Neerlandia. Jaargang 60

[p. 84]

Rodenbach-herdenking in Pretoria

Van de heer Verhoef, bestuurslid van de Afdeling van hef A.N.V. in Pretoria, ontvingen wij een verslag over de aldaar gevierde herdenking van de Vlaamse letterkundige Rodenbach, die op zeer jeugdige leefijd - 23 jaar - in 1879 stierf.

Om de echte Zuidaf rikaanse sfeer, waarin het eeuwfeest van de geboorte van deze Vlaamse dichter ginds werd herdacht te behouden, lieten wij het in het Zuidafrikaans gestelde verslag ongewijzigd.

Op 14 November 1956 het ons in Pretoria herdenk, dat Albrecht Rodenbach 100 jaar gelede op 27 Oktober 1856 in Roeselare gehore is. Die feesaand het plaasgevind in die Langenhoven-Hoërskool en ongeveer 120 Afrikaners, Hollanders en Vlaminge het dit bygewoon. Die hoof van die skool, Dr. S.C.H. Rautenbach, het die feessaal van die skool welwillend beskikbaar gestel. 'n Koor van 60 seuns en dogters, leerlinge van die skool, het vir die geleentheid Nederlandse strydliedere ingestudeer. Twee fraai opgemaakte blomstukke het die verhoog versier, terwyl op die agtergrond die Leenvlag gehang het met regs die Transvaalse vierkleur en links die Oranjevlag.

Die Voorsitter van die A.N.V., Dr. Rautenbach, het in sy openingswoord gesê dat ons in Afrika meer behoor te weet van die kulturele voormanna van ons Stam in Europa, soos hulle in Europa meer behoor te weet van ons hier. Voral baie van sy skoolkinders het gewonder wie Rodenbach sou wees, aangesien hulle vir Rautenbach ken! Ons weet met ons verstand dat Vlaminge, Hollanders en Afrikaners stamgenote is, maar dit is goed as ons dit ook met ons hart leer verstaan. Hierna het hy dr. G.A.F. Jaspers, wat die herdenkingsrede sou hou, aan die woord gestel.

Geestdrift en begaafdheid

Dr. Jaspers het die herdenking as 'n eenheid opgevat. Die opluistering deur sang en voordrag het tewens Bedien as verdere toeligting op die rede. Hy het begin met die grote bloei van die middeleeuse Vlaandere te skets en te vertel van die ‘Slag der Guldensporen’; daarna hoe Hendrik Conscience met sy boekti kort na 1830 belangstelling gewek het vir Vlaandere's verlede. Die jeugdige Rodenbach, wat as kind beter Frans Beken het dan sy eiti taal, bewuswordend van Vlaandere, begin al vroeg gedigte maak aars in Frans, spoedig in Nederlands. Deur sy geesdrif en begaafdheid het hy groot invloed op sy medestudente uitgeoefen, wat later asmal bekende Vlaamse voormanna geword het. Die geesdrif, wat hy opgewek het, wek tevens hardnekkige teenstand op by die geestelike owerheid. Hy het 'n harde werker geword en 'n skitterende student in Leuven. Behalwe sy studies, wat hy steeds streng Bedoen het, het hy baie gedigte, toneelspele en strydartikele geskryf. Die meeste artikelti in ‘'t Pennoen’ was van sy hand en bowendien trek hy nog met sy vriende van stad tot stad om toneelstukke oor Vlaandere's verlede op te voer. Tenslotte het by gasterf op die leeftyd van 23 jaar....

Die rede, wat verskeie kere onderbroke was om die koor die geleentheid te gee om 'n toepaslike lied te sing of om Mnr. Drijepondt die geleentheid te gee om 'n gedig voor te dra, was boeiend en 'n voorbeeld vir dergelike geleenthede in die toekoems.

Die Afrikaanse seuns en dogters, onder leiding van Mej. E. van der Merwe het (ondanks 'n enkele hapering, veroorsaak deur die taal waaraan hulle nie gewoon was nie) 'n keurige vertolking gegee van Nederlandse sang. Veras ‘Roet de Trom’ moet hier genoem word. Mnr. Drijepondt het besielend voorgedra. Sy vertolking van Rodenbach se gedigte, veras die ‘Psalm van Rodenbach’ en ‘Nozte Anima’ het indruk gemaak.

Dit was 'n ware Dietse aand.

De beschaafde omgangstaal

Naar verluidt werd aan de Nederlandstalige ambtenaren en beambten van het Belgische ministerie van Openbare Werken en Wederopbouw in een omzendbrief verzocht zich in beschaafde omgangstaal uit te drukken. Dit geldt zowel voor hun betrekkingen onderling als in de omgang met het publiek.

Het gebruik van gewesttalen of van vertaald Frans is in dit verband volledig uit den boze.

Een maatregel die zeker aanbeveling en algemene toepassing verdient, aldus De Toerist.