Neerlandia. Jaargang 60

[p. 38]

Teleurstellend geringe bijdrage voor grafmonument Hippoliet Meert
Elk A.N.V.-lid doe alsnog zijn plicht!

De naam van prof. Hippoliet Meert is in korte tijd drie maal onder de aandacht van de lezers van Neerlandia gebracht en wel in de nummers van september 1955. november/december 1955 en mei/juni 1956.

Dit is geschied met een bepaalde bedoeling, namelijk om voor de herstelling van het gedenkteken op het graf van Hippoliet Meert gelden bijeen te brengen en van het bijeengebrachte geld mededeling te doen.

Uit die mededeling in het laatst genoemde nummer van het Verbondsblad heeft men kunnen zien hoe klein het aantal is dergenen, die voor het beoogde doel een bijdrage hebben geschonken. Maar bovenal laat zij zien hoe zeer vele Groot-Nederlanders nog niet aan hun Dietse plicht hebben voldaan om hun penningske te offeren.

Zeker, het geldt hier een plicht en wel een van erkentelijkheid en eerbied voor de man, die het eerst aan de Groot-Nederlandse gedachte in het openbaar uitdrukking en inhoud heeft gegeven. Dit was naar aanleiding van een artikeltje van 3 februari 1893 van de heer J. Hoddenbach van Scheltema - een om des geloof swille naar Amerika uitgeweken Nederlander - in De Nederlander van Chicago met het opschrift ‘Heeft de Nederlandse taal een toekomst?’ Toen de heer Meert deze krant in handen kreeg, zond hij aan De Nederlander een uitgebreide studie over de verspreiding onzer taal buiten het stamland, weidde hij uit over de Boeren in Zuid-Afrika en toonde hij met verwijzing naar het werk van de Alliance Francaise en het All-Deutsche Verbond, het grote belang aan van samenwerking tussen Nederlanders, Afrikaners en Vlamingen ter behartiging van hun gemeenschappelijke taal- en cultuurbelangen. Als alle ontwikkelde Nederlanders en stamverwanten zich wilden verenigen in een ‘Algemeen Nederlands Verbond’, zou, aldus Meert, er een grote kracht van onze stam kunnen uitgaan.

Weerklank

Dit denkbeeld werd in Chicago met bijval begroet en de daar juist geopende ‘World's Fair’ bood de heer Hoddenbach de gelegenheid in de daar tentoongestelde cacaomolen van Blooker een lijst neer te leggen ter verzameling van handtekeningen van de Nederlanders en oud-Nederlanders, die met het denkbeeld instemden. Uit verschillende oorden der wereld traden leden toe. Deze wijze van ledenwerving werd herhaald op tentoonstellingen te Antwerpen, Amsterdam, Berlijn en Brussel, met het gevolg, dat de beweging weldra verscheidene medestanders telde.

De gedachte van Meert was op weg werkelijkheid te worden, al zou het nog een paar jaren duren voordat een vereniging tot stand kwam.

Dit gebeurde op 27 april 1895 te Brussel, toen de heer Meert daar voor de ieden van het Kunstgenootschap ‘De Distel’ een lezing hield over ‘De uitgebreidheid van het Nederlandsch taalgebied’, wat tot gevolg had, dat een comiteit tot voortbouwing op de gelegde fundamenten werd gevormd, waartoe 13 personen toetraden. Doch Meert bleef de ziel der beweging.

Lijfblad

Hij voelde, dat als de beweging krachtig wilde doorzetten een lijfblad, dat stelselmatig de denkbeelden zou verbreiden, onmisbaar was. Daarom had hij het maandblad ‘Neerlandia’ in het leven geroepen, waarvan het eerste nummer op 11 juli 1896 (de gedenkdag van de Gulden Sporenslag) verscheen. Het blad bestaat dus thans zestig jaar.

In datzelfde jaar kwam de heer Meert op 26 augustus in de laatste algemene vergadering van het 23ste Nederlandsche Taal en Letterkundig Congres, dat te Antwerpen werd gehouden, de aandacht vestigen op hetgeen te Chicago en na 1893 was gedaan en hij zeide om.:

‘Op het ogenblik is de toestand zoo, dat reeds verscheidene honderdtallen van personen leden van dit genootschap zijn. Er is dus geen sprake meer van de stichting eener dergelijke vereeniging, omdat zij in werkelijkheid bestaat; het zou alleen wenscheljk zijn, dat er van het Nederlandsche Congres eene krachtige aanmoediging tot toetreding uitging.’

Dit betoog werd krachtig gesteund door prof. dr. Jan te Winkel; de congresvoorzitter Max Rooses sloot er zich bij aan.

Tien Peten

De jonge vereniging kreeg tien peten: 5 uit Zd.-Nederland en 5 uit Nd.-Nederland. Haar dagelijkse zorgen werden behartigd door Hippoliet Meert, toen leraar aan het Koninklijk Atheneum te Gent, en door de heer J. de Vries te Amsterdam, die weldra werd vervangen door de heer J.J.B. van der Chijs te Delft.

De door Meert gestichte vereniging had dus voet aan de grond gekregen zowel in Zd.- als in Nd-Nederland.

In mei 1898 kwam in Nederland met medewerking van Meert en de andere Vlamingen de vereniging volgens Nederlands recht tot stand en versmolt het door Meert gestichte A.N.V. met de nieuwe vereniging van dezelfde naam en doelstelling. De zetel werd toen ook van het Zuiden naar het Noorden verplaatst en wel van Gent naar Dordrecht. De heer Meert maakte van het hoofdbestuur der nieuwe vereniging deel uit van 1898-1903 en van 1904-4919.

Uit de bovenvermelde feiten, welke zijn ontleend aan het Gedenkboek van het Algemeen Nederlawisch Ver1ond bij gelegenheid van zijn 25-jarig bestaan (18981923), blijkt duidelijk het belangrijke werk, dat Hippoliet Meert in het belang van de Dietse stam en voor de totstand-koming van het A.N.V. heeft verricht.

Er is derhalve alle reden Hippoliet Meert te eren door er voor te zorgen, dat het gedenkteken op zijn graf spoedig in uitstekende staat wordt gebracht.

DIT KAN EN DIT MOET.

Blijf niet achter

Als iedere Dietse- en in de eerste plaats ieder lid van het A.N.V. - voor het geval de laatstgenoemde dit nog niet mocht hebben gedaan - ten minste een gulden of het daarmede in vreemde munt overeenstemmende bedrag stort, dan kan het gedenkteken behoorlijk worden her-steld. Een hogere bijdrage is natuurlijk van harte welkom en zal dankbaar worden aanvaard.

Mogen dan de bijdragen zo ruim vloeien, dat er na betaling van de herstelkosten een flink bedrag overblijft. Dit kan dan onder berusting van het A.N.V. blijven, om daaruit mogelijke kosten van onderhoud en herstel te betalen, zolang het geld hiervoor voldoende is.

Daarom wordt voor de derde maal bij dezen een dringende uitnodiging gedaan, om de bovenbedoelde bijdrage thans te storten.

in Nederland: op postrekening nr. 38825. ten name van het Alg. Ned. Verbond te 's-Gravenhage;
in België: op postrekening nr. 113106, ten name van Alg. Ned. Verbond, Disteistraat 29 te Brussel 3.

Zij, die elders dan in Nederland of in België wonen, kunnen hun bijdrage doen toekomen aan het Algemeen Nederlands Verbond, Surinamestraat 28, 's-Gravenhage!

GIJ ALLEN DOET WAT GIJ DOET MILD EN VLUG!

F. Kroon.