Van Britse kolonie tot souvereine staat
Op 20 februari hield prof. dr. P.J. van der Merwe uit Stellenbosch te Utrecht een voordracht over de politieke ontwikkeling van Zuid-Afrika van Britse kolonie tot souvereine staat.
Als in een spannend spel toonde spreker aan hoe, door het gebruik maken van de internationale verwikkelingen in het tijdvak van 1910 tot heden, en gedragen door groeiende nationale kracht der Afrikaners, de politieke leiders van de Zuidafrikaanse Unie: Smuts, Hertzog en Malan steeds meer doelbewust de formele staatkundige vrijheid benaderden. De juridische formuleringen van de onderlinge verhoudingen tussen de delen van het Britse Rijk werden telkens weer omgewerkt om ze aan te passen aan veranderde toestanden en aan de reeds gedane stappen, nu eens van Canada, dan weer van Ierland of Zuid-Afrika. En daarmee werd dan meteen weer de gelegenheid geopend voor nog meer zelfstandigheid.
Zo verdwenen zonder opvallende schokken de zeggenschap van het Britse parlement over de Dominions, de rechten van de Britse kroon als uitvoerende macht en van de hoogste Britse rechtspraak van het Privy Council, of ze werden tot ledige vormen. Ook de Engelse regering heeft erkend, dat, zoals Ierland het reeds eerder deed, ieder dominion thans bevoegd is ook de laatste banden te verbreken, zodat er voor de Zuidafrikaanse Unie, tenminste juridisch, niets meer aan de eventuele uitroeping van een onafhankelijke republiek in de weg staat.
Deze belangrijke voordracht, die gehouden werd inde Senaatskamer der Utrechtse universiteit, werd bijgewoond door vele professoren en studenten.
K. BRAAK.
Auteursrechtelijk beschermd