Neerlandia. Jaargang 59

(1955)– [tijdschrift] Neerlandia– rechtenstatus



[pagina 44]
Dagindeling en omschrijving van de tochten NAAST HET OFFICIËLE PROGRAMMA, dat de in Nederland woonachtige leden eerstdaags ontvangen, geven wij U hier een uitvoerige opsomming van hetgeen op Zaterdag 10 September a.s. wordt geboden.
Ontmoeting aan station Staatsspoor WIJ ONTMOETEN ELKAAR VÓÓR 11 UUR aan het Station Staatsspoor te 's-Gravenhage, waar bussen van de Haagse Tramweg Mij gereed staan. Zij, die uit de richting Amsterdam en uit de richting Rotterdam aan het station Hollandse Spoor aankomen gaan met de tram, lijn 12, die vóór dat station stopt, rechtstreeks naar station Staatsspoor. Reken voor deze rit voor alle zekerheid op een half uur.
Wij vertrekken precies 11 uur! Na het vertrek van het station Staatsspoor kruisen we spoedig het Bezuidenhout en zien de Hertenkamp voor ons liggen, waar thans weer, evenals vroeger, de herten rustig grazen. TUSSEN HERTENKAMP EN MALIEBAAN door vervolgen wij onze weg en komen op de Oude Leidse Straatweg, die door het nieuw aangelegde Haagse Bos loopt. Daarna volgen wij de hoofdverkeersweg naar Amsterdam en zien weldra de bij het landgoed Duindigt behorende landerijen, waar Lakenvelder koeien en lama's grazen, terwijl rechts Reigersberg en Marlot een afwisselend beeld te zien geven van weiland en bosschages. Voorbij het viaduct, dat de scheiding vormt tussen Den Haag en Wassenaar, wordt het beeld van wat wij tot nu toe te zien kregen en dat een typisch Haags karakter droeg, plotseling gewijzigd.
Wij zijn nu in Wassenaar HOGE BEUKEN spreiden hun takken over de rijweg uit en vormen een prachtige laan. Rechts en links passeren wij een aaneenschakeling van landgoederen en buitenhuizen, die door hun fraaie aanleg een bekoring voor het oog vormen. Achtereenvolgens laten wij de buitenplaatsen Langenhorst, Beukenhorst, Wittenburg, Rust en Vreugd, Wiltsanck, Eikenhorst, Ter Horst, Backershagen, het dierenpark Wassenaar en Raaphorst achter ons liggen. HET RAADHUIS VAN WASSENAAR ‘DE PAUW’, bewaakt door twee wit marmeren leeuwen, ligt aan de linkerkant van de weg. De eenzame larix, vóór dit gebouw, nu door benzinedampen gedeeltelijk van zijn pracht en luister beroofd, behoort onmiskenbaar bij dit tafereel. Wanneer wij Lange Kerkdam inslaan komen wij in de kom van het dorp Wassenaar. Langs de Van Zuylen van Nijeveltstraat bereiken wij de Katwijkseweg, waar links van ons het landgoed Duinrell ligt met hoog opgaande eike-, denne- en beukebomen, waaronder velerlei soorten struiken heestergewassen.
Het landgoed Duinrell HET LANDGOED DUINRELL heeft aantrekkingskracht voor iedereen. Het natuurterrein is 110 ha groot en is een lusthof voor hen, die van de natuur houden. Het is een uitgezocht terrein voor wandeltochten en picnicpartijtjes en het herbergt vele exotische dieren. Voor de kinderen heeft de speeltuin grote aantrekkingskracht. Bij de hertenkamp bevindt zich een gezellige, rustige theetuin. Dit alles met de kampeerterreinen en zeer zeker de uitkijktoren, gelegen op het hoogste punt van Noord- en Zuid-Holland, maakt Duinrell tot een ontmoetingspunt van Hagenaar en toerist. Prof. Dr L.W.G. Scholten Als wij even later rechts afslaan, worden onze blikken getrokken door het links van de weg liggend landhuis ‘De Wijze Uilen’, dat zich vaag weerspiegelt in het water van de daarvoor liggende vijver. Het was vroeger een statige boerenhoeve. Na het dorp Wassenaar verlaten te hebben en vóór wij Rijksdorp inrijden, slaan wij een blik naar rechts over weideen grasland, dat zich tot de verre horizon uitstrekt. Wij verlaten Rijksdorp weer, rijden over de Katwijkseweg, langs Duinrell en over de Storm van 's-Gravesandeweg en gaan dan langs de Groot Haesebroekse weg, waar verschillende ambassadeurs en gezanten wonen. Op Backershagen, een der meest uitgestrekte landgoederen van Wassenaar, woont de wd. Hoge Commissaris van Indonesia. Daarna komen wij aan Park de Kievit, een zeer aantrekkelijke villawijk. Een prachtig duinlandschap ontrolt zich thans voor onze ogen. Wij rijden heuvelwaarts en komen spoedig in een duinkom. DAAR LIGT MEYENDELL, de oude en zeer bekende theetuin, een pleisterplaats voor ruiters en het doel van vele fietsers en wandelaars. Waar kunnen wij beter ons ‘Hollands’ kopje koffie drinken dan juist hier?
