Neerlandia. Jaargang 61

[p. 14]

De stem uit Amerika
Amerikaanse Sinterklazen werken een hele maand

Neen, waarde lezer, ik zal gem verontschuldigingen neerschrijven over mijn langdurig stilzwijgen. Daarvoor heeft het te lang geduurd. Aileen één ding wil ik U verzekeren: het was niet een gebrek aan belangstelling in het doen (en laten) van ons A.N.V., meer in het bijzonder van de zustervereniging in New York, dat me van schrijven weerhield. Nu zit ik dan weer achter mijn schrijimachine met een Nederlandse kalender tegenover mij aan de wand; over die datum van heden wil ik het ditmaal met U hebben, 6 december, St. Nicolaasdag en de avond daarvoor op de 5de.

Een dag ook in Neerlandia niet on-opgemerkt. Sla de nummers van juli, augustus en September 1955 er nog maar eens op na. Een dag, in het bijzonder voor de jongeren in Nederlandse kringen van grote betekenis en in hun liederen zo vaak bezongen. In gedachten zie ik weer de maan door de bomen schijnen, ik hoor mijn hart weer vol verwachting kloppen en ik draag herinneringen mee aan de koek, terwijl de gard, hoewel vaak dubbel en dwars verdiend, mij als door een wonder bleef bespaard.

In het kleine Nederland hadden we aan één dag, aan de heilige gewijd, genoeg, ook ter wille van de spijsvertering, welke een te veel aan zoetigheid slecht zou kunnen verwerken.

Volle maand feest

Hier in dit grote land en in deze grote stad denkt men er anders over; hier is de feestelijkheid in de loop der jaren uitgedijd en loopt nu van Thanksgiving Day (de laatste donderdag in november) af tot en met Nieuwsjaarsdag, dat is een periode van ruim een maand.

Aan één Sint hebben we overigens niet genoeg; tientallen Sinten, hier ‘Santa Claus’ gedoopt, of ‘Kriss Kringle’, komen opdagen.

Men ziet ze op de trottoirs, in hun mooie gelakte kaplaarzen stampvoeten van de kou, terwijl ze giften inzamelen voor een liefdadig doel. Voorts vindt men ze in de enorme magazijnen (departments stores), waar ze aan de kinderen van ouders, die er komen winkelen, lekkers uitdelen, of ook wel een cadeautje, dat tevoren door de ouders stiekum is gekocht.

Sint op de schoolbanken

De straat-Sinten, veelal uit de achterbuurten afkomstig, krijgen vooraf een bijzondere opleiding vanwege de vereniging ‘ Volunteers of America’, die ook de collecte organiseert. Het staatsiegewaad wordt hun geleend en verder ontvangen zij een loon van $ 3 daags, vrije maaltijden en een vrij bed in de ‘Tabernacle’, het Volunteers-logement in de benedenstad.

Het enige wat aan hun opleiding mijns inziens nog ontbreekt, is een ‘promotie’ in cap and gown (baret en toga), zoals gepromoveerden aan een Amerikaanse universiteit dragen. Wellicht zou daarbij aan de allerbesten een doctorsbul in de Krisskringologie kunnen worden uitgereikt.

Lach niet, waarde lezer, want de kleine ukkepukken, die hier een bewaarschool hebben doorlopen, dragen na hun ‘eind-examen’ cap and gown!

Het Krisskringle-wetboek

Een les, die de Sinten, voordat ze de straat mogen opgaan moeten leren en die ze waarschijnlijk hard nodig hebben om hun hoge rol In waardigheid te vervullen, wil ik U niet onthouden. Het is de les, waarbij hun het Kriss Kringle wetboek wordt voorgelezen, aan welks voorschriften zij zich streng hebben te houden.

Ik haal er het volgende uit aan: ‘Zorg dat je geen soep op je baard morst’; ‘Houd je adem rein’; ‘Eet geen knoflook of rauwe uien’; ‘Drink geen alkohol’; ‘Trek de aandacht door luid met je handbel te klingelen’; ‘Dring je zelf niet op.’

