Neerlandia. Jaargang 60

[p. 60]

A.N.V.-leden in het landhuis op de barre zandgrond

Kostelijke middag in het Catshuis

Meer dan honderd leden der Haagse afdeling van het A.N.V. hebben zaterdag 1 september een bezoek gebracht aan het Catshuis, gelegen in het bekende, met hoge muren omgeven, Sorghvliet. Dit landhuis - Aldus schrijft ons een Verbondslid, de heer A. St. - is in 1652 op de ‘barre zandgrond’ der duinen door de pionier in landontginning, de oud-raadpensionaris Jacob Cats (geboren te Brouwershave,n in 1577 en op het landgoed Sorghvliet gestorven in 1660) aangelegd.

Gedurende de bezetting in de tweede wereldoorlog is het ternauwernood aan totale vernietiging ontkomen. Het oorspronkelijke huis besloeg 12 bij 33 meter en bevatte alle vertrekkengegroepeerd op de begane grond.

Cats zegt er o.a. van:

‘Een huys met lage muren
is dienstig op het land
en kan ook lange dure n’.

Ware lusthof

De meeste zorg besteedde vader Cats aan de beplanting van het park, dat op die woeste grond aangelegd, uitgebreide grondwerken vereiste, o.a. het graven van vijvers en het opwerpen van di ken teen zandverstuiving. De fortuin bleef de bouwheer gunstig, want de groeikracht van zijn struiken en de levenslust van zijn ma en hebben de bezitting tot een ware lusthof herschapen.

Na 1675 werd om de voorhof van het landhuis door de architect Pieter Post voor de nieuwe bewoner, de kamerheer Bentinck,^*) in wide boo eeeenn orangerie aangelegd. Het inwendige van het gebouw bleef tot 1940 ongerept; er werden toen nog stalen van de oorspronkelijke ‘timmeragie’ met brede houtspiegels opgemeten, die geheel in het bestek vielen van een ambassadeur van de ‘hoogmogende Heeren Staten-Generaal’.

De vleugelopbouwen en de bepleistering dateren uit onze tijd, het klokketorentje en het interieur geven een beeld van de oorspronkelijke staat.

Tot zover de heer St.

*) Dit was Hans Willem baron Bentinok, vriend van de stadhouderkoning Willem III, eengrote figuur uit die tijd, die ons land als diplomaat belangrijke diensten heeft bewezen.

Veel werd vernield

Van dat interieur heeft dan de groep van het Haagse A.N.V. op 15 september genoten, toen men onder de voortreffelijke leiding van mevrouw Goekoop-Santhagens met de bijzondere pracht mocht kennis maken! Schilderijen, gobelins, gewelfde zolderingen, een massieve lichtkroon, kostbare vazen van voor onze jaartelling, zeldzame spiegels, kasten, een eeexemplraar vsan Cats' dichtwerken, toonde ons de gastvrouw, Zij verhaalde voorts over de opbouw van een etage door de ouders van haar echtgenoot, over de schandelijke rvneielzucht der inh het landhuffs gelegerde Duitse troepen, over de odrcat haavn de staaet der Nerderlanden van een deel van het landgoed en de terugvordering daarvan omdat de staat der Nederlanden niet had voldaan aan de voorwaarde; over de annexatieplannen van Dudok en hoe die verijdeld werden door verkoop van het land aan de Ver-Staten en de terugkoop door het Rijk, toen de V.S. afzagen van de plannen op Zorgvliet een ambassade te bouwen.

Alle aanwezigen zullen van harte hebben ingestemd met het dankwoord dat de heer Koote, voorzitter van de Haagse afdeling richtte tot mevrouw Goekoop voor haar charmante rondleiding.