Neerlandia. Jaargang 63

Kunstavonden in Utrecht

De Utrechtse leden van het A.N.V., die met de leden van de Kon. Veren. ‘Oost en West’ op 30 januari de voordracht van dr. A.A. Gerbrands, conservator van het rijksmuseum voor Volkenkunde te Leiden, hebben bijgewoond, hebben in het bijzonder genoten van de lichtbeelden vertoond over de ‘Negerkunst’.

Deze lichtbeelden zijn vervaardigd naar de in evengenoemd museum aanwezige grote en kostbare verzameling: beeldjes van hout, ijzer en koper, welke men niet moet zien als siervoorwerpen, maar als ethnografica met een symbolische of animistische betekenis.

Ondanks hun vaak vreemde afmetingen zijn vele beeldjes prachtig gevormd. Indertijd (in 1870) hebben de Engelsen het paleis van de vorst van Benin in Nigeria geplunderd en bij die gelegenheid die verzameling buitgemaakt. Men besefte toen nog niet de waarde van deze zeer oude ‘heilige’ voorwerpen, waarvan een groot deel gelukkig in het bezit van het Leidse museum is gekomen.

Zuidafrikaanse schilders

Op 17 februari hield dr. F.C.L. Bosman voor de afd. Utrecht van het A.N.V., de Ned. Zuidafrikaanse Vereniging en het Utrechtse Kunstenaarsgenootschap ‘Kunstliefde’ een voordracht over ‘Skilderkuns in Suid-Afrika’.

Aan de hand van een prachtige verzameling kleurendia's van Afrikaanse schilderijen en tekeningen gaf de zeer kundige spreker een overzicht van de ontwikkeling van de Zuidafrikaanse schilderkunst.

Vóór 1900 maakten vooral Engelsen ‘plaatjes’. De eerste schilder, die Zuid-Afrika op internationaal peil bracht, was de Nederlander Frans Oerder (omstreeks 1900).

Het was er spreker vooral om te doen, aan te tonen, dat Zuid-Afrika sinds Oerder niet alleen goed werk heeft geleverd, maar ook dat het daarbij een eigen karakter heeft weten te verkrijgen en te behouden.

Een van de grootmeesters Pierneef heeft, toen hij, na zijn opleiding in Nederland, weer in Zuid-Afrika terugkwam, gezegd: ‘Hier gingen mijn ogen open en ik werd me bewust, een “Boer” te zijn’. Hij werd getroffen door de harde kleuren van landschap en wolken en door de wijde ver ten, waardoor hij tot een eigen stijl kwam.

Dr. Bosman noemde ook nog de Nederlander Pieter Wenning, die uitstekend Afrikaans werk levert.

K. Br.