Aardig, niet waar? Leuk, lachwekkend. Maar, wat mij betreft: Geef mij liever de Nederlandse Sint maar terug. En dan die op die ene avond van 5 december. 's Mid-dags vooraf de optocht op straat van Goed Heilig Man in zijn tabberd, met Zwarte Piet voorop op de bok en daarna die heerlijke warme, gezellige avond bij moeder thuis.

Liefdadigheid

Toch wordt de goede Sint in velerlei kring hier niet vergeten, voornamelijk op het gebied van liefdadigheid niet. Eerlijkheidshalve zal ik hier enkele voorbeelden uit honderden nog even noemen.

Zo zenden de meisjes en vrouwen, werkzaam bij de New York Telephone Company trouw elk jaar (dit geschiedt al veertig jaar) geschenken aan achthonderd arme jongens en meisjes, in de eerste plaats aan hen, die in ziekenhuizen liggen. Onder het speelgoed zijn niet minder dan 3600 poppen en vele nagemaakte dieren van muis tot olifant.

Een soortgelijke gift in ongeveer dezelfde grootte gaat uit van het kantoor der New York Life Insurance. Langs de oostelijke zeekust bombardeert een vliegende Sinterklaas de vuurtoren en kustwachtstations van Canada tot Florida met Kriss Kringle pakketten over een afstand van 5.500 mijl. En dat gebeurt nu reeds twintig jaar door dezelfde Sint.

Nederland is ver weg. Zeker, per K.L.M. ben je er binnen een dag. Maar voor de meesten onzer kan Bruintje de daaraan verbonden reiskosten niet trekken. En dus hebben heel velen zich te beperken tot wat de krant er van vertelt of zo nu en dan de film laat zien.

Op de meeste ‘gezellige avonden’ van onze ‘ General Netherlands Association’ (vergeef mij die niet bepaald Nederlandse naam) hebben we vrij geregeld films, ter beschikking gesteld door het Netherland Information Office of door de K.L.M. Veelal zijn het uitnemend geslaagde films.

Een draak van een film

Eén er van is even wel voor mij en denkelijk ook voor vele anderen een grote teleurstelling geweest, want de film was ronduit gezegd, een treurig misbaksel. Het was - schrik niet - een film over het bezoek van Sint Nicolaas aan Nederland.

Dat zal iets fijns worden, dacht ik. Het hoogtepunt van de avond. Het bleek, om het enigszins wetenschappelijk uit te drukken, een afwijking van benul bij hen, die de film hebben opgenomen.

Daar komt dan de goede Sint ergens aan de Nederlandse kust van boord, opgewacht zoals het behoort door een équipage. Hij rijdt het land in langs rijen geestdriftig publiek, de stad tegemoet. Ik weet niet welke stad het was. Niet ver van het strand stopt zijn landauer voor een groot gebouw van de douane. Daar moet Sint, uit den vreemde komende, zijn bagage laten onderzoeken. Doch niet alleen de bagage. De douaniers schijnen, ondanks het priesterlijk gewaad, zijn mijter en zijn staf, hem niet te vertrouwen. Hij wordt achter een hoog scherm geleid en daar - foei-heren verfilmers - moet Sint zich uitkleden! Je ziet, wat hij zo al achtereenvolgens uittrekt en over het scherm heenwerpt, het ene kledingstuk na het andere.

Ik griezelde van al die narigheid; ik ben opgestaan en heb de zaal verlaten.

Goddank, dat er geen kinderen onder de toeschouwers waren!

Wellicht, neen vrij zeker, was een en ander niet zo kwaad bedoeld en meen-den de heren van de film, dat er hartelijk om gelachten zou worden. Wel een vreemde mening overigens.

Want, is een grofheid ooit lachwekkend?

JAN STAVAST.