarlijk Bourgondische aanblik. De plaatselijke Harmonie kwam tegen half zeven het Vrijthof opgemarcheerd en nam plaats in de muziektent. Dat betekende: etenstijd.

De honderden gasten zetten zich aan lange, witgedekte tafels om een koffiemaaltijd te gebruiken: sneden Brabants brood, broodjes met kaas, ham en worst, harde eieren, krentenbrood en eierkoeken, alles besproeid met koffie.

Toen het duister inviel vertoonde een zestal inwoners hun kunde in het vendelzwaaien; leden van een Poolse groep voerden volksdansen uit.

De vijf eeuwen oude, 64 m hoge toren baadde zich in spreidlicht. Na de maaltijd opende de burgemeester de rondedans, waaraan iedereen kon deelnemen en waarvan een dankbaar gebruik werd gemaakt door de jeugd van Hilvarenbeek.

Mr. Becht eredoctor

Het was intussen half elf geworden toen het muziekcorps de taptoe speelde ging men naar café Heezemans voor een academische (!) zitting, waar elk jaar een verdienstelijk persoon tot eredoctor wordt benoemd. Dit jaar was het mr. C.J.G. Becht, burgemeester van Tilburg. Gastvrouw is jaarlijks de Pickwickclub, een geesteskind van de Brabantse schrijver Jan Naaykens. De onsterfelijke Samuel, wiens stenen hoofd in het midden van de zaal, of lie ver het zaaltje, prijkte was de patroonheilige. Enige malen werd het ‘Pickwieklied’ gezongen, waarin o.a. staat:

De wereld barst van vuil venijn
En stinkt van kioade streken.
Hoe schoon zouden de mensen zijn
Als zij op Pickwick leken.

Op geestige wijze sprak prof. Anton van Duinkerken de jonge promovendus toe; daarna bleef men tot diep in de nacht bij een.

De tweede dag

's Zondags om half twaalf - nadat iedereen gelegenheid was gegeven tot kerkbezoek - begonnen drie sectiebijeenkomsten: 1. de vergadering van schrijvers en publicisten, onder voorzitterschap van Emiel van Hemeldonck; 2. de vergadering van beeldende kunstenaars; 3. de vergadering van het genootschap: ‘De Nederlanden in Europa’.

In de laatste vergadering voerde dr. R. Pirijns uit Gent het woord. Op rustige, overtuigende wijze toonde hij aan, dat het nu maar eens uit moest zijn met dat Vlaamse ‘hart’ en dat Noordnederlandse ‘verstand’. Laten we elkaar tegemoet komen en verdraagzaam zijn. Ook hierop volgde weer een levendige gedachtenwisseling. Op deze drie bijeenkomsten waren niet alle deelnemers aanwezig. Velen luisterden liever vóór café ‘De Zwaan’ naar het Promenadeconcert, tussen 12 en 1 uur gegeven door de Harmonie Concordia, onder leiding van Wout Favies.

's Middags reikte prof. dr. A. van Duinkerken de literatuurprijzen der gemeente Hilvarenbeek uit. De romanprijs viel ten deel aan mej. R. Bellefrot uit Antwerpen; het beste, nog niet gepubliceerde gedicht was van A.A. Jacobs te Alphen (Noord-Brabant). De tweede prijs werd toegekend aan Frans Babylon te St. Oedenrode voor een gedicht.

Tijl Uilenspiegel op de planken

Om 8 uur werd op het binnenplein van het gemeentehuis voor ongeveer 300 personen opgevoerd: ‘Tijl komt terug’, een kluchtig spel door Jan Naaykens. Een prachtvoorstelling, goed van tekst, geestig van inhoud, uitstekend van spel en belichting. In dit spel bleek weer eens, dat Tijl Uilenspiegel eeuwig en onverwoestbaar is.

De Groot-Kempische dagen werden be-sloten met een taptoe, zoals die de vorige avond werd gegeven.

Nog lang zullen deze dagen in de herinnering van velen blijven. Tientallen logeerden, evenals ik, bij inwoners van Hilvarenbeek, die de deelnemers gratis onder dak en maaltijden verschaften. In 1954

[p. 57]

logeerde ik bij een inwoner van Oberammergau, maar tegen betaling. In 1958 vroegen wij de Haagse leden van het Verbond onderdak voor Vlaamse A.N.V.-ers, die zouden deelnemen aan de feestelijkheden ter gelegenheid van ons zestigjarig bestaan. Wij kregen toen van de ruim 300 leden vier adressen. Welk een verschil in gastvrijheid!

Of ik tevreden was over deze dagen? Meer dan dat.

De burgemeester zei mij na afloop, dat over een maand de besprekingen zouden beginnen voor de 14de bijeenkomst der Groot-Kempische Cultuurdagen, misschien enigszins anders dan nu.

Iedere A.N.V.-er moet minstens eens van zijn leven deze dagen hebben bijge-woond. Dit jaar waren er ongeveer tien. Laten het er volgend jaar enige veelvou-den van tien mogen zijn.

F. KOOTE