Het kopje koffie zal U smaken Even slechts houden wij rust, want wij hebben nog veel voor de boeg. Teruggaand rijden wij over de Buurtweg, langs de landgoederen Blankenburgh, Voorlinden en Binnenclingen en verlaten de gemeente Wassenaar langs de Zijdeweg. Wij zijn thans weer in de gemeente 's-Gravenhage en rijden langs het villapark Marlot en het Bezuidenhout stadwaarts. Rechts zien wij het Huis ten Bosch. De restauratie van dit paleis is bijna voltooid. De fraaie tuinaanleg is een geschenk van het Nederlandse volk aan het Koninklijk paar. Verderop zien wij links het gedeelte van Den Haag, dat in de oorlog gebombardeerd is en wij eindigen onze ochtendrit in Restaurant Boschlust.
Koffietafel in ‘Boschlust’ BIJ EEN NEERLANDIA-DAG behoort een echt Nederlandse koffietafel en waar kunnen wij die gemoedelijker nuttigen dan in het van ouds bekende Restaurant Boschlust. Hier kunnen wij de indrukken, welke de ochtendtocht op ons gemaakt heeft, verwerken. Wij spreken deze en gene nog eens; enkelen hebben zeer zeker nog een nieuw lid op te geven en we laten ons de koffietafel goed smaken. TIJDENS DE KOFFIETAFEL zal ons lid Prof. Dr L.W.G. SCHOLTEN uit Utrecht, bekend uit de radio-uitzendingen onder de titel: ‘De vaart der volken’ spreken over: De Saamhorigheid der Nederlanders. Voorts spreekt ons lid de heer J.J. VAN DER LAAN voormalig persattaché bij de Nederlandse ambassade in Australië. Hij zal, aansluitend bij de vorige spreker, het woord voeren over: Nederland buitengaats.
De tocht door Den Haag NA DE KOFFIETAFEL, stappen wij tegen ongeveer half drie weer in de bussen en laten ons rijden langs het Bezuidenhout en de Hertenkamp naar het Tournooiveld, waar U links de Kon. Schouwburg, eertijds het paleis van de Hertog van Nassau-Weilburg, ziet en rechts het Lange Voorhout met het vroegere verblijf van Koningin Emma. Als we de Korte Vijverberg inbuigen, strekt zich aan onze rechterzijde de Hofvijver uit, waarlangs de achtergevels van de regeringsgebouwen van het Binnenhof. Op de hoek van de Korte Vijverberg staat het Mauritshuis.
[pagina 45]
HET MAURITSHUIS is gebouwd tussen de jaren 1633 en 1644 door Graaf Johan Maurits van Nassau naar een plan van de bouwmeester Jacob van Campen. Het bevat schilderijen van Rembrandt, Frans Hals, Jan Steen, Vermeer, Potter, Pieter de Hooch, Van Dijk, Memlinck, Holbein e.a. HET VREDESPALEIS Links is het Plein met het standbeeld van Willem de Zwijger, enige departementen en de alom bekende Haagse sociëteit ‘De Witte’.
Het Binnenhof DOOR DE MAURITS- OF GRENADIERSPOORT rijden wij dan naar het Binnenhof met zijn historische middeleeuwse gebouwen. Dit stukje hofstad herinnert met zijn onmiddellijke omgeving aan de graventijd. Aan de Vijver het bekende ‘Torentje’ waar de Minister van Binnenlandse Zaken zetelt; vervolgens het Ministerie van Verkeer en Waterstaat met de beroemde fraaie Trèveszaal, waar in 1608 de besprekingen met Spaanse afgezanten over het twaalfjarig bestand werden gevoerd. (Trève betekent: wapenstilstand of bestand. Verderop aan dezelfde zijde de vergaderzaal van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, voorheen van de Staten van Holland. Aan de overkant is de Tweede Kamer, ondergebracht in het oorspronkelijk stadhouderlijk kwartier, ook bewoond geweest door koning Lodewijk Napoleon. De fontein midden op het Binnenhof - gedachtenis aan graaf Willem II, de Rooms-Koning, die in 1256 sneuvelde tegen de Westfriezen - werd in 1855 aan het Rijk geschonken. Graaf Willem II was ook de stichter van het grafelijk slot op het Binnenhof. Vervolgens brengen we een kort bezoek aan de in het einde der 13de eeuw onder de regering van graaf Floris V gebouwde Ridderzaal, die staat voor de eigenlijke grafelijke woning. DE RIDDERZAAL was de grote ontvangzaal, waar de edelen uit het rijk werden ontvangen, waar schitterende ridderfeesten werden gegeven en waar in lang vervlogen tijden de zang der minstrelen weerklonk. In geheel Europa is geen tweede voorbeeld van een 13de-eeuwse zaal met een grondoppervlak van 39 bij 18 meter en met zulk een prachtige open bekapping. De Ridderzaal is getuige geweest van vele grote gebeurtenissen. Zo nodigde Graaf Floris V in 1295 (een jaar voor zijn dood) veertig van de rijkste en edelste mannen van Holland uit, bij welke gelegenheid hij hen, na een overvloedige maaltijd, tot ridder sloeg. De ridders van het Gulden Vlies hebben ook daar hun feeërieke feesten gehouden. Karel de Stoute heeft er wekelijks recht gesproken. Nu wordt de zaal gebruikt voor ontvangsten door de Regering. Sedert 1904 opent H.M. de Koningin elke derde Dinsdag van September (Prinsjesdag) in de Ridderzaal met veel pracht en praal de zitting van de Staten-Generaal. In de naast de Ridderzaal liggende Rolzaal werd vroeger recht gesproken. DOOR DE STADHOUDERSPOORT bereiken wij het Buitenhof en zien aan onze rechterhand een ruiterstandbeeld met de fiere verschijning van Koning Willem II. Even daarachter zien wij de Gevangenpoort. Wij slaan echter dadelijk linksaf, rijden over de Hofweg naar het Spui en draaien dan de Grote Marktstraat in met haar indrukwekkende modemagazijnen. In dezelfde richting rijdend komen wij uiteindelijk in het Zuiderpark, een toonbeeld van tuinarchitectuur. Dit park beslaat een oppervlak van niet minder dan één kilometer in het vierkant. Het bezit een groot zwembad, een openluchttheater, dat in het afgelopen jaar door 75.000 bezoekers werd bezocht, en de prachtige Japanse tuin.
De nieuwe Haagse woonwijken MOERWIJK EN MORGENSTOND heten de nieuwe wijken, waar we nu komen. Hoge étage-woningen verrijzen voor onze ogen. Op een oppervlakte van vier vierkante kilometer bevinden zich reeds 18.000 woningen, waarin niet minder dan 67.000 mensen huisvesting hebben gevonden. Wel een bewijs hoe de hofstad zich na de oorlog naar deze zijden heeft uitgebreid.
Een kopje thee in ‘Meer en Bosch’ DE BUSSEN BRENGEN ONS NU NAAR KIJKDUIN, waar wij in het bekende restaurant ‘Meer en Bosch’ een kopje thee gebruiken.
[pagina 46]
Wij gaan weer verder en rijden door de wijk ‘Bohemen’. Hier ziet men het grote verschil tussen de étage-woningen van Moerwijk en Morgenstond en de fraaie flatgebouwen, opgericht op de geaccidenteerde duingrond, waardoor deze zeer ruim gebouwde woonwijk een grootse indruk maakt. DE LAAN VAN MEERDERVOORT, waar wij thans rijden is, als we ons niet vergissen, wel een der langste straten ter wereld. Zij is 5800 meter lang; de huisnummers gaan van 1 tot 1758 en binnenkort zelfs tot over de 2000. HET KURHAUS TE SCHEVENINGEN Wij slaan rechts af en rijden dan door de villawijken, die zich tussen de Laan van Meerdervoort en de zee uitstrekken. Over de Sportlaan met haar vele nieuwe flatgebouwen en sportvelden vervolgen wij onze weg totdat we het Gemeentemuseum, een schepping van architect :Berlage, bereiken. Hier belanden wij tevens in het gedeelte van Den Haag, dat onze vroegere bezetters hebben gesloopt, die er een muur bouwden teneinde de Engelsen te beletten hier Europa binnen te dringen. Daar wordt weer flink gebouwd en opvallend is onder meer het monumentale, nieuwe kantoorgebouw van de ‘Eerste Nederlandsche’. DAN GAAN WE LANGS HET ZO BEKENDE ZORGVLIET, dat het Rijk zal terugkopen van Amerika, met de bedoeling dat terrein te gebruiken voor het bouwen van een, de Residentie waardig, koninklijk paleis. Daarna slaan we tegenover hotel ‘Promenade’ rechts af en voert onze tocht over de lommerrijke Oude Scheveningse Weg - reeds eeuwen geleden bezongen door Constantijn Huygens - naar het Vredespaleis.
Het Vredespaleis HET VREDESPALEIS, waarvan de bouw werd mogelijk gemaakt door een vorstelijke gift (1½ millioén dollar) van de Amerikaanse industriëel Andrew Carnegie, is architectonisch een der mooiste gebouwen van Den Haag. Langs de Javastraat rijden wij naar het Burgemeester de Monchyplein, waar het nieuwe Haagse Stadhuis verrees en waar, daaraan aansluitend, het nieuwe politiebureau in aanbouw is. HET NIEUWE STADHUIS werd ontworpen door architect Luthmann en is in 1953 in gebruik genomen. Wij rijden nu de Koninginnegracht op langs het kanaal in de richting Scheveningen. Ons oog wordt getrokken door het aan de overzijde van het water oprijzende, indrukwekkende kantoorgebouw van de assurantiemaatschappij ‘De Nederlanden van 1845, dat naar het ontwerp van wijlen Dr Berlage in April 1954 geheel voltooid is.
Madurodam Over het kanaal zien wij even verderop net hoofdkantoor van de K.L.M. en vóór wij aan het Hotel ‘De Wittebrug’ komen, links Madurodam, de Lilliputterstad op één-twintigste van de ware grootte gebauwd door studenten van verschillende nationaliteiten, gesticht ter nagedachtenis van George Maduro, afkomstig uit Caracas, student in Leiden, die zich in het begin van de oorlog zeer moedig gedroeg, maar opgepakt werd op zijn onderduikadres en in Dachau ellendig aan zijn einde kwam. Zijn ouders hebben een som gelds ter beschikking gesteld ter besteding in het belang van de Nederlandse studenten. Dit miniatuur-stadje trok het vorige jaar niet minder dan 75000 bezoekers. De netto-winst is bestemd voor het Nederlandse Studenten Sanatorium, Even daarachter ligt het Westbroekpark met bloemperken in de meest uiteenlopende kleuren. Het is een sprookjeswereld, wanneer U die tuin 's avonds aanschouwt, verlicht door tientallen schijnwerpers en honderden lampen.
Wij komen nu in Scheveningen HET KURHAUS, waarvoor men nog geen Nederlandse naam heeft kunnen vinden, die ook in de spreektaal
[pagina 47]
wordt gebruikt, ligt voor ons, het is het middelpunt van Scheveningen. Vrolijk wapperen de Nederlandse driekleur en vele internationale vlaggen van dit indrukwekkende, op het ruime Gever Deynootplein gelegen, badhotel, dat geregeld ook zijn zalen opent voor het houden van grote, dikwijls internationale congressen. Rondom het Gever Deynootplein ligt de wereld van vermaak voor de badgasten en de Hagenaars. Hotels, cabarets, dancings, bars, restaurants liggen aaneengerijd rondom dit plein, vanwaar ook verschillende tramlijnen tot laat in de nacht bezoekers van dele, over de gehele wereld Wij verwachten U allen! bekende badplaats weer naar Den Haag terugvoeren. SCHEVENINGEN, de badplaats van wereldvermaardheid is, behoudens de wandelpier in zijn oude glorie herrezen. De Boulevard is zelfs nog langer geworden en hoge, nieuwe flatgebouwen verrezen op de duinen. Over de Boulevard, die door de storm van 1953 ernstig werd beschadigd, rijden wij in de richting van de Scheveningse visserhaven. Links de statige, feestelijk bevlagde hotels en aan de andere kant de altijd indrukwekkende zee en het brede strand. Brengt veel genodigden mee! Langs de vissershaven en door het oude Scheveningen bereiken wij weer de Boulevard en stappen uit aan het
Hotel Savoy waar wij nog enkele uren zullen doorbrengen, naar we hopen van de ondergaande zon zullen genieten en ons aan de gezamenlijke avonddis zullen scharen. Na de maaltijd staan de bussen gereed omn U naar het station Staatsspoor of Hollandse spoor te brengen. Wij wensen U een prettige en onvergetelijke dag toe!